SOMALILAND FORUM
www.somalilandforum.com
|
Haatuf, Feb.2, 2002, Telephone 252-225-3783, 252-828-3783
E-mail: haatufnews@hotmail.com
Koox Dabley ah oo Shalay Weerartay Xabsiga Burco
Burco (Haatuf): Koox dabley ah ayaa shalay barqadii weerar ku qaaday Xabsiga
weyn ee magaalada Burco, halkaas oo ay tacshiirado rasaas ah isku
weydaarsadeen ilaalada Jeelka iyo kooxdaasi.
Siduu noo soo sheegay Weriyahayaga gobolka Togdheer, iska horimaadkaasi ma
geysan wax khasaare ah oo dhimasho iyo dhaawac ah. Kooxda dableyda ah ee
weerarka ku soo qaaday Jeelkuna, waxay ka cadhaysnaayeen Siduu warku
sheegay, laba Maxbuus oo loo aanaynayay dil hore oo ay ku andacoodeen
kooxdaasi in la sii daayay.
Qaar ka mid ah kooxdaas oo uu Weriyahayagu la kulmay, ayaa ku eedeeyay
Taliyaha Xabsiga inuu sii daayay Maxaabiistaas, hase yeeshee Taliyaha
Xabsiga oo uu isna Weriyahayagu wax ka weydiiyay amuurtaas, ayaa ka
gaabsaday inuu wax faahfaahin ah ka bixiyo dhacdadaas. Lama sheegin wax
tallaabo ah, oo laga qaaday kooxdaa dableyda ah ee Jeelka weerartay.
.
Burco yaanay noqon Buul ay galaan Dadka Rabshada wadaa.
Ninka xabad halkan ka ridow, ina Cigaal ma maqlayee, halkiisa ugu tag
Faysal Cali Waraabe
Burco (Haatuf): Masuuliyiinta Urur-siyaasadeedka UCID oo dhawaan socdaal ku
tegay magaalada Burco iyo degmada Caynaba, ayaa ugu baaqay dadka deegaankaa
in ay ku faro-adaygaan nabadgelyadda ay haysataan, iskana ilaaliyaan dad ay
ugu yeedheen in ay rabshad wadayaal yihiin, kuwaas oo aanay diirka ka
qaadin.
Siduu noo soo tebiyay Weriyahayaga Gobolka Togdheer, Liibaan Maaweel Shire,
Gudoomiyaha ururka UCID, Faysal Cali Waraabe, Xoghayaha Guud ee ururkaas
Axmed Muuse Geedi (Sanjab) iyo xubno kale oo ururka ka tirsan oo olole Siyaasadeed ku tegay gobolkaas, ayaa dabayaaqadii toddobaadkii tegay
fagaaraha khayriyadda kala hadlay dadweynaha reer Burco. Faysal Cali
Waraabe, khudbad halkaas dadka reer Burco uga jeediyay, wuxuu sharaxaad kaga
bixiyay Taariikhda magaalada Burco iyo taxanihii dagaaladii sokeeye ee dalka
ka dhacay, kuwaas oo uu ku tilmaamay in ay ahaayeen qaar aan jiho lahayn.
Faysal Cali Waraabe, waxa kale oo uu ugu baaqay dadka reer Burco in ay
ilaashadaan nabadgelyadooda. Ninka xabad halkan ka ridow, ina Cigaal ma
maqlayee, waa in ninkii nin doonayaa ugu tagaa halkiisa, ayuu yidhi Faysal
Cali Waraabe.
Gudoomiyaha UCID, wuxuu intaa ku ladhay oo uu yidhi; Maaha in la qixiyo
Islaamaha Milixda iibiya iyo caruurta yaryar. Burco-na waxaan leeyahay haka
soo baxaan, Sh. Bashiir, Maxamuud Axmed Cali, Suugaanyahankii Cabdilaahi
Qarshe iyo Muuse Galaal oo kale, waa maxay buushahan ka soo baxay ee dadka
iyo haweenka isku dirayaa. Burco-na yaanay noqonin Buulal ay galaan dadka
rabshada wadaa. Faysal Cali Waraabe, waxa kale oo uu ku sheegay
khudbadiisaa, inuu hubo in ururkiisu uu ku guulaysan doono doorashooyinka la
filayo, sidaa daraadeed ayuu yidhi; Haka hadhina reer Burcoow, UCID baa
foodka helaysee, waayo daacad baanu nahay, Illaahayna daacadduu jecel
yahay.
Xoghaya Guud ee ururka UCID, Axmed Muuse Geeddi (Sanjab), ayaa isna hadal uu
halkaa ka jeediyay dadka reer Burco ugu sheegay in ururkoodu yahay, kii
bilaabay iskaashi uu xusay inuu u dhexeeyo ururada Mucaaridka ah iyo in ay
qaadacaan oo aan la gelin doorasho, ilaa inta dhamaystirayo xeerarkii
doorashooyinka.
Weftiga ururka UCID, intii uu aaggaa joogay wuxuu Xafiiskii ururka ka furay
degmada Caynaba.
..
Hawl-gal Caafimaad oo Indhaha loogu Qallayo 300-Qof oo ka bilaabmay
Ceerigaabo
Ceerigaabo (Haatuf): Hawl-gal Caafimaad oo indhaha loogu qallayo 300 qof oo
ka tirsan bulshada deegaanka gobolka Sanaag ayaa shalay ka bilaabmay
Cisbitaalka Guud ee magaalada Ceerigaabo.
Siduu sheegay War arrintaa ku saabsan oo naga soo gaadhay magaalada
Ceerigaabo, hawl-galkaa Indhaha loogu qallayo Bukaankaa 300 qof gaadhaya
waxa fulinaya dhakhaatiir Bakistaaniyiin iyo Soomaali isugu jirta, oo
fulinta arrintaa u yimi Ceerigaabo, kadib markii ay Wasaaradda Caafimaadku
xidhiidh la samaysay. Warku wuxuu intaa ku daray in hawl-galkaasi socon
doono muddo laba toddobaad ah, maalin kastana qaliin lagu saamayn doono 30
qof oo dadkaa ka mid ah. Warku, wuxuu intaa raaciyay in dhakhaatiirtaasi ay
mar kale lix bilood kadib ku soo laabmayaan magaalada Ceerigaabo.
Waa markii u horaysay ee hawl-gal Caafimaad oo noocan oo kale ah laga fuliyo
deegaanka Ceerigaabo iyo guud ahaanba Gobolka Sanaag oo aan lahayn Jid
hagaagsan oo ku xidha gobolada kale ee dalka, inta badana aan helin daryeel
Caafimaad oo wanaagsan.
..
Madaxweyne Cigaal: Soo Noqodkiisii, Jawigii Socdaalkiisa iyo
Xog-warankii
Odayaasha
Marka uu Nin weyni arrin wax ka garan waayo wuu khalaaweeyaa
Berbera (Haatuf): Madaxweynaha Somaliland, Maxamed Ibraahim Cigaal ayaa
shalay ku soo laabtay xarunta Hargeysa, kadib markii uu soo dhamaystay
socdaal saddex maalmood qaatay oo uu ku tegay magaalada Berbera Arbacadii
tagtay.
Madaxweyne Cigaal oo Duhurnimadii soo gaadhay magaalada Hargeysa, ka hor
intii aanu ka soo ambabixin magaalada Berbera, waxa uu kulan kula yeeshay
Odayaal iyo Wax-garad kale oo ka tirsan deegaankaas. Arrimihii uu kaga
hadlay kulankaas iyo Jawigii guud ee socdaalkiisa Berbera-ba, waxa
Warbixintan ka soo diyaariyay Weriye C/Risaaq M. Dubad, oo socdaal hawleed
ku joogga Berbera.
Calanka Jamhuuriyadda oo ka babanayey baabuurta yaryar iyo dhimayaasha
magaalada ayaa ku cusbayd magaalada, mana jirin dhaqdhaqaaq qayra-caadi ah
oo ku dareensiinayay in magaalada uu booqasho ku joogo Hoggaamiyihii
Qaranku. Galabnimadii Arbacadii, ayuu goor gaaban Madaxweynuhu socdaal kadis
ah oo cidi ku wehelin ku yimid magaalada. Dadweynaha magaalada oo si weyn
loogu abaabulay soo dhawayntiisa, ayaa arbacadii oo dhan Wadooyinka u
taagnaa, hase yeeshee may suuro-gelin in ay arkaan Madaxweynaha, isla
markaana muddo dhowr Caana-maal ah oo Madaxweynuhu ku sugnaa Berbera, waxa
ay dadku dhaqdhaqaaqiisa dareemeen oo keliya Jimcihii, isaga oo ka soo baxay
Guriga Martida ee uu ku degay oo ku yaalla dhinaca Galbeed ee magaalada,
markaas oo uu uga baxay magaalada dhinaca Xeebta Batalaalle, oo dhacda
Waqooyi-bari ee magaalada Berbera, halkaas oo looga diyaariyay meel uu ku
nasto, ammaankeedana aad loo adkeeyay. Waxaanu magaalada dhexmaray iyadoo
Tikniko iyo Gaadiid kaleba gelbinayaan. Waxaana Ciidamo la dhigay Jidadka u
baxa Xeebta Batalaalle oo gebi ahaanba laga celinayay dadka caadiga ah.
Marka laga yimaado Taliyaha Booliiska oo la socday Madaxweynaha, markasta oo
uu meel u baxayana u sahamiya dhinaca ammaanka iyo Badhasaabka gobolkaas oo
ahna Maayarka magaalada iyo Maareeyaha Dekedda mooyaane, ma jirin
dhaqdhaqaaq kale oo Siyaasadeed oo caynkaas ah, Inkasta oo dadka reer
Berbera ay ii sheegeen in magaalada oo maalmihii hore cidlo ahayd ay
waxoogaa dad iyo gadiid ahi ku soo biireen intii Madaxweynuhu joogay,
taasina ay waxoogaa diirimaad ah ku soo kordhisay dhaqdhaqaaqa magaalada.
Waa markii labaad muddo saddex bilood gudahood ah ee uu Madaxweyne Cigaal,
socdaal kedis iyo kelinimo-socod ah ku yimaado Berbera, waana markii
saddexaad muddo laba sannadood gudahood ah ee uu socdaal kan la mid ah ku
yimaado Berbera. Socdaalkan iyo kii ka horeeyayna, waxa ay ahaayeen qaar
isku qaab ah, marka la eego ujeeddada Caafimaad iyo Nasasho ee labada goorba
sida ficilka ah u muujiyay.
Guud ahaanba socdaalada noocan ah ee Madaxweynaha, waxa ka dhasha tuhun iyo
xiisad Siyaasadeed, waxaana looga bartay inuu fursad u helo arrimo uu
haleeli laaa, kuwaas oo lagu macneeyay in hawo bedelashadiisa Nafsadeed ay
dabadda ku hayso hawo-gedis Siyaasadeed. Sidaa darteed, ayaa aad loogu dheg
taagayay, dani weyna laga qabay biyo-dhaca iyo dulucda socdaalkiisa.
Hase yeeshee, si ka duwan Safaradiisii hore Madaxweyne Cigaal, wuxuu
Jimcihii fadhi guud oo qayilaadeed ugu waramay Odayaasha, Wax-garadka iyo
Maamulka deegaankaa oo isu dhan. Siduu ii sheegay Nin Oday ah oo ka
qayb-galay kulankaasi, Mudane Cigaal wuxuu u sheegay in uu shirkaa u qabtay
in ay isku xog-waraystaan Odayaasha, si aydinnaan isu odhan ayuu yidhi:
Guriguu xidhay, isagoo intaa raaciyay in aanu ujeedo kale iyo arrimo kale
u iman, balse waxa uu laba maalmoodba badda u joogay ee uu u yimid ay tahay
arrimo Caafimaad oo dhakhtar kula taliyay, waxaanu ka cawday Xanuun uu
tibaaxay inuu ka hayo lugaha iyo qaarka dambe. Waxa kale oo uu carabaabay
ujeeddada kale ee uu yimid oo ugu yeedhay KHALAAWEYN, taas oo uu xusay
isaga oo ereyga Khalaawe carabka ku adkeynaya, mid uu sameeyo marka uu
Jawiga waxba ka garan waayo; Marka uu Nin-weyni arin wax ka garan waayo,
wuu Khalaaweeyaa.
Madaxweyne Cigaal, oo la isla dhexmarayay in uu gor-gortan iyo waan-waan la
billaabi doono Mucaaridkiisa ama uu u fekerayay sidii uu isaga fudaydin
lahaa culayskooda, taas haabkeed ma hayn, mana beenin in Cadaadis
Siyaasadeed oo cabudhiyay uu jiro. Wuxuu ka hadlay rajo fiican oo uu ku qabo
beesha Caalamka, oo wakhtigan diiradda soo saartay dalkii Soomaaliya la
odhan jiray, Somaliland-na uu xusay in ay garowshiiyo heshay. Wuxuuse taas
barbar dhigay, Caqiibo-xumo Siyaasadda Gudaha ka muuqata. Isaga oo ka
waramayay Mucaaridkiisa oo uu ku eedeeyay in ay Colaad hurinayaan, waxa uu
carabka ku adkeeyay oo gaashaanka ku dhuftay goaan ay dhawaan soo wada
saareen ururada SAHAN iyo ASAD oo ay ku sheegeen in ay hawl-galayaan sidii
loo dhisi lahaa Xukuumad dastuurka waafaqsan. Wuxuu xusay in rag Siyaasiyiin
ah ay ku hanjabeen in dagaal dhacayo iyo in ay Ciidan saarayaan, waxaanu
farta ku fiiqay Burco iyo deegaamo bari ka xiga.
Waxa kale oo uu sheegay in uu ka xun yahay Muddo-kordhinta sannadka ah,
taas oo uu xusay in uu ka doorbidayay doorashooyin xor ah oo dalka ka dhaca,
oo uu muujiyay in ay ahayd sida ugu dhow ee uu kaga guulaysan lahaa
Mucaaridkiisa, oo uu carabka ku dhuftay in aanay ku kalsoonayn doorashada.
Dib-u-dhaca doorashadana, wuxuu eedeeda dusha ka saaray Baarlamaanka.
Ugu dambayntii, Mudane Cigaal xaaladdaa uu ka dayriyay wuxuu canaanteeda wax
ka saaray Odayaasha iyo Wax-garadkii dhegaysanayay ee Shirka fadhiyay, oo uu
ku tilmaamay in ay gaabiyeen kaalintoodii oo uu sheegay in ay ahayd in aanay
ka aamusin ee ay runta u sheegaan, iskana qabtaan kuwaa uu ku tilmaamay in
ay fidmada hurinayaan. Odayaashii iyo Ragii fadhigaa ka qayb-galay,
dhinacooda wax hadal ahi kama bixin.