Wasiirada Arrimaha Dibadda Iyo Ganacsiga Somaliland
Oo U Socdaalay Maraykanka, Ingiriiska Iyo K. Kuuriya
Wasiiro Maanta U Kicitimaya Dalka Djibouti
Kulan Dhexmaray Siilaanyo Iyo Wasiirka
Reer Miyiga Britain
“Waa Inay Labada Gole Kulan Deg-Deg Ah
Yeeshaan”, “Waxani waa shirqool, ragga leh Somaliland…” Odayaasha Guurtida
oo dood kulul ka yeeshay xaaladda siyaasadda
Is-Maan-Dhaaf Ba’an Oo Hadheeyay
Geedi-Socodka Tartanka Ciyaaraha Gobollada, “Kooxda Awdal waxay ku soo
baxday kaalinta 1aad, natiijadii ciyaartii Saaxil iyo Sanaag-na Waa waxba
kama jiraan,” Guddiga Farsamada Tartanka Ciyaaraha.
“Ma Jirto Waxaan Ka Baqayaa, Waxaagu
Waa Aflagaado, Isaaqa Suuriya Jooga U Sheeg Warbixin Ha Siiyeen
Dawladda...”
Djibouti Oo Dibadda Uga Soo Booday
Xaydaabka Shirka Kenya
Tareen lagu qarxiyey jidka isku xidha
Itoobiya iyo Jabuuti
Kofi Annan Oo Ka Hadlay Xaaladda
Bariga Dhexe
Israa’iil Oo Xayiraad Ku Soo Rogtay
Dhaqdhaqaaqa Falastiniyiinta
Maraykanka Oo Ciidamo Laxaadle Ku
Xoojinaya Ciraaq
WAADIGA CIYAARAHA: Xulka Kubadda
Koleyga Burco Oo Ciyaar Adag Ugu Soo Gudbay Wareega 2aad
Sanaag Iyo Saaxil Oo Barbardhac 2-2
Ku Kala Sed Qaaday
|
|
Wasiirada Arrimaha Dibadda Iyo
Ganacsiga Somaliland Oo U Socdaalay Maraykanka, Ingiriiska Iyo K.
Kuuriya |
Hargeysa (Haatuf): Wasiiradda Arrimaha
dibadda Edna Aadan iyo Ganacsiga Maxamed Xaashi ayaa la filayaa inay
maanta u ambabaxaan socdaal ay ku marayaan dalalka Maraykanka, Ingiriiska,
Koonfurta Kuuriya iyo dalka Shiinaha, sidaana waxa shaaca ka qaaday
wasiirka ganacsiga Maxamed Xaashi Cilmi oo shalay saxaafadda ugu waramayey
xafiiskiisa.
Wasiirku waxa uu safarkan ku macneeyey mid isugu jira sidii Somaliland
taageero dhaqaale iyo mid siyaasadeed-ba ay uga heli lahayd caalamka,
wuxuuna intaa ku daray inuu socdaalkani qayb ka yahay shirar ay kaga qayb
gelayaan magaalooyinka San farasisco, Los Angeles iyo Atlanta ee dalka
Maraykanka, halkaas sida uu sheegay ay kaga qayb galayaan shirar ay soo
qaban qaabiyeen dadka madawga maraykanka (Black Americans), iyada oo ay
shirarkaa kula kulmi doonaan maayarada magaalooyinkaa, ganacsato iyo
shirkado ka qayb gelaya shirarkaa, kuwaas oo ay kala hadli doonaan sidii
ay Somaliland maal gelin dhaqaale loogu samayn lahaa.
Eng. Xaashi waxa uu sheegay inay shirarkaa ka sheegi doonaan wixii ay
Somaliland qabsatay iyo waxa ka dhiman, waxa kale oo uu sheegay inay
caalamka u bandhigi doonaan indho la’aanta ka haysata wixii ay Somaliland
qabsatay, laakiin wasiirku waxa uu sheegay inuu isagu arrimaha gaarka ah
ee ganacsiga xooga saari doono, taas oo u dheer arrimaha siyaasada ee
socodkooda, wuxuuna isaga oo arrintaa ka hadlaya yidhi “Waxaan qabaa
inaynu dalkeena wershadayn ku samayn karno, oo horumarin ku samayn karno
si dhib yar, haddii aynu iskaashano”.
Wasiirku wuxuu tusaale u soo qaatay ganacsatadii dhawaan ku midawday
ururka oo uu sheegay inay astaan u tahay horumarka waxaanu yidhi “Dadkeenu
dabeecad umay lahayn wax wada lahaanshaha, markaa waxa qorshaha noogu
jirta inaanu dadka reer Somaliland ee debadda jooga oo aqoontiina leh
waxna haysta aanu ku dhiiri gelino inay ka qayb qaataan horumarka iyo
maal-gelinta dalka, isla markaana laga faa’iidaysto kheyraadkeena, iyada
oo la samaynayo iskaashi iyo wax wada lahaansho, taas oo horseedaysa
horumar la taaban karo”.
Maxamed Xaashi waxa uu sheegay inay shirarkan ka soo shaqeeyeen dad reer
Somaliland ah oo ku sugan carriga Maraykanka, kuwaas oo uu sheegay inay
qorsheeyeen ciddii ay la kulmi lahaayeen. Laakiin waxa uu intaa raaciyey
inaanu socdaalkoodu ku ekayn dalka Maraykanka iyo Koonfurta Kuuriya, balse
haddii ay suurto gasho ay u sii dhaafi doonaan dhinaca dalka Shiinaha.
Wasiirka mar wax laga weydiiyey dhaq-dhaqaaqa siyaasada iyo hadalada
beryahan saaxada ku jirey ee ku waajahan shirka dib u heshiisiinta kooxaha
Soomaaliya iyo ereyada salaadiinta ama dad u dhashay Somaliland oo ka qayb
gelaya shirkaa waxa uu isaga oo arrintaa ka hadlaya yidhi “Shirarka
khilaafkoodu wuxuu bilaabmaa intaan shirkuba bilaabmin, nimanka shirarka
Koonfurta baabi’iyaana waa kuwa sheegta Professor-ada ee ka yimaada
Maraykanka oo sheegta aqoonyahano, kuwaas oo aan dhaqankooda waxba ka
garanayn, waana kuwa yidhaahda sidaasaa looga kaambayn gareeyaa Maraykan”.
Wasiirku isaga oo ka hadlaya salaadiinta reer Somaliland ee la sheegay
inay dhex-dhexaadinayaan ama ka qayb gelayaan shirkaa, wuxuu sheegay inaan
nin suldaan ahi aanu cidna metelin, haddii uu ka qayb galo wax aanay
ummaddu raali ka ahayn, sababta oo ah suldaanku wuxuu suldaan ku yahay
dadkiisa, laakiin hadduu noqdo dhuuni raac cidna ma metelo.
Mar la weydiiyey inay sheekadan dhex-dhexaadintu tahay mid ay ku wada
socdaan salaadiinta iyo xukuumadda Somaliland oo ay dhawaan ku shireen
madaxtooyada waxa uu isaga oo arrintaa ka jawaabaya yidhi “Anigu shirkaa
kama qayb gelin, laakiin waxaan arkay madaxweynaha oo iiga waramay wixii
lagaga hadlay, waxaana ku weheliyey shir gudoonka golaha Guurtida, waxa
kale oo aan la kulmay X. C/Kariim (C/Waraabe), oo ii sheegay inay mawqif
iska wada taageen arrintaa, balse warqadda la sheegayo anigu ma arag,
laakiin waxa la ii sheegay inay ka timid salaadiinta Hawiyaha, oo loo soo
diray salaadiinteena, taas oo ay ku dalbadeen in lagu heshiisiiyo, balse
iyaga iyo inaga ayaan heshiis ahayn’e sidaynu iyaga u heshiisiinaa, waayo
ma aqoonsana qaranimadeena iyo jiritaankeena, sidaa awgeed ma heshiisiin
karno dad aynaan heshiis ahayn”. Top
Wasiiro Maanta
U Kicitimaya Dalka Djibouti |
Hargeysa (Haatuf): Wefti wasiiro ayaa la
filayaa inay mlaainta berito ah u ambabaxaan dalka Djibouti sida ay
sheegeen warar u dhuun daloola arrinta socdaalka wasiirada oo kala ah
wasiirka Gaashaandhiga Ismaaciil Cumar Aadan, wasiirka dib u dejinta, C/laahi
Xuseen Iimaan, laakiin socdaalka xubnahan wasiiradda ah iyo hawlaha ay u
tegayaan lama xaqiijin, isla markaana ma jiro wax wara oo ay xukuumadda ka
soo saartay ujeedada safarkooda, iyada uu khamiistii todobaadkii hore
socdaal kedis ah ku tegay dalka Djibouti wasiirka arrimaha gudaha
Somaliland Ismaaciil Aadan Cismaan, kaas oo weli ku maqan dhinaca dalka
Djibouti, inkasta oo aanay xukuumaddu sheegin in socdaalkan dambe ee
wasiiradu haddana waxa la rumaysan yahay inay socdaalka wasiirka arrimaha
guduhu gogol xaadh u yahaya wefti dhinaca Somalioland oo halkaa tegi doona,
iyada oo ay maalmahan dambe soo baxayeen warar sheegaya inuu Madaxweyne
Rayaale iyo wefti uu hogaaminayaa socdaal ugu baxayaan dhinaca dalka
Djibouti.
Laakiin waxa jira xogo kale oo ku dhaw dhaw dhinaca xukuumadda oo sheegaya
inuu madaxweyne Rayaale ka maagay safarka dhinaca Djibouti, ka dib markii
uu maqlay dareenka dadka ee hadal haynta safarka, taasuna ay keentay in
wixii hawlo ah ee uu u tegi lahaa u xil saaro xubnahaa wasiiradda ah,
iyadoo jiraan warar ku saabsan socdaalada weftiga la filayo inay u baxaan
dalka Djibouti, oo sheegaya inay xukuumadda Djibouti kala hadli doonaan
hawlgalka uu Marayaknaku hormoodka ka yahay ee la dagaalanka argagixisada,
maadaama ay ciidamada Marayakanka ee halkaa ku sugani ay u joogaan
ilaalinta xeebaha badda cas iyo gacanka Cadmeed ee dhaq-dhaqaaqa waxa ay
ugu yeedheen argagixisada, taas oo ay dawladda Djibouti doonayso inay
Maraykanka sumcad kaga hesho wixii looga baahdo dhinaca Somaliland ee
hawlahaa la xidhiidha. Balse ilaa hadda ma jiraan warar rasmi ah oo la
xidhiidha weftigaa iyo inuu madaxweyne Rayaale ku wehelin doono. Top
Kulan Dhexmaray
Siilaanyo Iyo Wasiirka Reer Miyiga Britain |
London (Haatuf) waxa kulan ku dhexmaray
aqalka baarlamaanka (House of Commons) ee Britain maalintii khamiistii
gudoomiyaha Xisbiga Kulmiye Axmed Maxamed Maxamuud (Silaanyo)iyo Wasiirka
Arrimaha Reer Miyiga (Minister for Rural Affairs) ee dawladda Biritain Mr
Alun Michael. Mr Michael oo laga soo doorto magaalada Cardiff ee gobolka
Wales ee carriga Britain, waa saaxiib khaasa oo Somaliland leedahay isagoo
ay u codeeyaan markastoo doorasho jirto jaaliyadda Somaliland ee reer
Cardiff. Waana masuuliyiinta ugu sarreeysa dawladda Britain ee danaysa
Somaliland horumarkeeda iyo in wax u hagaagaan. Guddoomiyaha KULMIYE waxa
la socdey xubno sarsare oo KULMIYE ka tirsan kana mid ahaayeen:
Cabdi Haybe - xubin guddida fulinta KULMIYE
Cisman Cabdillahi Cigaal (Hindi) - Xubin Guddida fulinta KULMIYE Maxamed
Yonis Cawaale – Guddoomiyaha KULMIYE UK Muse Cali Xirsi (Buurdhaab) -
Xoghayaha KULMIYE UK. Intaan kulanka loo fadhiisan waxa Alun Michael oo
uuweheliyey Mr Jonathan Cox oo ah parliamentary Researcher uu soo
dhexmariyey oo soo tusay Silaanyo iyo raggii la socdey labada aqal ee
barlamaanka iyo odayaasha (commons & lords) ugana sheekeeyey taariikhda
daarta loo yaqaan Westminster ee looga talinayey dalka ilaa 3dii boqol ee
sano ee la soo maray. Ka dibna waxa la gudagalay ujeeddadii kulanka oo
qaatay 45 daqiiqadood, waxaanay u dhacday sidan:
Axmed Silaanyo ayaa uga warramay waayihii
dalka Somaliland soo maray, gaar ahaana marxaladihii doorashooyinkii
dawladaha hoose iyo tii Madaxweynaha iyo M/xigeenka, kuwaas oo uu ku
tilmaamay inay taariikhi ahaayeen marka laga eego muddada dheer ee u dalku
ku jirey maamullo ku yimi qaabab kale (xukun askari, dagaalkii xoraynta
iyo shirbeeleed).
Axmed waxa uu lama illaawaan ku tilmaamay sidii dadka reer Somaliland ugu
soo baxeen codaynta iyo jawigii nabadeed ee ay ku dhammaadeen labada
doorashoba, waxaanu sheegay in dalku imminka isu diyaarinayo wareeggii
saddexaad ee doorashada dimuqraadiga ah ee hore soo gebagebaynaysey tassoo
ah doorashada baarlammaanka oo loo qabandoono dhakhso sidii ballanku ahaa.
Axmed waxa uu intaa raaciyey in Somaliland gacan uga baahantahay sidii
dimuqraadiyada axsaabta badan ku dhisan ee hadda dalka ku cusubi u
hanaqaadi lahaydloona adeegsanlahaa qaabka casriga ee qeexaya dawrka
masuuliyadeed iyo firfircoonida axsaabta mucaaradka ahi ku leedahay
nolol-siyaasadeedka dalka si la isugu dheelitiro gudashada masuuliyaadka
qaran iyo ilaalinta xeerarka dalku leeyahay. Waxa kaloo Axmed tilmaamay in
Somaliland u baahantahay in la kordhiyo caawimada dibudhiska dalka iyo
horumarinta dhinacyadiisa kala duwan sida waxbarashada, caafimaadka,
isgaadhsiinta, wax soo saarka iyo waxii la mida. Waxa Axmed Silaanyo
arrimaha Somaliland u baahantahay maanta ku sheegay inay ugu weyntahay
sidii mawqifka garawshiiyaha uun maanta ku egi isugu rogilahaa aqoonsi
siyaasadeed (political recognition) oo ay ka hesho Britain iyo waddamada
kale ee dunida. Axmed Silaanyo wuxuu ugu dambeyntii uga mahadnaqay
dawladda Britain sidii aan gabbashada lahayn ee ay dhaqaale ahaan iyo
farsamo ahaanba uga taageertay Somaliland geeddi-socodkii doorashooyinka,
iyo guud ahaanba siyaasadda ku dhisan garawshiiyaha iyo tixgelinta
duruufaha u gaarka ah Somaliland ee dawladdiisu ku dhaqanto.
kadib Alun Michael ayaa hadalkii qaatay waxaanu sheegay in Somaliland guud
ahaanba ku kasbatay sumcad, magac iyo qaddarin dheeraad ah qabanqaabadii
iyo qabashadii labadii doorasho ee u dambeeyey, waxaanu si gaara u sheegay
inuu ku ammaanayo Axmed shaqsiyan aqbaladdii natiijada doorashada
madaxweynaha taasoo marar aan ka dhicin waddamo badan oo kala jaada. Alun
Michael waxa uu sheegay in qabanqaabadii iyo qabashadii doorashada iyo
qaadashadii natiijadu intuba muujinayaan gaamur siyaasadeed (political
maturity) iyo masuuliyad qoto dheer.
Waxa uu Alun Michael intaa ku daray in dawladdiisu halkii ka wadi doonto
siyaasadeedii ku wajahnayd Somaliland. Alun Michael waxa hadlladiisii ka
mid ahaa “Soomaaliland waxay iyadoo aan aqoonsi la siin muujisay
masuuliyad sare iyo qaangaadhnimo ay ku maaraysay danaheeda kuna dhisatay
hay’adaheeda dastuuriga ah iyadoo aan haba yaraatee gacan cid kale ka
helin. Dawladdayda waxa u siyaasad ah inay caawiso Somaliland iyadoo
adeegsanaysa diblomaasiyiinteeda iyo hay’adaha aan dawliga ahayn ee jooga
geeska.
Alun Michael waxa uu hadalkii ku soo gebagebeeyey in Guddoomiyaha KULMIYE
Axmed Silaanyo uu markale la kulmo intaanu dalkii dibugu noqon si ay
markale uga sii ballamaan arrimaha maanta laga wadahadlay Kulanku wuxuu ka
mid ahaa kulammo iyo dhaqdhaqaaqyo siyaasadeed oo Axmed Silaanyo waday tan
iyo intii uu debedda dalka uga baxay, kuwaas oo ay qabanqaabadeeda
lahaayeen xafiiska Somaliland ee UK iyo faraca xisbiga KULMIYE ee UK.
Kulankan waxa ka horreeyay kulammo kale oo Axmed la yeeshay madax ka
tirsan wassaaradda arrimaha debedda iyo xafiiska horumarinta caalamiga ah
ee UK kuwaas oo uu dhammaantood kala hadlay danaha Somaliland iyo
xidhiidhka sokeeye ee inaga dhexeeya dawladda Britain. Dhawrka usbuuc ee
soo socda waxa la filayaa in Axmed Silaanyo booqashooyin ku tago
magaalooyinka Sheffield, Birmingham, Cardiff halkaasoo uu kula kulmi doono
taageerayaasha xisbiga KULMIYE iyo guud ahaanba jaaliyadda reer Somaliland
ee magaalooyinkaa deggan. Waxa kaloo Axmed Silaanyo uu safar ugu
bixidoonaa waddammada Denmark, USA iyo Canada safarkaas oo uu uga
golleeyahay kor uqaadidda magaca iyo muuqaalka Somaliland isagoo uga
faa’iidaynaya tixgelinta aynu ka hellay doorashooyinkii ugu horreeyay ee
dalka ka dhaca in ka badan 35 sannadood.
Xoghayaha KULMIYE UK - Muse Cali Xirsi
Top
“Waa Inay
Labada Gole Kulan Deg-Deg Ah Yeeshaan”, “Waxani waa shirqool, ragga
leh Somaliland…” Odayaasha Guurtida oo dood kulul ka yeeshay xaaladda
siyaasadda |
Hargeysa (Haatuf): Mudanayaasha golaha
Guurtida ee Somaliland ayaa fadhigii shalay ee golaha isku raacay in la
soo hormariyo dooda qodobka siyaasadda dalka iyo arrimaha socda ee
ajandaha golaha horyaal ku jira, kaas oo ay doodiisa mudanayaashu shalay
guda galeen.
Mudanayaasha dooda shalay ka qayb galay waxa ka mid ahaa Maxamed Cismaan
Libaaxo, oo isagu marka hore soo jeediyey in qodobkaa la soo hormariyo,
wuxuuna isaga oo ka hadlaya arrimaha siyaasadda oo uu sheegay inay
jahawareer ku keeneen bulshada yidhi “Sheekada (dhex-dhexaadinta kooxaha
Soomaaliya), waxa waday salaadiin iyo xisbiyada qaarkood, haddii ay
saddexda gole ka hadli waayaana shaki ayey yeelanaysaa. Markaa waxa loo
baahan yahay inaynu shakiga dadka ka saarno, oo wax u sheegno”.
Mudane Libaaxo waxa uu sheegay inay todobaadkii ina dhaafay kulan ku
yeesheen madaxtooyada madaxweynaha, salaadiin iyo shirgudoonka guurtidu,
laakiin aan la garanayn waxa loo shiray iyo hawlaha la waday, wuxuuna
isaga oo arrintaa ka hadlaya yidhi “ragga maanta leh Somaliland ayaan
Ictiraafnay waa kuwii shirka ka lahaa Waqooyi ilaa ay yimaadaan waxba
socon maayaan, kuwa moodaya in Hawiye heshiiskiisu inaga inoo yaal-na ha
ogaadeen inaanay taasi mid inoo taal ahayn”.
Mudane C/Salaan oo ka mid ahaa mudanayaasha shalay dooda ka qayb qaatay
ayaa ku dooday inaanay ahayn mid Somaliland u taal in la yidhaahdo qayb
Soomaaliya ka mid ah ayaanu heshiisiinaynaa, dhaq-dhaqaaqyada socda ee
Imbagathi, Djibouti iyo meelo kale, waana shir-qool la doonayo in loo
maleego Somaliland.
Mudane C/Salaan waxa uu sheegay inaanay ragga maanta leh Hawiye ayaan
heshiisiinaynaa inay ogaadaan inay ahaayeen raggaasu kuwii lahaa
Somaliland waqooyi ayaa maqan oo shirka ka maqan.
Mudanayaasha doodaa ka qayb qaatay waxa isna ka mid ahaa Maxamuud Xareed
Rooble oo ku si kulul ugu dooday inay arrimahani yihiin kuwo shir-qool ah
oo la damacsanyahay in lagu hambago Somaliland, isaga oo yidhi “Waxa jira
shir-qool ay wadaan rag leh Somaliland ayaanu aqoonsanahay, waana kuwii
lahaa gobolka waqooyi galbeed shirka ha yimaado, sidaa awgeed waxaan u
arkaa khal khal gelin cidda waddana aynu shacabka u tilmaano, shirka
salaadiinta iyo madaxweynuhu yeesheena ma ogin waxay kaga wada hadlayeen”.
Sheekh Muuse Goodaad oo isaguna ka mid ahaa mudanayaasha dooda ka qayb
qaatay ayaa sheegay inuu soo jeedinayo inay labada gole kulmaan oo fadhi
wada yeesheen, kana wada hadlaan arrimaha socda, si mawqif cad la isaga
ogaado arrimahan ina jaha-wareeriyey.
Sidoo kale Mudane Maxamed Jaamac Gaax-Nuug ayaa soo jeediyey inay dadka
kala hadlaan fagaaraha kheyriyadda, wuxuuna carabka ku dhuftay rag uu
sheegay inay siyaasadaha ka wadaan Somaliland, kuwaas oo uu dawladda ku
canaantay inay talaabo ka qaado wuxuuna isaga oo arrintaa ka hadlaya yidhi
“Salaadiintu Container-bay saaran yihiin, qaar wax ogi way jiraan, qaar
aan waxba ogeynina way jiraan, heshiisiinta Hawiyana xil inagama saarna,
laakiin inagu ma nihin carruurtii dhoobada samayn jirtey oo marba mid ina
yidhaahdo Somaliland-baan Ictiraafay qof aan waxba ahayni, waxaynu nahay
xukuumad iyo qaran jira, markaa waa in dadka loo sheegaa wax, ragga waxan
wadda ee lacagta lagu soo shubayo ee guryaha u samaystayna xukuumaddu waa
inay wax ka qabataa.” Top
Is-Maan-Dhaaf
Ba’an Oo Hadheeyay Geedi-Socodka Tartanka Ciyaaraha Gobollada, “Kooxda
Awdal waxay ku soo baxday kaalinta 1aad, natiijadii ciyaartii Saaxil
iyo Sanaag-na Waa waxba kama jiraan” Guddiga Farsamada Tartanka
Ciyaaraha oo soo saaray go’aan ku tirtirayaan ciyaartii dhexmartay
kooxaha Saaxil iyo Sanaag |
Hargeysa (Haatuf) – Guddiga Farsamada ee
Tartanka Ciyaaraha Gobollada Somaliland ayaa tirtiray natiijadii ka soo
baxday ciyaartii shalay dhexmartay gobollad Saaxil iyo Sanaag oo ku
dhammaatay 2-2. Sidaana waxay ku sheegeen go’aan ay soo saareen goor dambe
oo xalay ah, laakiin arrintaasi waxay dhallisay qaylo cirka isku
shareertay, kadib markii ay labada kooxood ee xulalka Sanaag iyo Saaxil,
si ba’an gaashaanka ugu dhufteen, isla markaana ay go’aankaa ku tilmaameen
mid baal-marsan qaynuunka ciyaaraha.
Guddiganu waxay ku eedeeyeen labadan kooxood in ay si badheedha heshiis
ugu gaadheen in ay reebaan ciyaartoyda gobolka Awdal, iyagoo taas ku
macneeyay markii ay ciyaartii barbaro ku dhammaysteen, sidaa darteed waxay
guddigu go’aamiyeen in ay natiijada ciyaartaa tirtireen, labada kooxoodna
ay u qoryo-tuurayaan, waxa kale oo ay go’aankooda ku sheegeen in ay kooxda
gobolka Awdal kaalinta koowaad ugu soo baxayso wareega labaad ee qaybtooda
(Group B).
Ciyaartii shalay dhexmartay labada kooxood ee gobollada Saaxil iyo Sanaag
oo ciyaartii hore ee ay wada ciyaareen gacanta isa saaray, waxay ku
dhammaatay si nabadgelyo ah, isla markaana intii ay ciyaartu socotay
laguma arag garoonka wax carqalad iyo rabshad ah oo ciyaarta soo waajahday,
waxayna ciyaartu ku dhammaatay waqtigii loogu talo-galay, iyadoo maraysa
2-2, ayuu garsooruhu markii waqtigii dhammaaday siidhiga ku dhuftay,
kadibna waa la kala rawaxay, laakiin guddigani goor dambe ayay go’aankooda
soo saareen, wuxuuna u qornaa sidan:
“Shir muhiim ah oo ay isugu yimaadeen Guddiga Tartanka Cayaaraha Gobollada,
Xidhiidhka Kubadda Cagta iyo Waaxda Isboortiga ee Wasaarada Dhallinyarada
iyo Isboortiga, waxay isla garteen markii ay arkeen arrimahan hoos ku
qoran:
Markii ay caddaatay in ay si badheedha u heshiiyeen ciyaartoyga labada
gobol ee Sanaag iyo Saaxil, si ay u reebaan cayaartoyda gobolka Awdal,
kadib markii ay ku dhammaysteen barbaro.
Kadib markii ciyaartii hore ee ay wada yeesheen ay ku dagaalameen labada
ciyaartoy dhammaantood.
Kadib markii ay qolalka hoose ee Hargeysa Stadium mid ka mid ah ay labada
kooxood iyo Isu-duwayaashoodu ku yeesheen shir albaabku ku xidhan yahay ka
hor bilowgii ciyaarta.
Arrimahan oo dhammaantoodba aan waafaqsanayn sharciyadda Isboortiga iyo
siyaasadda ay dawladda Somaliland ka leedahay arrimaha isboortiga iyo
dhallinyarada.
Sidaa daraadeed, waxaan go’aansanay:
In Ciyaartii dhexmartay labada gobol ee Saaxil iyo Sanaag ay tahay waxba
kama jiraan (disqualified).
In labada kooxood ee Kubadda Cagta ee Saaxil iyo Sanaag lagu kala saari
doono qori-tuur maalinta berri (maanta) 11:00.
In kooxda kubadda cagta ee Gobolka Awdal ay ku soo baxday kaalinta koowaad
ee Group B.”
Qoraalkan waxa ku saxeexnaa Gudiga Farsamada oo ka kooban;
Axmed Maxamed Shire “Sacad” (Agaasimaha Waaxda Isboortiga)
C/risaaq Axmed Aadan (Gudoomiyaha Xidhiidhka Kubadda Cagta)
Khadar Xuseen Jaamac (Gudoomiyaha Garsoorka Kubadda Cagta)
Deeq C/laahi Saban
Mustafe Ciise Xuseen
Maxamed C/laahi Oomaar (Garsoore)
Khaalid Cabdi Cilmi (Garsoore)
C/laahi Khayre Cawaale (Guddiga Dacwadaha)
Mustafe Cabdi Magan (Guddiga Dacwadaha)
Maxamed Nuux Jibriil (Madaxa Isboortiga Somaliland)
Hase yeeshee, Gudoomiyaha Guddiga Farsamada ee Tartankan, Axmed Maxamed
Shire “Sacad”, oo xalay caweysinkii hore saxaafadda la hadlay, una
akhriyay go’aanka ay soo saareen ayay weriyayaashu su’aalo ka weydiiyeen
go’aankoodaa lama filaanka ah ee goorta dambe la soo tuuray,
su’aalahaasina waxay u dhaceen sidan:
S: Sida ku cad qoraalkiina oo aad ku sheegteen inay labada ciyaartoy ee
Saaxil iyo Sanaag ku heshiiyeen si ay u reebaan xulka Gobolka Awdal,
maxaad taas ku caddaynaysaan?
J: Waxaanu ku caddaynaynaa, ciyaartoyda koox walbaa waxay leedahay qol ay
ku lebistaan oo garoonka ku yaalla, sidaa daraadeed waxa dhacday markii
qaybtii hore ee ciyaartani dhammaatay, in Isu-duwe ka mid ah
isu-duwayaasha labada xul midkood uu u tegay ciyaartoydii iyo
isu-duwahoodii oo qolkoogii ugu tegay, kadibna ay wada-hadal yeesheen.
Waxa kale oo aanu ku caddaynaynaa ciyaartii maanta dhacday sidii ay u
dhacaysay, kaas oo ay dhammaan dadweynihii, saxaafaddii iyo masuuliyiintii
halkaa joogtayba u arkayeen.
S: Go’aankan aad gaadheen ma sharci baa dhigaya mise waxa idinku kelifay
sida warar la isla dhexmarayaa ay sheegayaan in go’aankan qaadashadiisa uu
ka yimid, awood siyaasadeed oo xaga sare idinkaga timid oo ay xubno
wasiiro ahi sida la sheegay idinla soo hadleen cadaadisna idinku saareen
inaad go’aankan soo saartaan, arrintaas siday wax uga jiraan?
J: Annagu waxaanu raacaynaa oo keliya sharciga, wax culays ah oo nala
saaray ma jirto. Galabta markii aanu garoonka Hargeysa Stadium joognay
ayaanu saxaafadda u sheegnay in aanu caawa (xalay) war-saxaafadeed ka soo
saari doono arrintan oo aanu balaminay, isla markaas may jirin cid noo
timi, ama nala soo hadashay iyo cid siyaasad kale ka lihi ma jirto.
S: Arrintan oo kale marka ay dhacdo, sharci ma ka yaallaa lagu xukumo, ama
xeerar iyo qawaaniin ay wasaaraddu u samaysay?
J: Haa wuu jiraa. Kubadda Cagta sideedaba waxa ka yaallaa sharciyo, ka ugu
horeeyaa waa kan FIFA oo ah ka ugu sareeya, kadibna waxa ku xiga ka CAF ee
qaaradda Afrika, ka saddexaadna waa sharciga u yaalla Xidhiidhka kubadda
cagta Somaliland. Intaasiba waxay dhigayaan in aan kooxina koox kale si
musuqmaasuq ah ku reebi karin ama ciyaarta ka baxsan.
S: Ma jiraan wax ganaax ah oo ay labadaa kooxood mutaysanayaan oo aan
ahayn in ciyaartaas la baabi’iyay, si aan tan oo kale oo dhicin?
J: Hadda go’aankayaga kuma cadda tallaabada laga qaadayo cidii falkan
geysatay, maadaama uu ahaa kii ugu horeeyay ee tartamadii Somaliland intii
ay dhaceen ka dhaca, sidaa darteed marka ciyaaruhu dhammaadaan, waanu ka
dhigi doonaa sharci si ciyaaraha dambe aanay u dhicin tan oo kale.
S: Maadaama ay labada kooxood ciyaartii hore rabshad sameeyeen oo ay ku
dagaalameen, kadibna aanay wax ganaax ah ku mutaysan, ciyaartii labaadna
ay sidan iyaduna u dhacday, miyaanay haboonayn in labada kooxoodba la
ganaaxo, tartankana sidaa lagaga saaro, kadibna saddexda kooxood ee soo
baxay ay ku wada ciyaaraan semi-finalka?
J: Runtii way ahayd sidaas, laakiin annagoo eegayna sababta, jadwalka
isboortiga iyo duruufaha inagu xeerran dhammaantood, waxaanu isla garanay
in aanu labadooda, maadaama markii hore ay islaayeen, ciyaartii labaad ee
laysku celiyayna ay sidan sameeyeen in iyaga uun lagu kala saaro qori-tuur.
S: Maadaama aad go’aan adag oo ganaax labada kooxood-ba ah gaadhi kari
waydeen, miyaanay keeni kari in ay saameyn ku yeelato tartamada ciyaaraha
gobollada ee mustaqbalka oo ay ciyaartoydu ku dhiiradaan in ay
tallaabooyinkan oo kale ku kici karaan?
J: Runtii horta ciyaaruhu waxay leeyihiin sharci u gaar ah, waxyaabahan
hadda dhacayna waa “Dhishibiliin” (Akhlaaqiyan), waana mid ka baxsan
akhlaaqiyaadkii ciyaartoyga, qof walbaana wuxuu u baahan yahay inuu ka
dhigto mid gaar ah. Sidaa daraadeed annagoo mar walba tixgelinayna
ciyaartoyga cusub ee gobollada, waxaanu ku rajo weynahay iyadoo tartankan
lagu gudo-jiro iyo kuwii ka horeeyay midna lagu soo darin tan
dhishibiliinka, in aanu wixii hadda ka dambeeya uun ku soo darno.
S: Go’aankiinan miyaad la socod siiseen kooxaha ama masuuuliyiinta
ciyaartoyda gobollada?
J: Hadda ayaanu soo saarnay, waxaanay leeyihiin Isu-duwayaal, kuwaas
ayaana loo qaybinayaa, welina umaanu geyn.
S: Ambiil ma ka qaadan karaan kooxuhu arrinkan?
J: Haa, laakiin waxa ay keenayaan ee ay Ambiilka ku qaadanayaan ee ay ku
salaynayaan ma noqoyo mid iyaga waxtar u keenaya, maadaama ay iyagu waxan
sameeyeen, cid kalena aanay ku sameyn.
S: Garsoorkii ciyaartu muxuu isagu ka yidhi arrintan?
J: Garsoorku wuu ku jiraa hadalka gudihiisa, waana ka mid oo liiskan wuu
ku jiraa, warbixintii ay soo diyaariyeena way soo saareen in aanay
ciyaarta waxba ka jirin, maadaama ay hadalladoodii, siday kubadda isugu
dhiib-dhiibayeen, way cadeeyeen inay ahayd ciyaar aan caadi ahayn.
S: Garsoorku ku gaadheen markii garoonka dhexdiisa la joogay?
J: Garsoorku iyagu ciyaartii si caadi ah ayay u dhameeyeen, iyadoo la
raali-gelinayo dadweynaha lacagta bixiyay, go’aankii waa kan ay hadda
gaadheen.
S: Maxaad ka yeelaysaan haddii ay labada kooxoodba diidaan go’aankan?
J: Go’aankan diidmadiisu waxay u dhici kartaa uun mid uun; in ay
yidhaahdaan kama qayb-gelayno tartanka, sidaas hadday noqotana in group-kan
B ee ay ka midka ahaayeen uu gobolka Awdal keligii ka taagnaado.
S: Waxa ciyaarta sharciga u yaallaa in garsoorayaasha saddexda ah ee
gudaha ku jira maahee, ka afraad in haddii wax yimaadaan uu gacanta taago
soo gudbiyo wixii dhaca, markaa idinku ma habkaas ayaad raacdeen?
J: Haa, habkaa waanu raacnay, waxa kale oo aanu raacnay dacwada ay soo
gudbiyeen gobolka Awdal, waxa kale oo aanu raacnay faaqidaadii ciyaarta ee
dadweynaha. Waxa kale oo aanu raacnay guddigii dacwadaha warbixintii ay
noo soo gudbiyeen. Waxa kale oo aanu raacnay go’aankii ay guddiga
farsamadu gaadheen.
S: Sida sharcigu dhigayo, koox waliba iyadaa ikhtiyaarka u leh habka ay u
ciyaarayso, cidina kuma amarto maamul isboorti iyo ku kale toona, koox
kastana uu sharcigu siinayo sida ay doonayso ee ay ciyaarteeda ku
ilaashanayso ay u ciyaarto, markaa miyaanay u ekeyn in aad ikhtiyaarkii ay
lahaayeen kooxahani aad ka qaadaysaan oo aad leedihiin sidaanu doonaynay
umay ciyaarin, taasi xagay sharciga ka soo gelaysaa?
J: Ciyaari horta waa ciyaar, waana loogu talo-galay in ay labada kooxood
ciyaaraan kala badiyaan, barbaro noqdaan, laakiin tan maanta dhacday,
runtii waa ciyaar ay laba kooxood ku kala helayeen dhibco iyo waa tartan
midna uma ekeyn, waxaanay u ekeyd ciyaar lagu heshiiyay oo aan
waafaqsanayn sharciga oo aan dhuumasho iyo qarsoodi toona lahayn oo si
badheedh ah ayay ugu talo-galeen in ay u reebaan Gobolka Awdal.
S: Markaa go’aankiinu ma waxa uu ahaa in ay koox waliba si adag oo weerar
ah u ciyaarto?
J: Maya, laakiin koox waliba in ay awoodeeda ciyaarto, itaalku meeluu
dhigaba.
Dhinaca kalena, waxaanu go’aankan sida ay u arkaan wax ka weydiinay
Madaxda labada kooxood ee go’aanka lagu fuliyay.
Isu-duwaha Ciyaaraha gobolka Saaxil, Shaafici Jaamac Aadan oo a weriyayaal
Haatuf ka tirsani arrintaa wax ka weydiiyeen ayaa ugu horey yidhi: “Runtii
markii aan maqlay go’aankan waxa uu igu noqday mid anfariir igu riday oo
igu cusub, wasaaradduna wax alaala wax ay nala socodsiisay ma jirto.
Go’aankanina ma aha go’aan uu qaadan karo gobolka Saaxil, dhegaha dadkana
ma aha mid mari karaya.”
Isu-dawaha mar la weydiiyay in ay jirto arrinta ay guddigu ku eedeeyeen
labadooda kooxood ee ah in ay afka isa saareen oo ay u heshiiyeen kooxda
Awdal, waxa uu ku jawaabay “Waxa jirtay in ciyaartoyda labada kooxood
ciyaartii hore isku dhaceen, iyadoo aanu maalinta hore isku daynay inaanu
heshiisiino, laakiin heshiiskaa hore nooma dhammayn, markaa maanta markii
ay ciyaartu bilaabmaysay, ayaanu aniga iyo isu-duwaha kale ee Sanaag
waxaanu la hadalnay ciyaartoyda oo aanu u sheegnay in ciyaarahani yihiin
qaar loogu talo-galay in aad isku barataan oo isku dhex gashaan,
dhiirigelina ay u tahay dhallinyarada loogu talo-galay, markaas oo aanu u
sheegnay in aanay wixii maalintii hore oo kale samaynin,taasna way naga
aqbaleen.”
Laakiin Isuduwuhu isagoo ka hadlaya go’aankan wuxuu yidhi: “Go’aankani waa
mid runtii aad layaab noogu noqday, mid aanu aqbali karno oo aanu qaadan
karnana maaha, kuwa qoryaha loo tuurayaana annaga maaha,” waxaanu intaa ku
daray oo Shaafici yidhi: “Waxaananu jecelnahay in aanu si toos ah wasiirka
dhallinyarada iyo ciyaaraha ula hadalno, markaa annagu go’aanka wasiirka
ayaanu sugaynaa. Haddii go’aanka wasiirku uu noqdo go’aan ku xidhiidhsan
go’aanka guddiga, go’aan ayaanu annagu degdeg u qaadanaynaa. Haddii
wasiirku sidaa wax ka bedellana wanaag ayay ku dhammaan doontaa Insha
Allah.”
Isu-duwaha ciyaaraha ee Saaxil, wuxuu ku adkaystay in ciyaartaa ay shalay
ciyaareen ahayd mid sharci ah oo sidii loogu talogalay u dhammaatay, isla
markaana aanay waxba ka jirin eedda go’aankan sababtay ee ah in ay heshiis
gaar ah afka isa saareen.
Dhinaca kale, Isu-duwaha Ciyaaraha Gobolka Sanaag, Muuse Saalax Cismaan oo
aanu wax ka weydiinay waxa uu ka qabo go’aanka guddiga farsamada tartanka
ciyaaraha gobollada Somaliland soo saareen, ayaa yidhi: “Horta anigu weli
maan arag sharci dhigaya, kay noo dhiibeen xeer-hoosaadka ahaa, ka
adduunka ee FIFA toona, ciyaar 90-kii daqiiqo ku dhammaatay, garsoorihii
hayayna ku dhameeyay, kadibna go’aan dambe lagu baabi’iyo,” waxaanu intaa
ku daray oo uu yidhi Muuse: “Ma qaadanayno go’aankan mana aha wax la
aqbali karo, waana in la kala saaraa siyaasadda iyo ciyaaraha.”
Muuse Saalax, waxa uu sheegay in xeerkii ay wasaarada dhallinyarada iyo
ciyaaruhu siisay aanu ku jirin kan ay maanta sheegayaan, isla markaana
aanu marnaba ahayn wax sharciya oo sharciga kubadda cagta ee adduunka
dhinacnaba ka soo gala, waxaanu ku tilmaamay mid dan gaara laga doonayay,
isagoo arrintaa taabanayana wuxuu yidhi: “Waxaanu u aragnaa in nala
leeyahay, maxaad isku layn waydeen.”
Top
“Ma Jirto
Waxaan Ka Baqayaa, Waxaagu Waa Aflagaado, Isaaqa Suuriya Jooga U
Sheeg Warbixin Ha Siiyeen Dawladda...” |
S: Dadka la laayay qaar ma iska tiqiineen?
Maxay ahayd sababta loo xasuuqay?
Dimishiq (Haatuf): Akhristayaal intiinii akhrisatay waxaanu cadadyagii soo
baxay 21-kii Sabtembar 2003, idiin soo gud-binay waraysi aanu la
yeelanahay Kornayl.Ibraahin Cali Barre (Canjeex) oo ka mid ahaa
saraakiishii awoodda badnayd ee ciidamadii Siyaad Barre, isla markaana loo
haystto eedda xasuuqii ka dhacay xeebta Jasiira ee magaalada Muqdisho
markii ay taariikhdu ahayd 17-Kii Julay 1989-kii, halkaas oo goor
habeen-badh ah dhegta dhiigga loo daray 47 qof oo iyaga oo aan waxba
galabsan guryahooda qoorta laga soo qabtay, ka dibna inta ay ciidamadii
koofiyad-casta iyo kuwii taangiyada ee fadhiyey magaalada Muqdisho ee
xarunta u ahayd dawladdii Siyaad Barre ururiyeen ku daabuleen baabuur, ka
dibna ku gawraceen xeebta la yidhaahdo Jasiira oo dhinaca Koonfur-galbeed
ka xigta magaalada Muqdisho.
Kornayl Canjeex waxa uu xiligaa ahaa taliyihii guutadii taangiyada,
waxaana loo haystaa eed ah inuu isagu bixiyey amarkii lagu laayey dadkaa,
laakiin waraysi aanu la yeelanay 21-kii bishan isaga oo jooga magaalada
Dimishiq ee caasimadda Suuriya wuu diiday inuu eeddaa qabo, hase yeeshee
su’aalo iyo dood badan ayaa ka dhashay jawaabihii uu ka bixiyey waraysigaa,
sidaa darteed mar kale ayaanu waraysi labaad la yeelanay dabayaaqadii
toddobaadkii ina dhaafay, anaga oo ku waraysanay isgaadhsiinta Inter-netka,
wuxuuna waraysigaasi u dhacay sidan
S: Ma rumaysan tahay Canjeex ahaan in 17-kii Julay 1989-kii xeebta Jasiira
ee magaalada Muqdisho lagu xasuuqay 47 qof oo dhalasho ahaan ka soo jeeda
qabiilka Isaaqa?
J: Sidii aan uga jawaabay su’aashii waraysigiinii hore oo kale, dadkaas la
laayey waxaan shaqo ku leeyahay ma jirto ee waxaasi waa dacaayad aan sal
iyo raad toona lahayn, laakiin marka aan sida ay su’aashu tahay uga
jawaabo dadkaasi inay ahaayeen beesha Isaaq wax aan shakhsiyan ka ogahay
ma jirto, aniga oo ah nin muslin ah, jecelna inaan arintaa ka jaahil saaro
dad u dhashay Jamhuuriyadda Somaliland, arintaa waxba kama ogi, shuqulna
kuma aan lahayn.
S: Goorma ayaad ogaatay in amarka xasuuqu sidaa u fulay?
J: Anigu sidii aan horeba uga jawaabay ma ogi amar wax lagu xasuuqay iyo
meel wax lagu xasuuqayo toona ama meel amar lagu bixiye.
S: Maxaa dadkaa loo xasuuqay?
J: Su’aasha ah maxaa dadkaa loo xasuuqay ma aha mid aniga I khusaysa,
waayo anigu askari ayaan ahaa ee maan ahayn siyaasi xubin ka ahaa
siyaasiyiintii dawladda.
S: Waxaad waraysigaagii hore ku qiratay inaad dad ka reebtay xasuuqaa, taa
macneheedu miyaanu ahayn inaad badhna sii daysay, badhna laysay?
J: Inkasta oo aan su’aashaa horena uga jawaabay, iminkana waan ku
celinayaa, amarkii ay bixiyeen raggii madaxda ahaa ma ahayn in la raafo
saraakiisha, ganacsatada iyo odayaasha, markaa anigu waxaan isku dayey
inaan arintaa ka bad-baadiyo dadlkii odayaasha, ganacsatada iyo
saraakiisha la yaqaan ahaa, markaa ayey ciidamadii gaaska 14aad oo hawsha
fulinayey ay amarkii jebiyeen oo ay soo raafeen dadkii ganacsatada,
saraakiisha iyo odayaasha ahaa, dabadeedna anigu shakhsiyan waxaan
sameeyey inaan arintaa iska hortaago, waayo amarku sidaa muu ahayn,
arintaasna waxtar bini’aadminimo ayaan ka sameeyey, inaan sidaa sameeyeyna
waxa goob-joog ka ahaa dad u dhashay Somaliland oo ay ka mid yihiin dadkii
markaa la soo raafay.
S: 47-ka qof ee la laayey waxa la rumaysan yahay inaad ugu aarayseen nin
aad ilmaadeer rum ahaydeen oo ahaa taliyihii saldhigga bilayska xaafadda
Hodan, ninkaas oo lagu dilay kacdoon ka dhacay masaajidka Sh. Cali Suufi
maalinimadii 14-kii Julay, markaa hadii nin qudha la dilay maxaad nin
qudha ugu aari-waydeen ee aad waxaas oo dad ah u xasuuqdeen?
J: Waxaan mar kale kuu sheegayaa inaanan fulin wax aarsi ah oo aan ka
dambayn, iyadoo aad taa waydiin karto labadii sarkaal ee ila joogay oo uu
mid u dhashay Isaaq, midna Hawiye, hadiise aad qabiil igula noqotay
sarkaalka la dilay waxa uu ahaa ciidanka daraawiishta, wuxuuna u dhashay
Ugaadeen, lamana diline waa la dhaawacay, ninka kale ee la dilay waa Aadan
Magan oo ah Mareexaan, balse hadii aan taas oo kale kugula noqdo waxa laga
yaabaa inaad tahay Habar-awal, Sacad Muuse, reer Axmed ama reer Gadiid ama
reer shirdoon, markaa ma waxaad ka wadaa taas oo kale, sidaas oo kale
ayaan la ahaa dadkaa.
S: Xagee bay joogtaa gabadhii uu qabey ninkaa taliyaha ah ee la dilay?
J: Gabadha ninkaa marxuumka ah illaahay ha u naxariistee meel ay joogto ma
aqaan.
S: Waraysigaagii hore waxaad ku sheegtay inaad berigaa bad-baadisay rag ay
ka mid yihiin Xuseen Dheere, X/xakiin Sumuni iyo Xuseen Kharashyare oo
isagu waqtigaa xasuuqu dhacay mootanaa (Alla ha u naxariistee), laakiin
raggaa kale xiligaa waxay ka mid ahaayeen saraakiishii hogaaminaysay
ururka SNM, waxayna ku sugnaayeen goobihii dagaalka, markaa maadaama aad
raggaa been ka sheegtay miyaanay in waxa aad sheegayso oo dhami ay been
yihiin, oo aad iska dembabasayso xasuuqii aad geysatay?
J: Walaal su’aashaas dib ugu noqo , Xuseen Dheeraha aan idiin sheegayaa
waa Injineer ciidanka cirka ah, wuxuuna u dhashay Habaryoonis, oo Isaxaaq
ayuu ka sii ahaa. Ninka labaad ee Sumuni isna waxa uu ahaa nin NSS-ta ah,
markaa saaxiib u hubsada meesha uu joogo, ninka saddexaad ee ah
Kharashyare markaa waa noolaa ee dib u hubsada.
S:Waxaad waraysigaagii hore ku sheegtay niman aad tidhi waxay masuul ka
ahaayeen xasuuqii xeebta Jasiira, laakiin aanad magacyadooda sheegin, sida
wasiirkii difaaca ee xiligaa, taliyihii ciidamada ee xiligaa, ma sheegi
kartaa magacyadooda, hadiise uu Gabyow ka mid ahaa intii uu noolaa maxaad
uga hadli wayday?
J: Raggaasi ma aha kuwo u baahan in la yidhaahdo hebel iyo hebel,
magacyadooda waydiiya saraakiisha Isaaq ee kula joogta, laakiin aniga oo
jecel inaan si waadix kaaga jawaabo adigu waxaad tahay nin Somaliyeed ,
waxaadna markhaati ka tahay in rag qabiilka Isaaq ahi ay xubno sarsare ka
ahaayeen dawladdii, sidaa awgeed raggaas adiga oo dariiqadaada ku
raadsanaya la xidhiidh sida iila soo xidhiidheen oo kale, waxa kale oo aan
intaa kuugu saayidinayaa wasiirka gaashaandhiggu markaa ma ahayn Gabyow ee
waxa uu ahaa Xuseen Mataan oo u dhashay qabiilka Ugaadeen.
S: Maxay ahayd sababta loo casilay labadii sarkaal ee Xuseen Xasan iyo
Neero la kala odhan jiray?
J: Waxaan jeclaan lahaa inaad I waydiiso su’aalo ila fil ah oo aad garatid
xilka aan anigu qaranka u hayey, nimankaasi janaraalo ayey ahaayeen
aniguna kornayl ayaan ahaa.
S: Miyeydaan saraakiishan isku qabsan xasuuqa oo aad adigu madax ka ahayd?
J: Waxaan mar kale kuugu celinayaa anigu madax kama aan ahayn xasuuqa,
waqtiga aan ka soo baxay iyo waqtiga aan xeradayda ku noqday waydii
sarkaalka Isaaq ee ila joogay.
S: Dadka la laayey adigu shakhsiyan qaar ma istiqiineen?
J: Dadkaas ma jiro qof aan ka aqaanay.
S:Ma jireen Inamo aad isku qabateen Geerash ka soo horjeeday Hutel Tawfiiq,
geeshkaas oo gaadhi laguugu samaynayey, ka dibna aad inamada isku qabateen
mushqaayaddii, dabadeedna aad ku dartay xasuuqii?
J: Arintaasi waa aflagaado, mar waxaad leedahay nin dawladda sare ah baad
ahayd, marna waxaad leedahay geerashle ayaad lacag isku qabsateen, taasi
ma jirto.
S: Waraysigaagii hore waxaad ku sheegtay in adiga aas Nayroobi ah ka qayb
gelaya ay laba nin oo iyana aaska joogay ka sheekeeyeen xasuuqii Jasiira,
oo ay goob-joog ahaayeen, labadaa nin ee aad sheegtay inay goobtii xasuuqa
joogeen kuwama ayey ahaayeen?
J: Labadaa nin may ahayn saraakiil, laakiin waxay ahaayeen
saraakiil-xigeen, balse miyaad garan kartaan hadii aan idiin sheego
magacyadooda, hadii aan anigu kuu jawaabo ma garan kartid, waayo niman yar
yar bay ahaayeen.
S: Maxaad dalalka kale oo dhan aad uga dooratay inaad Suuriya ku noolaato,
mase ka baqe qabtaa inay Suuriya dalkeeda kaa saarto?
J: Anigu waxaan idiinku jawaabayaa si ixtiraam leh, oo ka fiican sidaa aad
wax ii waydiinayso, anigu ma jirto waxaan aan ka baqayaa oo aan ahayn
illaahay. Waxaan kuu sheegayaa halkan Suuriya dadka u badani inay yihiin
Isaaq, hadii aan kula kaftamona u sheeg inay warbixin siiyaan dawladda
Suuriya. Waxa kale oo aan kuu sheegayaa inaan 13 sannadood Kenya joogay oo
Isaaqu ku badan yahay oo ay dawladda Kenya ka tirsan yihiin, ganacsato
waaweyn ku leeyihiin, balse aan isku kalsoonaa, maxaa yeelay dembiile ma
ihi oo damiirkayga ayaa fayow.
S: Diyaar ma u tahay in baadhitaan hubsiimo ah lagugu sameeyo oo ay reer
Somaliland ah oo ah ehliyadda dadkoodii la xasuuqay kula yeeshaan ?
J: Waxaan kuu sheegayaa oo aan diyaar u ahay iska dhaaf reer Somaliland ee
waxaan diyaar u ahay maxkamad caadil ah oo Soomaaliyeed, taas oo aan
illaahay ka baryayo in la helo, dadkaas aad sheegaysona diyaar baan u ahay
inaan kulan la yeesho.
Top
Djibouti Oo
Dibadda Uga Soo Booday Xaydaabka Shirka Kenya |
Nairobi (Haatuf): Dawladda Jabuuti ayaa
sheegtay inay ka baxday shirka dalka Kenya uga socda kooxaha Somaliya,
iyadoo xubin ka ahayd guddiga urur-goboleedka IGADD ee shirka maamulaya,
sidaana waxa maalinmtii doraad BBC-da u sheegay safiirka dawladda Jabuuti
u qaabilsan arimaha Somaliya, Ismaaciil Guuleed Budhin.
Safiirka dawladda Jabuuti u hadlay waxa uu sababta uu shirka uga baxay ku
tilmaamay inuu shirkaasi ka baydhay ujeedadii loo qabtay, isaga oo
ujaadadii shirka loo qabtay ku tilmaamay in lagu soo dhiso dawlad ay
kooxuhu u dhan yihiin, laakiin buu yidhi aanay taasi hadda muuqan, sidaa
darteedna ay dawladda go’aan ku gaadhay inay debedda ka joogto maamulka
iyo arimaha shirkaa ilaa inta buu yidhi la saxayo qaladka shirka soo galay,
taas oo uu ula jeedo inay bannaysay xubinimadii guddiga IGADD ee shirka
maamulayey, wuxuuna safiirka Jabuuti gudoomiyaha shirka Mr. Kiplagat ku
eedeeyey inuu qaaday talaabooyin aanay ka tashan guddiga IGADD ee shirka
dusha ka maamulayaa.
Sidaa awgeed safiirka Jabuuti waxa uu intaa ku daray inaanay dawladdiisu
aqoonsanayn hadii dawlad shirkaa lagu dhiso, waa hadii buu yidhi aanay
kooxuhu u dhamayn, isaga oo saadaaliyey in hadii ay shirkaa ka soo baxdo
dawlad aan loo dhamayn ay taasi keeni karto dagaalo dhiig ku daato iyo
colaado sokeeye oo mar kale Somaliya ka dilaaca. Laakiin waxa uu tilmaamay
inay dawladdiisu mar walba ka shaqayn doonto danaha Somalida.
Top
Tareen lagu
qarxiyey jidka isku xidha Itoobiya iyo Jabuuti |
Addis Ababa (Haatuf): 2 qof ayaa dhintay, 9
qofna waxa soo gaadhay dhaawacyo, ka dib markii Tareen ay saarnaayeen bam
ku qarxay isaga oo maraya wadada Tareenka ee isku xidha dalalka Itoobiya
iyo Jabuuti, sidaana waxa sheegay cadeeyey wasiirka warfaafinta ee
dawladda Itoobiya, waxaana dhacdadaa digtooni weyn ka qaatay ciidamada
Maraykanka ee fadhiya dalka Jabuuti, iyaga oo baqe ka qaba inay kooxaha ay
argagixisada ugu yeedhaan jiidaha ka fulin karaan hawl-galo caynkaas ah.
Afhayeen u hadlay shirkadda Tareenada ayaa sheegay inuu Tareenkaa qaraxu
halleelay isaga oo maraya meel u dhow magaalada la yidhaahdo Adiquala oo
ku taal qiyaas 190 KM u jirta xadka ay Itoobiya la leedahay dalka Jabuuti,
iyadoo uu Tareenkaasi ka yimi dhinaca Jabuuti.
Sarkaalka u hadlay ciidanka bilayska Itoobiya ayaa sheegay inay dadkii
halkaa ku dhaawacmay markiiba ula carareen cusbataal u dhow meesha qaraxu
ka dhacay, isla markaana waxa sarkaasi sheegay in lagu gudo jiro baadhista
sababta iyo cidda qaraxaa ka dambaysay, iyadoo aanay ilaa hadda jirin cid
sheegatay masuuliyadda qaraxaa. Hase yeeshee weriye BBC-da uga soo waramay
magaalada Adis-ababa ayaa sheegay in meesha qaraxu ka dhacay ay ka mid
tahay jiidaha ay hawl-galada ka fuliyaan mucaaradka ku kacsan dawladda
Itoobiya ee OLF (Oromo Liberation Front) iyo ONLF (Ogaden National
Liberation Front).
Markii ay arintani dhacday waxa digtooni weyn la geliyey ciidamada
Maraykanka ee Jabuuti fadhiya, iyadoo ay dawladda Maraykanku hore u
sheegtay in hawl-galada ay ciidamadeedu ka wadaan gobolka bariga Afrika
iyo mandaqadda badda cas ay qayb ka yihiin dagaalka lagula jiro kooxaha
argagixisada loo yaqaan, taas oo ay dawladda Maraykanku aaminsan tahay
inay dagaalyahanada Alqaacida saamayn ku leeyihiin mandaqadda, waxaana la
sheegay in ciidamada Maraykanka ee Mandaqadda ku sugan hawl-galkoodu ku
wajahan yahay dalalka Itoobiya, Jabuuti, Somaliya, Ereteriya, Suudaan,
Kenya iyo Yamen, waxayna xukuumadda Washington hadda baadhaysaa sidii ay
wax uga ogaan lahayd warar sheegaya inuu ururka OLF ee Oromadu xidhiidh la
leeyahay ururka Alqaacida ee uu hogaamiyo Usama Bin Laden. Waxa kale oo ay
sheegeen saraakiisha Maraykanku inay ciidamadooda fadhiyaa gobolka badda
cas ka sokow ay ka hawl-gelayaan xeebaha badweynta Hindiya.
Sannadkii ina dhaafay waxa dalka Itoobiya ka dhacay qaraxyo dhawr ah.
Tusaale ahaan bishii Julay ee sannadkan waxa qarax ka dhacay hudheel la
yidhaahdo Small Segen Hotel oo ku yaal xaafadda Megenagna ee magaalada
Adis-ababa, qaraxaasna waxa ku dhaawacmay ilaa 31 qof. Sidoo kale kal hore
waxa qarax lala beegsaday hudheelka la yidhaahdo Tigray Hotel oo isna ku
yaal caasimadda Itoobiya ee Adis-ababa, waxaana qaraxaa lagu xidhiidhiyey
ururka OLF, laakiin saraakiisha bilayska Itoobiya si buuxda uma caddayn
halka qaraxyadaasi dabada ku hayaan.
Top
Kofi Annan Oo
Ka Hadlay Xaaladda Bariga Dhexe |
New York (W.Wararka) Xoghayaha Guud ee
Qaramada Midoobey, Kofi Annan ayaa bulshada Caalamka ugu baaqey iney
tallaabooyin adag ka qaadaan sidii ay ku badbaadin lahaayeen qorshaha
tubta Nabadda ee 'Road Map'. Mr Annan waxa uu
hadalkan jeediyey ka dib markii uu dhammaadey shir ay Qaramada Midoobay,
Midowga Yurub, Russia iyo Mareykanku ay New York kaga wada hadleen sidii
loo soo nooleyn lahaa qorshaha Tubta Nabadda.
Waxa shirkaasi uu dhaleeceeyey argagixisadii loo geystey maalmahan dambe,
waxaana ay Israa'iiliyiinta iyo Falstiiniyiintuba ugu yeedheen in ay u
hogaansanaadaan waajibaadka uu qorshaha Tubta Nabaddu uu farayo labada
dhinac. Madaxda shirtey lamay imanin fikrado cusub oo lagu badbaadin karo
qorshaha nabadda.
Shirkani lagu qabtey Xarunta Qaramada Midoobey ee New York waxa uu yimid
wakhti ay sii kordheyso niyad xumada loo hayo mustaqbalka ay lahaan karaan
wadahadaladii Bariga Dhexe ee loo baxshiyey 'Road Map'.
Qorshahan oo loo habeeyey inuu asaas u dhigo qaabdhismeed lagu keeno nabad
dhexmarta Israa'iil iyo Falastiin ayaa waxa saaran cadaadis aad u weyn.
Todobaadkii ina dhaafey ayuun bay ahayd markii ay QM gole u noqotey dood
si qayaxan loogu dhaleeceeyey hanjabaaddii ay dhawaan Israa'iil ku
sheegtey iney hogaamiyaha Falastiin Yasser Carafat ay ka masaafirin doonto
gayiga Falastiiniyiinta.
Maadaama labada dhinac ee haatan shirku uga socdo New York waa QM, Midowga
Yurub, Russia iyo Mareykanka ay laf’ahaantoodu ku qeybsanyiiin sidii
mashaakilka Bariga Dhexe wax looga qabanayo, waxa diblomaasiyiin badan oo
arintan indhaha ku haya ay ka cabanayaan in horumar aan badneyn laga
gaadhi karo shirkan. Top
Israa’iil Oo
Xayiraad Ku Soo Rogtay Dhaqdhaqaaqa Falastiniyiinta |
Qudus (W.Wararka) Ciidamada Israa'iil ayaa
xidhey dhammaan xuduudda Israa'iil la leedahay Daanta Galbeed taas oo ka
timid cabsi laga qabo in Falastiiniyiintu ay weerarro geystaan Ciida
Yuhuudda ee socota.
Afhayeen u hadley Gaashaandhigga Israa'iil ayaa sheegey in dowladda
Israa'iil ay go'aansatey in ay dib u xidho dhulka Falastiiniyiinta
saddexda maalmood ee soo socota, ka dib markii la qiimeeyey xaaladda
ammaanka.
Waxa uu afhayeenkaasi sheegey in xaaladaha aadaminimo oo kaliya lagu
ogolaan doono in dadka qaar ay ku galaan Israa'iil, taasina waxa ay ku
xidhnaan doontaabuu yidhi afhayeenku in fasax laga helo masuuliinta dalka
Israa'iil.
Laakiin inta aan amarkan la soo rogin ka hor xataa, tirada
Falastiiniyiinta loo ogolaado iney dhinaca Israa'iil galaan aad ayaa loo
xakameenayey, ka dib markii 20 Israa'iiliyiin ah qarax lagu diley
magaalada Qudus bishii ina dhaaftey.
ilaa wakhtigaa ka dib, labaatan kun oo iskugu jira dadka Falastiiniyiinta
ee ka shaqeeya gudaha Israa'iil iyo ganacsatad oo kaliya ayaa loo ogolaa
iney dhinaca Qaza ka soo gudbaan oo ay Israa'iil u shaqo tagaan iyo dad
qiyaastii aan ka badneyn ilaa sagaal kun oo iyagana loo oglaa iney ka soo
galaan Daanta Galbeed.
Tirooyinkaas waa inyer oo ka mid ah shicib
weynaha Falastiiniyiinta ee degan aaggaas.
Kooxaha dagaalyahanada ayaa ku dhaar-galey iney aar gudan doonaan, ka dib
markii subaxnimadii Khamiistii ay Israa'iil weerrar kadis ah ku qaaddey
goobo ka tirsan Qaza iyo magaalada Hebron ee ku taal Daanta Galbeed,
halkaasna ay ciidamada Israa'iil ku dileen dhowr ka mid ah ragga lagu
tuhunsanyahay iney ka tirsan yihiin dagaalyahanada Falastiiniyiinta.
Top
Maraykanka Oo
Ciidamo Laxaadle Ku Xoojinaya Ciraaq |
Baqdaad (W.Wararka) Asakar Mareykan ah oo
gaadheysa 15, 000 oo ay ka mid yihiin qaar keyd ah ayaa loo sheegey iney
isku diyaariyaan iney Ciraaq u shaqo tagaan.
Warkani waxa lagu dhawaaqey, ka dib markii todobaadkii hore uu sarkaal
sare oo Mareykan ahi uu sheegey in ciidamada ilaalada qaranka iyo kuwa
keydka ah loo baahan doono.
Waddamada kale ayaa ka soo jawaabi waayey baaq uu Madxweyne Bush ugu
yeedhey iney Ciraaq u diraan ciidamo ka qeybqaata xasilinta waddanka
Ciraaq.
Ciraaq maalin walba waxa ka dhaca weeraro lagu qaadayo ciidamada
Mareykanka.
Dhinaca kale, gantaallo ayaa shalay lagu riday hotel-ka al-Rashiid ee ku
yaalla caasimadda Ciraq ee Baqdaad, kaasoo ay isticmaalayeen saraakiil
militari iyo rayid isugu jira oo Maraykan ah.
Saraakiisha Maraykanka ayaa sheegay in ay muuqato in hotel-ka aanay waxba
gaadhin, isla markaana ayna jirin wax warar ah oo sheegaya dad wax ku
noqday.
Hotel-ku, wuxuu ka tirsan yahay dhismayaal dhowr ah oo ilaalo xoog leh
laga hayo, oo ay ku jirto xarunta kulamada Baqdad ee military-ga
Maraykanku ay ku qabtaan shirarka.
Ilaa konton kiilomitir oo dhinaca galbeed ka ah Baqdaad, magaalada
Fallujah waxa iyadana ka dhacay toogasho, magaaladaasi oo ah halka ay ugu
xoog badan tahay iska caabinta ciidamada uu Maraykanku hogaaminayo ee ay
wadaan muslimiinta Sunni-ga ah.
Afhayeen u hadlay ciidamada Maraykanka ayaa sheegay in laba Ciraaqiyiin ah
la dilay afar kalena la dhaawacay markii ciidamada Maraykanku ay rasaas
xalay ku fureen laba baabuur oo ay sheegeen in ay joogsan waayeen meel
koontarool.
Maamulka isbitaalka magaaladaas, ayaa sheegay in afar qof ay dhinteen.
Dhinaca kale Qaar ka mid ah Senatorada Mareykanka ayaa iskudayaya in
tartanka loogu gorgortamayo shaqooyinka ka soo baxaya Ciraaq laga dhigo
mid loo wada baratamo.
In muddo ahba waxa jirey eedeymo maamulka Bush loogu tirinayo sida uu u
qeybinayo shaqooyinka ka soo baxa Ciraaq dagaalka ka dib. Gaar ahaan
qandaraasyada lagu baxiyey dib u soo celinta saliidda Ciraaq ay dibadda u
dhoofiso oo la siiyey shirkad hoos timaadda kambaniga Halliburton oo ah
shirkad uu madax ka ahaan jirey Madaweyne ku-Xigeenka haatan ee Mareykanka,
Dick Cheney intii aanu xafiiska Madaxweyninimada qabanin.
Qandaraaska dib u dhiska Ciraaq ee ugu weyn oo ay ku kaceyso lacag
gaadheysa Lix Boqol oo Malyuun oo dollar waxa la siiyey shirkadda caanka
ah ee Mareykanka ee BECHTEL iyadoo aan qanadaarskaas aan la marsiin nidaam
loo marayo tartan furan oo shirkaduhu u siman yihiin.
Maamulka Bush waxa uu ku doodayaa, marka la bixinayey qandaraasyadaas,
waxa dadka hawsha haya muhiim u ahayd sida ugu dhakhsaha badan ee hawshan
loo qaban karo. Injineerada shirkadda BECHTEL-na waxa looga bartey iney
tan koowaad ku tahay hawlaha noocaan ah. Ninka faaladan soo qorey waxa uu
leeyahay waxa laga sheegey Bechtel muran badan kama taagna.
Si kastaba ha ahaatee, Senator Susan Collins oo ka tirsan xisbiga talada
haya ee Mareykanka ee Jamhuuriga iyo Senator Ron Wyden oo Dimoqraadi ah
ayaa soo diyaaryey qoraal ay doonayaan in 'Congressku' uu sharciyeeyo,
kaasi oo ay labada Senator ku dalbanayaan in qandaraasyada dambe ee Ciraaq
laga bixin doono ay ahaadaan kuwo loo maro nidaam aad u furfuran oo hufan
oo tartamaaysha u wada muuqda. Madaxweyne
Bush waxa uu Ciraaq u dalbanayaa lacag gaadheysa $87 Billion oo doolar,
wakhti ay soo dhowdahay in cashuurta laga yareeyo tujaarta dalka
Mareykanka.
Wakhtigan lagu jiro jawiga siyaasadeed wuu ku sii xumaanaya Bush,
Dimoqraadiyiintu waxa ay ka dalbanayaan Bush inuu tanaasulaad ka sameeyo
waxyaabo badan.
Xataa qaar ka mid ah mudanayaasha xisbiga Jamhuuriga ee Bush ayaan la
dhacsaneyn siyaasadaha Ciraaq ka socda dagaalada ka dib. Taas oo
macnaheedu yahay in Bush uu heli doono lacagta uu weydiistey, laakiin ayna
taasi ahaan doonin mid si sahlan ku imaneysa.
Top
WAADIGA
CIYAARAHA: Xulka Kubadda Koleyga Burco Oo Ciyaar Adag Ugu Soo Gudbay
Wareega 2aad |
Hargeysa (Haatuf) – Xulka kubadda koleyga ee
gobolka Togdheer, ayaa habeenkii xalay ugu soo gudbay wareega
semi-finals-ka ciyaar aad u adkayd oo ay la ciyaareen ciyaartoyda xulka
gobolka Sool.
Ciyaartan oo wakhtigii la bilaabi lahaa wax yar dib uga dhacday, haddana
waxa ay ciyaar ay dadweyne tarabuunka garoonka Timacade buuxiyay ka soo
qayb-galeen, isla markaana xamaasadeedu ahayd mid aad u sareysa oo ay
ciyaartoyda labada kooxood, ciyaar ahaan iyo farsamo ahaanba isku
dhawaayeen, taas oo u badnayd difaac (defense) ay ciyaartoydu isku
caabiyeen, waxaanay taasi sababtay in ay yaraadaan dhibcaha ay labada
kooxoodba dhalliyeen, iyagoo qaybtii hore ku kala nastay 16 dhibcood oo ay
Togdheer lahayd, halka ay Sool 11 dhibcood ka dhashatay qaybtaa hore ee
ciyaarta.
Qaybtii dambe markii ay bilaabantay, xamaasadii way ka sii korodhay sidii
hore, iyadoo difaacu mar walba ahaa mid sii adkaanaya oo ciyaartoydu
tabahooda isa fahmayaan, taas oo sababtay in ay ciyaartu ku dhawaato in ay
ku dhammaato barbardhac, balse ciyaartoyga Mahdi Ibraahim Xasan (Dalab) oo
ahaa xidigii ciyaartii xalay ayaa kooxdiisa u keenay laba dhibcood oo ugu
fadhiyay kooxdiisa kiilooyo dahab ah, waxaanay labadii kooxood ku kala
badiyeen laba dhibcood oo keliya, iyadoo ay xulka Togdheer 29-27 kaga
badiyeen xulka Sool.
Mahdi Ibraahim Xasan, ayaa ahaa ciyaartoyga ugu dhibco dhalinta badnaa
ciyaartan, waxaanu u dhaliyay xulkiisa Togdheer 12 dhibcood, isla markaana
ay laba dhibcood ahaayeen dhibcaha uu guusha ku hantiyay xulkiisu.
Xulka Togdheer, waxa uu ahaa xulkii ugu dambeeyay ee u soo gudba wareega
semi-final-ka, waxaanay ahayd ciyaartani ciyaartii loogu talo-galay in
lagu furo tartanka ciyaaraha gobollada ee kubadda koleyga, balse sababo
farsamo awgeed u baaqatay, waxaanay ku soo baxeen kaalinta labaad, sidaa
daraadeed waxay semi-finals-ka iskaga hor iman doonaan ciyaartoyda xulka
Gobolka Awdal oo kaalinta koowaad kaga soo baxay group B, halka ay caawa
ciyaarta koowaad ee wareega semi-finals-ka iskaga hor iman doonaan xulalka
Hargeysa oo kaalinta koowaad kaga soo baxday group A iyo Xulka Gobolka
Saaxil oo kalinta labaad kaga soo baxay group B.
Top
Sanaag Iyo
Saaxil Oo Barbardhac 2-2 Ku Kala Sed Qaaday |
Hargeysa (Haatuf): Ciyaar aad u xiiso badan
ayaa shalay ku dhexmartay garoonka kubadda cagta ee Hargeysa, labada
kooxood ee Sanaag iyo Saaxil, ciyaartaas oo hore u baaqatay ka dib markii
gacan ka hadal ku dhexmaray labada kooxood garoonka, laakiin markii ay
guddiga garsoorku ka fadhiisteen ay ku heshiiyeen labada kooxood inay dib
u wada ciyaaraan.
Haddaba ciyaartan oo aad u xiiso badnayd waxay labada kooxood ba soo
bandhigeen ciyaar aad u qurux badan, waxaana ciyaartaas dhex dhexaadinayey
Maxamed C/laahi Oomaar, Mustafe Ciise Xabo calanwadaha koowaad, Deeq C/laahi
Saban calan wadaha labaad, waxaana miiska juuriga fadhiyey Maxamed Axmed
C/laahi, Khaalid Cabdi Cilmi iyo Yuusuf Cali Cabdi, waxaanay ciyaartaasi
bilaabantay 4:05, waxaana weeraro is-daba joog ah qaybtii hore ee
ciyaartaas qaaday kooxda ku ciyaaraysay magaca gobolka Saaxil, iyaga oo
dhawr jeer garaacay goolka xulka Sanaag, laakiin kooxda Sanaag lafteedu
waxay soo bandhigtay ciyaar aad u qurux badan oo uu hagayey ciyaaryahanka
ay dadka ciyaaraha daawadaa ku tilmaameen lambar sagaalka Qaranka
Somaliland, si kastaba ha ahaatee, ciyaartaasi waxay ku socotay weerar iyo
weerar celis ay labada kooxood ba isweydaarsanayeen.
Kooxda gobolka Sanaag haafkii hore ee ciyaarta waxay sigtay goolka Saaxil
ugu yaraan 7-ba jeer, iyaga oo marwalba sida roobka isu raacayey weerarka
iyo difaacoodu hal mar ay weerar wada galayeen, ciyaarta ay ciyaarayeen
gobolka Sanaag waxa laf dhabar u ahaa lambarka 9-aad inanka uga ciyaara
Siciid Maxamuud Axmed (West), iyo inan dhalinyaro ah oo magaciisa la
yidhaahdo Ismaaciil Yaasiin Mire, halka ay kooxda xulka Saaxilna ka
dhexmuuqdeen Xasan Saalax Siciid oo isagu ah inanka ugu firfircoonaa
kooxdii ku ciyaaraysay xulka Saaxil.
Laakiin haafkii hore ee ciyaartaasi wuxuu ku dhamaaday iyada oo aan wax
goolal ah aanay kala dhashan labada kooxood midna.
Laakiin markii la iskugu soo noqday haafkii dambe ee ciyaarta ayay labada
kooxood-ba bilaabeen inay goolal dhashadaan, waxaana goolka ku horeeyey
kooxda ku ciyaaraysay magaca gobolka Sanaag, ka dib markii uu ciyaartoyga
ay ku dhaartaan gobolka Sanaag Siciid Maxamuud Axmed (No:9) uu si fiican
oo qurux badan u dhexdhigay goolka Saaxil, labadii second ee ugu horeeyey
ciyaarta, waxaanay ciyaartaasi noqotay hal gool iyo eber ay xulka Sanaag
ku hogaaminayaan ciyaarta, laakiin hogaamintaasi may sii socon, ee
ciyaartu markii ay laba daqiiqo oo keliya maraysay ayey kooxda xulka
Saaxil-na kubbad si fiican ula soo dhexmareen xulka Sanaag, waxaana goolka
si qurux badan ugu hubsaday ciyaaryahanka lambarka 9-aad uga ciyaara
kooxda Saaxil Xasan Saalax Siciid, waxaanay ciyaartii noqotay barbaro,
markii ay ciyaartu halkaa maraysay ayaa ciyaaryahanka lambarka 9-aad uga
ciyaara xulka Sanaag Siciid Maxamuud Axmed Tima Dheere, uu xulka Saaxil si
qurux badan u soo tiriyey, waxaanu khadka dhexdiisa si qurux badan lugta
bidix ugaga dhex qaaday gool ay dadkii daawaneyey samada ka qaylyeen
markii ay arkeen sida quruxda badan ee uu u dhaliyey, waxaanay xulka
Sanaag qaadeen hogaaminta ciyaarta, balse taasi may sii socon ka dib
markii ay dhinaca weerarka si fiican u qabsadeen xulka Saaxil ee ay
kubbada isla heleen.
“Kooxdayda waan ku kalsoonahay, laakiin guusha iyaga iyo anaga mid ayuun
baa qaadan” sidaa waxa yidhi tababaraha xulka Saaxil oo aan wax ka
weydiiyey ciyaartaasi.
Si kastaba ha ahaateemid ka mid ah taageerayaasha xulka Sanaag oo sheegay
inuu ilaa 20-kii sano ee u dambeeyey uu la socon jirey ciyaaraha Sanaag
ayaa sheegay inay ka badin doonaan kooxda Saaxil, isla markaana sheegay
inaanay waxba iskaga tirin doonin. Ninkaas oo magaciisa la yidhaahdo
Maxamed Cali Yuusuf.
Laakiin ciyaartu markii ay socotay maraysay daqiiqadihii ugu dambeeyey
ayey kooxda xulka Saaxil isla soo heleen baas qurux badan, waxaana kubadda
qaatay inanka lambarka 6-aad uga ciyaara kooxda Saaxil, isaga oo u dhigay
Xasan Saalax Siicid oo isaguna shuud khadka dhexdiisa kaga dhex qaaday
goolka xulka Sanaag.
Hadaba marka la isku soo ururiyo ciyaartani waxay ahayd tii ugu xiisaha
badnayd ee soo marta garoonka Hargeysa tan iyo intii ay ka bilaabmeen
ciyaaraha goboladu, waayo ciyaartani waxay dhexmartay laba kooxood oo uu
hore gacan ka hadal ugu dhexmaray garoonka, laakiin aad moodaysay inay isa
soo canaanteen, isla markaana aanay imika diyaar u ahayn mar labaad inay
gacan ka hadal ku dhaqaaqaan, halka ay arrinta kalena tahay iyada oo ay
labada kooxood haddii ay barbar dhac noqdaan oo ay gool iyo gool ku kala
badiyaan ay arrinta keliya ee lagu kala saari lahaa guruubkan ay ku wada
jireen Awdal, Sanaag iyo Saaxil ay ahayd qori tuur, laakiin markii ay
labada kooxood ku kala baxeen barbaro 2-2 ay taasi ka dhigtay in kooxda
xulka Awdal halkaas ku hadheen, laakiin taas waxa ka horyimid waxba kama
jiraan ka dhigay Guddiga farsamada tartanka ciyaaraha gobolada Somaliland
oo xalay warsaxaafadeed ka soo saaray ciyaartan, kaas oo ay ku gaadheen
go’aan odhanaya in xulka Awdal uu kaalinta koowaad ku soo baxay, halka
labadan kooxood ee Saaxil iyo Sanaag ku kala bixi doonaan qori tuur ay
sheegeen in maanta loo samaynayo. Balse masuuliyiinta labadan kooxood (Sanaag
iyo Saaxil) ayaa go’aankan ku tilmaamay mid aan waafaqsanayn xeerka, isla
markaana aanay ogolaan doonin marnaba.
Waxa kale oo ay ciyaartani ciyaarihii hore dheerayd oo ku jiray labada
inan ee hogaaminaya gool dhalinta tartanka oo mid waliba dhaliyey saddex
gool, kuwaas oo kala ah Siciid Maxamuud Axmed (West), Sanaag iyo Xasan
Saalax Siciid (Hindi) Saaxil, halka uu kaalinta labaadna ku jiro
ciyaartoyga ku ciyaara magaca gobolka Awdal ee C/Risaaq Maxamed Jaamac.
Geba gebadii waxa kale oo in la xuso mudan ciyaartoyga Mr. Culay oo goolka
u hayey xulka gobolka Sanaag, kaas oo runtii muujiyey ciyaar aad u qurux
badan, iyo ciyaartoyga numbarka 2-aad uga ciyaara xulka Saaxil Mr Cumaaro.
Dhinaca kale maalintii jimcihii ayay ciyaar xiiso badani oo ay iskaga
horyimaadeen kooxaha Sanaag iyo Awdal ka dhacday garoonka Hargeysa,
ciyaartaas oo aad u xiiso badnayd waxay labada kooxood ku kala baxeen gool
iyo gool.
Top
|