Extremists Linked To The Terrorist Courts Of
Mogadishu
Burn Haatuf Newspaper In Buroa
How Long Is The US Going To Take
Somaliland For Granted?
U-Qaybsanaha Dalalka Bariga Afrika Ee
Arrimaha Dibadda USA Oo Ka Hadashay Mawqifkeeda Somaliland
Wasiirka Arrimaha Dibada Oo
Maxkamadaha Muqdisho Ku Eeddeeyey Inay Falal Kharbudaad Ah Ka Wadaan
Somaliland
Culimada Somaliland Oo Maxkamadaha
Muqdisho Ugu
Baaqay In Aanay Soo Fara-Gelin, Fitnana Ka Abuurin Somaliland
Saddex Mishiin Oo Lagu Wareejiyay
Wakaaladda
Biyaha Iyo Xafiiska Macdanta Iyo Biyaha Burco
Dhul xoolo Daaqeen Ah Oo Maayar
Xigeenka
Caasimadda Hargeysa Shaqadii Ka Joojiyay,
Isla Markaana Ka Samaystay Beer Uu Isagu Gaar U Leeyahay
Guddoomiyaha Guddida Dhaqaalaha
Wakiilada Oo Sheegay In Miisaaniyada Ay Xukuumadu Ku Dhaqantaa Sharci Darro
Tahay
ODHAAHDA AKHRISTAHA:Aweyska Nabadda
Sanam Ku Sheegay Ma Colaaduu Caabudaa?
Hadalka Iyo Fikirku Waa Qodobada
Aasaasiga U Ah Muwaadin Kastaa Inuu Ku Cabiro Aragtidiisa
Odayga Kale Xaalkiisa Waa Ogaydeene,
Miyaanaan Xaq U Lahayn Badhasaab Wanaagsan Oo Qaranka Daacad U Ah?
“Isma Oga Agoon iyo Ninkii Aabaheed
Dilay”
Ma Run Baa Muuqaalka Jidh Dilka Sh.
Maxamed Ismaciil?
Xog Ururin Dhab Ah!
|
|
Extremists Linked To The
Terrorist Courts Of Mogadishu
Burn Haatuf Newspaper In Buroa |
Somaliland Times, Issue 247, Oct.14, 2006
Extremists Linked To The Terrorist Courts Of Mogadishu
Burn Haatuf Newspaper In Buroa
Buroa, Somaliland, October 14, 2006 (SL Times) – Friday morning, at 10:30,
a huge number (estimated to be 1300) of issues of Haatuf newspaper were
burned in Buroa by extremists linked to the terrorist courts of Mogadishu.
The people who have publicly burned Haatuf newspapers are the same ones
who had sent threatening telephone calls to Haatuf’s office in Hargeysa a
few days earlier, in which they said they would attack and burn Haatuf’s
offices if the newspaper does not stop criticizing the Islamic Courts of
Mogadishu. The leader of the newspaper burning group is Mubarak Ahmed
Diriye who has been suspected of having ties to al-Shabaab wing of
Mogadishu’s Islamic Courts, whose overall boss is Adan Hashi Ayro.
During the burning of the newspaper, one of the religious extremists,
Bashir Abdillahi Tagane addressed the local media and said, “We had warned
the newspaper many times about the things they write but they didn’t
listen.” Mr. Tagane also admitted that he was one of the people who had
sent the threatening telephone calls to Haatuf’s office, and that the
newspaper had printed their phone number, therefore, they had decided to
burn the newspaper in protest. The Mogadishu’s ICU view Haatuf newspaper
as a powerful independent voice that stands in the way of their ongoing
efforts to mobilize support from within Somaliland itself.
In addition to the reasons cited above, Bashir Abdillahi Tagane and Saeed
Muse Faraas mentioned that the newspaper had reported that a meeting took
place between the traditional elders of an east Buroa clan and clans from
Puntland in Las Anod, when in fact this news item was not reported by
Haatuf, but was reported back in May by “Codka Shacabka” newspaper which
is no longer published. One of the newspaper burners, Saeed Muse Faras,
was also reported to have said after Friday players at a mosque in the
Hodan neighborhood of Buroa, “there is nothing sacred about Somaliland’s
unity, the only thing that is sacred is the holy book.”
The planners and participants in the public burning of the newspaper were:
1. Mubarak Ahmad Diriye
2. Bashir Abdillahi Tagane
3. Saeed Muse Faraas
4. Abdillahi Bashe
5. Hirsi Amir
Abdillahi Bashe (no.4 on the list) owns a big boarding school for which he
charges $60 per student and several other schools in the city of Buroa.
Bashir Abdillahi Tagane (no.2 on the list) is a broker who sells land and
cars. Mr. Saeed Muse Faras’s (no.3 on the list) occupation is unknown.
The commander of the Buro headquarters, Mr. Suleiman Duale Ubahle talked
to Bashir Abdillahi Tagane (one of the newspaper’s burners) and wanted to
take him to the police station for questioning, but the commander of the
police of Togdheer region, Mr Ahmed Muhammad Gutale prevented it due to
nepotism.
Last Night, the Somaliland Times contacted the governor of Togdheer
region, Mr. Abdi Hussein Dheere, which includes Buroa, but he told us he
was not aware of this matter and will investigate. Top
How Long Is The
US Going To Take Somaliland For Granted? |
Somaliland Times, Issue 247, Oct.14, 2006
EDITORIAL
For over a decade now the United States has been giving words of support
to Somaliland but very little else. Even 9/11 and the fundamental changes
it brought in US foreign policy seems not to have affected this policy of
benign neglect by the US government toward Somaliland. Many Somalilanders
are baffled by the US attitude. They cannot understand why the United
States which is willing to spend $30 million dollars a year (the actual
amount is estimated to be twice that figure) for basing its troops in
Djibouti to stop terrorists coming from Somalia, is unwilling to extend
any substantial assistance to Somaliland, which due to reasons of politics
and geography, plays a more pivotal role in the fight against terrorism
than the statelet of Djibouti.
What do we mean by reasons of politics and geography? First the political
reason: Somaliland, being a democratic country that rose out of the ashes
of the collapsed state of Somalia, provides Somalis with a viable
alternative to the road of civil war, terrorism and despair. The
geographic consideration is this: a simple look at the map will tell you
that a terrorist that comes from Somalia will have to go through
Somaliland before reaching Djibouti.
It is true that Djibouti, unlike Somaliland, is a recognized country which
makes dealing with it diplomatically easier, but diplomacy is supposed to
be a means for advancing, not hindering, national interests. In other
words, if it is in the national interests of the United States to upgrade
its relations with Somaliland, even if the rest of the world has not yet
recognized Somaliland, it is not only perfectly reasonable to do so, but
foolish not to do so. The Ethiopian government has understood this point,
that is why it has upgraded the status of its representative in Somaliland
to that of an ambassador.
The yawning chasm in the United States’ dealings with Somaliland and
Djibouti is also relevant given the increasing evidence of Djibouti’s
close business and political relations with the terrorist courts in
Mogadishu, the mullahs of Iran and Arab Gulf financiers of extremism. The
question that many Somalilanders are asking is: why does the US continue
to support Djibouti despite the fact that Djibouti is clearly in bed with
terrorists, while at the same time ignores Somaliland which has done more
for peace and anti-terrorism in the Horn of Africa, than the Djibouti
government ever did.
The issue boils down to reciprocity. Somaliland has done a lot of good
things for itself such as peace, democracy and moderation. Many of the
things that Somaliland did, had, and continue to have, a positive impact
on the region. But some of the things that Somaliland does, and continues
to do, is of vital importance to the United States. The US, however, has
been taking Somaliland’s stance for granted. In other words, there is no
reciprocity on the US’s part. This situation is becoming less and less
tenable for two reasons: (a) the lack of reciprocity is becoming more and
more glaring, which in turn, is increasing the frequency and intensity of
calls for a re-evaluation of Somaliland’s stance; (b) increasing pressure
from terrorist forces that have effective global networks, while
Somaliland is left to fend for itself.
The people and government of Somaliland have shown an extraordinary
resilience and capacity to survive despite great odds. Their deep sense of
self-reliance and modesty when dealing with the outside world has resulted
in their being taken for granted. That is no longer acceptable. The
standard US responses such as “we’re engaging Somaliland”, “we’re
providing the largest humanitarian aid”, “African countries have to
recognize Somaliland first”, are no longer convincing. Somaliland expects
its true friends to assist it in re-building its roads, schools,
agriculture, public health; to extend bilateral aid to it; to open the
doors of international institutions such as the World Bank and the IMF for
it. And above all, to recognize it as a full sovereign state.
Why should the US do this? Because given the current takeover of large
swathes of southern Somalia by terrorists and the fading fortunes of the
one-city “government of Somalia” that is holed in Baidoa, Somaliland’s
position as a front-line state against terrorism and extremism has become
much more significant. Somaliland’s enemies know this and that is why they
have increased their efforts to destabilize it. Unfortunately, US dealings
with Somaliland does not reflect Somaliland’s enhanced status on the
political map of the Horn Africa, which only adds to feelings, among a
large number of Somalilanders, of being taken for granted. By taking the
above-mentioned corrective steps, the US will close the gap between its
policy and the reality on the ground; it will stem the growing
dissatisfaction among Somalilanders with its policies toward Somaliland;
it will establish a firm foundation of reciprocity in its relations with
Somaliland; and it will strengthen Somaliland’s capacity to defeat
terrorists.
We are not in the business of telling other countries what to do, or how
to safeguard their interest. But the gravity of the situation, and the
gathering threat to our country, are compelling us to spell exactly what
needs to be done. The ball is in the US’s court. Top
U-Qaybsanaha
Dalalka Bariga Afrika Ee Arrimaha
Dibadda USA Oo Ka Hadashay Mawqifkeeda Somaliland |
Washington DC, October 9, 2006 (Haatuf) –
Ms. Eunice Reddick oo ah madaxa xafiiska Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee
Dawladda Maraykanak u qaabilsan dalalka Bariga Afrika, ayaa kulan
Arbacadii dhawayd lagu qabtay magaalada Washington ka sheegtay in
xukuumadda Maraykanku ay u soo jeedo Somaliland oo ay kala sii shaqayn
doonto waxyaabaha fiican ee ay qabsatay.
Kulankan oo lagaga hadlayay arrimaha Somaliland, waxaa iyagu ka qayb-galay
khuburo u badan Maraykan kuna xeel dheer arrimaha Soomaaliyeed, waxana soo
qaban-qaabiyay mac-hadka Cilmi-baadhista ee magaciisa la yidhaahdo
“American Enterprise Institute”, waxaana lagu qabtay caasimadda Maraykanka
ee Washington.
Mar ay Eunice Reddick ka hadlaysay mawqifka dawladeeda ee ku aaddan dalkii
la isku odhan jiray Somalia, waxay tidhi: “Siyaasadayada ku aaddan
xaaladda adag ee ka taagan Somalia waa mid la jaan-qaadaysa kolba
isbedelada halkaas ka dhacay, iyadoo sannadahan dambe la sameeyay xukuumad
ku-meel-gaadha, isla markaana ay dhawaan saaxadda ku soo kordheen xooggaga
Maxkamadaha Islaamiga ah.”
Eunice Reddick waxay sheegtay in dawladeedu maanka ku hayso isbedelada ka
dhacaya Somalia, iyadoo fiiro-gaar ah u yeelanaysa wada-hadalada
Maxkamadaha iyo dawladda ku-meel-gaadhka ah ee u qorshaysan in lagu qabto
magaalada Khartoum daba-yaaqada bishan, wada-hadaladaas oo ay ku
tilmaantay qaar looga dan leeyahay in labada dhinac ay ku heshiiyaan sidii
ay awooda u qaybsan lahaayeen.
Hase yeeshee haweenaydu waxa kale oo ay sheegtay in dawladda Maraykanku ay
weli wado dedaal ay ku badhitaarayso waxyaabaha u qabsoomay Somaliland,
waxaanay tidhi: “Waanu sii wadi doonaa la macaamilida Somaliland oo
waxaanu la tabantaabin doonaan waxyaabaha fiican ee ka dhacay Somaliland
oo bishii September 2005 hirgelisay doorasho baarlamaan.” Top
Wasiirka
Arrimaha Dibada Oo Maxkamadaha Muqdisho
Ku Eeddeeyey Inay Falal Kharbudaad Ah Ka Wadaan Somaliland |
”Durbaanada Colaadeed ee taliska
maxkamaduhu waxay shacbiga Somaliland ku soo kicinayaan Xanuunkii Loo
Geystay”
“Cumaamada Sheekhnimo Ee Loogu Soo Hagoogayo Moorgan Oo Qayb Ka Ahaa
Xasuuqii Iyo Turki Oo Ahaa Dabar-Goynta Inay Maanta……..”
“Somaliland Idiinkama Fadhido Nabadgelyo Ee Waxay Idinka Sugaysaa
Xubnaha Aanu Ognahay Inay Ka Mid Yihiin Argagixisadii Falalka Dalka
Geystay”
Hargeysa, October 9, 2006 (Haatuf) – Xukuumada Somaliland ayaa ku
eeddaysay Maxkamadaha Muqdisho inay falal kharbudaad ah ka wadaan
Somaliland, kana dambeeyaan falalkii argagixiso ee hore uga dhacay
Somaliland.
Sidaana waxa sheegay wasiirka arrimaha dibada Somaliland, C/laahi Maxamed
Ducaale oo shalay shir-jaraa’id ku qabtay xafiiskiisa, kaas oo uu
goob-joog ka ahaa wasiirka warfaafinta Axmed X. Daahir Cilmi, isaga oo
wasiirku intaas ku daray in hadaladii ugu dambeeyey ee ka soo baxay
Maxkamaduhu ay Somaliland u qaadanayso ku dhawaaqid dagaal, ugu horeyn
waxa uu halkaasi ka akhriyey war-saxaafadeed uu ugu talo-galay wasiirku
shirka jaraa’id, kaas oo u qornaa sidan:
“Amakaag iyo ku soo boodo naguma ahayn wararkii BBC-du ka soo xigatay
nimanka sheegta maxkamadaha sida wadaadka Sh. Axmed, shirkii ka dhacay
Villa Somaliya ee Khamiistii iyo dhawaaqyadii kornayl Xasan Turki ee ka
horeeyey, maxaa yeelay Kornayl Xasan Daahir Aweys ayaa hore looga soo
wariyey “In Somaliland ay caabudo Sanam la yidhaahdo Nabad, kaana waanu ka
burburin doonaa”, waana sababta maanta ragga falalka argagixiso Hargeysa
ugu xidhnaa Shariifka iyo Turkiba uga dhigayaan dad aan denbi lahayn oo la
ciqaabayo, kuna balan-qaadeen inay xoog kula baxayaan hadii Somaliland sii
dayn waydo, iyada oo horena falal isku day ah in lala fakado kuwii hore u
xukunaa iyo ku eedaysanayaasha falalka argagixiso, sida fal-dambiyeedka uu
ku eedaysan yahay Maxamed Sh. Ismaaciil.
Waxa xusid mudan in hore looga fuliyey falal argagixiso JSL oo nimanka
hadlayaa ka soo maleegeen Muqdisho, sida Haweenaydii Talyaaniga ahayd
Annella Tonelli ee Boorame lagu dilay iyo lamaanihii Ingiriiska ahaa ee
The Eyeingtons ee Macalimiinta ka ahaa Sheekh ee Sheekh lagu dilay iyo
falkii lagu fuliyey xubno ka tirsan Hay’ada GTZ oo ay u geeriyootay
falkaasi Haweenay u dhalatay dalka Kenya iyo falalkii kale ee
khalkal-gelinta iyo burburinta nabadgelyada Somaliland, taas oo xukuumad
iyo shacab-ba si mug leh looga wada hawl-galay, loona qabqabtay gacan ku
dhiiglayaashii, iyada oo qaarna xukuman yihiin, qaarna ay yihiin xukun
sugayaal. Waxaanu ognahay in shirka Villa Somaliya lagaga tashaday
layskulana soo qaaday abaabul hor leh oo ku waajahan waxyeelada jiritaanka
qaranimada iyo nabadgelyada Somaliland, meelo cayimana oo
bartil-maameedana afka rag ku dhuftay. Waxa si badheedh ah Muqdisho iyo
Kismaayaba Shariifka iyo Turkiba ay uga caddeeyeen ka soo horjeedka
gooni-isu-taaga Somaliland iyo midnimadeeda, iyaga oo waliba ku hanjabay
inay xoog ku muquuninayaan JSL.
Madaxweynaha JSL, Md. Daahir Rayaale Kaahin dhowr jeer oo la weydiiyey
mawqifka xukuumadiisa ee arrimaha ku soo kordhay Somaliya, waxa isaga oo
dhawraya darisnimada uu ku cadeeyey inaanay xukuumadiisu faraha la gelayn
arimaha ka socda dalkaa, uguna baaqay kooxaha is-haya inay arrimahooda ay
ku dhamaystaan wada hadal oo caqligu shaqeeyo, halka qori iyo ciidan la
adeegsanayo, caadifadana la iska dhaafo. Wuxuuse uga digay cidii soo
fara-gelisa gooni-isu-taaga iyo arimaha Somaliland inay cadow u arki
doonaan diyaarna Somaliland ay u tahay daafaca qaranimadeeda, waxaase
muuqata niyad-samidaa Madaxweynuhu muujiyey inaan dhag-jalaq loo siin
marka loo eego dhawaaqyada is-daba jooga ah ee ka soo baxaya taliska
Maxkamadaha beryahan dambe, waxaanu u qaadaynaynaa ku dhawaaqid dagaal
(Declaration of war), dagaalkaasi iyo durbaanada colaadeed ee taliska
maxkamaduhu ka dhawaajiyeen waxa shacbiga iyo Somaliland iyo dawladiisaba
uu ku soo kicinayaa xanuunkii dhibaatadii nafta iyo maalkaba lahayd ee loo
geystay shacbigan, waxaana la yaaba cumaamada sheekhnimo ee loogu soo
hagoogayo Moorgan oo qayb ka ahaa xasuuqii iyo burburkii wadankan, kuna
sifoobay (Butcher of Hargeisa) iyo Turki oo ahaa dabar-goynta, gaar ahaan
guutadii Cadaadley inay maanta u soo bu’ayaan shacbigii dhagartoodii
indhaha ka laliyey. Gooni-isu-taaga, midnimada iyo sugida nabadgelyada
Somaliland waa muqadas, difaaceedana cidna looga haybadsanmaayo.
Raggiina sheegtay inaad amniga Somaliya ka shaqaynaysaan idinkoo gabood ka
dhiganaya diinta, ujeedooyinkiinana aanu hoos u ognahay, laakiin
dhalanteedka aad ka iibinaysaan Beesha Caalamka, Somaliland idiinkama
fadhido nabadgelyo iyo maamul midna, laakiin waxay idinka sugaysaa inaad
soo gudbisaan xubnaha ku jira guddiyadiina ee annaka iyo adduunkuba aanu
ognahay inay ka mid yihiin argagixisadii falalka dalka ka geysatay iyo
kuwii fikrada iyo fullinta falkaa soo unkay, soona abaabulay, taas oo
tijaabo u noqon karta annaga iyo caalamkaba inaad ka daacad tihiin inaad
wanaag ummadeed iyo niyad-sami ka talinaysaan inaad gacanta noo soo
gelisaan argagixisada, haddii kale waxaanu caalamka u sheegaynaa xidhiidh
la samayntiina iyo gacan siintiinaba inay tahay taageerid la taageerayo
argagixisada caalamiga ah.
Xukuumadda Somaliland waxay uga digaysaa taliska Maxaakiimta inay ka
waantoobaan fara-gelinta arrimaha Somaliland, waxaanuna beesha caalamka la
socodsiinaynaa guud ahaan Qaramada Midoobay, Jaamacada Carabta, Midowga
Afrika, Midowga Yurub iyo Maraykanba iyo gaar ahaan urur goboleedka IGAD
in dagaal oogista ay ku dhawaaqeen Maxaakiimtu wixii cawaaqib xumo ee ka
yimaada ay masuul ka noqon doonaan, iyada oo dabkaasina aanu ka eekaan
doonin Somali, waxaanu beesha caalamka ka codsanaynaa inay ka fiirsadaan
hor-boodida koox aanay ogeyn ujeedadooda dhabta ah oo ku gabanaya magaca
diinta islaamka ee u dhalatay nabadgelyada, horumarka iyo wada
noolaanshaha shucuubta caalamka. Kooxdaas oo ka faa’iifaysanaysa fursadda
uga soo baxday shicibkii Somaliyeed ee cidhiidhiga nabadgelyo la’aaneed ku
sugnaa, una la’aa si ay uga baxaan. Maantana wax loo qabtay aanay jirin,
waxaan ahayn kala joojin oo waliba loo maray dariiq dhiig-daadin muslin,
looguna gabanayo kitaabka qur’aanka kariimka ah.
Shacbiga Somaliland, waxaanu ugu baaqaynaa in aanay ku sirmin shirqoolada
cadawgu u maleegayo sida cajaladaha been abuurka ah ee lagu dambebasayo
eedaysanaha loo haysto falalka argagixisnimada lagu minjo-xaabinayo
xasiloonida iyo qaranimada Somaliland, iyada oo ku talo-galkoodu ahaa
dilal goob-joogayaashii doorashada wakiilada iyo la bixida raggii
argagixisada hore loogu xidh-xidhay, isla markaana la qabqabto amaba la
afduubo madax ka mid ah qaranka JSL, waxa kale oo xukuumadu ugu baaqaysaa
mar kale in golayaasha qaranka, saddexda xisbi qaran, saxaafada qaranka
iyo shacbi-weynaha guud ahaanba meel kasta oo ay joogaanba guddo iyo
dibadba meel looga soo wada jeesto difaaca qaranimada iyo midnimada iyo ka
feejignaanta kuwa u hanqal taagaya una suul-dhabaalaynaya kooxaha Muqdisho
iyo ashkhaasta kale ee gudaheena laga adeegsan karo, sida nimanka baaqyada
ku taageeraya si toosan iyo si dadbanba, lana ogyhaay hawlaha ay ku jiraan.
Ugu dambeyn, haddidaada iyo hanjabaada lagu wado qaar ka mid ah culimada
waaweyn ee JSL iyo saxaafadaba, qarankani u dul-qaadan maayo”.
Intaa ka dib, su’aalihii wasiirka halkaas lagu weydiiyey iyo jawaabahoodii
waxay u dhaceen sidan:
S: Maxay xukuumadu u fulin weyday xukunnadii lagu xukumay maxaabiista
kiisaska argagixisada u xidhan?
J: Inaga waxa inoo dhisan hay’ado garsoor iyo maxkamado oo shaqada waynu
kala leenahay, qaar waa la xukumay oo waxay marayaan dariiqii sharciga,
qaarna waa xukun sugayaal, laakiinse anagu waxaanu maxkamadaha ku
boorinaynaa inay dedejiyaan kiisaskoodii si aanay isku gaadhin.
S: Waxaa jirtay in Maxkamadaha Muqdisho aad hore u soo dhaweyseen,
mucaarid iyo muxaafidba, markaa ma laga yaabaa in hadaladii ugu dambeeyey
ee hogaamiyayaasha maxaakiimta ka soo yeedhay aad ka jawaabayso?
J: Horta anigu afkii xukuumada ayaan ku hadlayaa, waxaananu dayaynay in
aan arrimaha Somaliland faraha lala soo gelin, marka hore waxaanu lahayn
waar nimankaa jaanis ha la siiyo, laakiin imika alamtaray soo dhaaftay oo
hadalada ka soo yeedhay shariifka, maxkamadaha ka soo yeedhay ayaa
muujinaya in falal kharbudaad ah sidii loogu samayn lahaa Somaliland ay
qorsheynayaan.
S: Waxa jiray xiligii aad safarka ku tagteen dalalka Jarmalka iyo Norway
inaydin heshiisyo la soo gasheen shirkado, waxaana soo baxaya warar
sheegaya in shirkadahaasi aanay waxba ka jirin, sida wargeyska Haatuf-ba
uu qoray cadadkiisii Arbacadii?
J: Horta arrimahaa mala-awaalka ah ee Joornaalada lagu soo qoraa wax rasmi
ah maaha, aragti qof soo qoray ayaanay ahayd, heshiisyo badan oo dhaba
ayaanu soo galnay, dhakhsana way u hirgalayaan, waxaananu filaynaa inay
dhowaan shirkadahaa horaantoodii dalka ay u yimaadaan.
S: Xukuumadda waxaa lagu tilmaamaa inaanay arimahan arga gixisada daacad
ka ahayn/
J horta siday arintani udhacday iyo halkay kadhacdayba baadhisteediba
gudibaa ku jirta kana hordhici maayo xukuumaduna daacadnimo ayay umadeda
ugu shaqaysaa waana arin ayfekerkasi dad qabii karaan balse waxba kama
jiraan. Top
Culimada
Somaliland Oo Maxkamadaha Muqdisho Ugu
Baaqay In Aanay Soo Fara-Gelin, Fitnana Ka Abuurin Somaliland |
Hargeysa, October 9, 2006 (Haatuf) – Guddida
Culimada Magaalad Hargeysa oo Maxkamaha Muqdisho ugu baaqay in aanay soo
fara-gelinin Somaliland, isla markaana fitno ka abuurin, iyaga oo intaas
ku daray in Cajalada La Faafiyey ee jidh-dilka ahna loo saaro guddi
madax-banaan, maxaabiista xidhanina hesho xukun cadaalad ah.
Sidaana waxay guddida culimada oo ka kooban 13 xubnood ku sheegeen
shir-jaraa’id oo ay shalay ku qabteen Hotel Hadh-Wanaag ee magaalada
Hargeysa, kaas oo ay ku sheegeen in xukuumadu wada tashi kala yeelato
culimada iyo waxgaradka xaaladaha adage e ina soo waajahay, isla markaana
ay hirgeliso shareecada islaamka.
Baaqaasina isaga oo dhamaystiran waxa uu u qornaa sidan:
“Mahad illaahay ayaa leh, nabad iyo naxariisina ha ahaato nabigeenii
suubanaa korkiisa. Intaa ka dib guddidan culumada ah ee hoos ku saxeexani,
iyaga oo qiimaynaya aadna u dhuganaya waayaha iyo dhacdooyinka ku cusub
gobolka Geeska Afrika iyo saamaynta ay ku yeelan karaan Somaliland, ka dib
markii ay shirar badan oo is-daba joog ah ka yeesheen arrimahaas, iyaga oo
shirarkaa uga dan lahaa wax-hub-sasho iyo xog-helid ahmiyada weyna siinaya
xasiloonida iyo nabadgelyada Somaliland, wxa ay guud ahaan soo jeedinayaan
baaqan:
Dhinaca Somaliland:
1. Waxa aanu ummadda Somaliland ugu baaqaynaa in ay ilaaliyaan
nabadgelyada, xasiloonida iyo kala danbaynta aynu haysano.
2. Waxa aanu xukuumadda ugu baaqaynaa hirgelinta ku dhaqanka shareecada
islaamka sida uu dhigayo dastuurka dalku.
3. Waxa aanu xukuumadda ugu baaqaynaa in ay culumada iyo waxgaradka dalka
kala yeelato la tashi xaaladaha adage e ina soo waajaha.
4. Arrinta cajaladda la faafiyey ee jidh-dilka foosha xun ka muuqdo waa in
loo saaro guddi madax-banaan sida ugu dhakhsaha badan oo baadhis sugan ku
samaysa go’aan cadna ka soo saarta, waana in aan looga faa’iidaysan
ujeeddo siyaasadeed.
5. Jidh-dilku waa ku xaaraan shareecada Islaamka guud ahaan, qiraal kasta
oo lagu keeno jidh-dilna waxba kama jiraan.
6. Maxabiista xidhxidhani waa in ay hesho xukun cadaalad ah oo dhakhso ah.
7. Qofka degaanka ah ee waddanka u dhashay eed loo hasyto darteed waa in
aan wax loogu dhimin sharaftiisa iyo ta qoyskiina ama xuquuqdiisa
wadaninimo.
8. Banaan-baxyada rabshadaha wata ee cid aan waxba geysan lagu
dhibaataynayo ma aha dhaqan islaamka waafaqsan, qofkii dhibaato geystana
isaga ayaa ka masuul ah wuxuu geystay.
9. Waxa aanu xukuumada ka codsanaynaa in dadkii banaan-baxa loo qabqabtay
ee u badnaa Haweenka loo sii daayo si dhakhso ah.
10. Waxa aanu xukuumada ugu baaqaynaa in ay muujiso dul-qaad, marka ay
arrimahan oo kale dhacaanna in lagu maamulo xikmad iyo masuuliyad, lagana
fogaado waxyeelayn iyo wixii dareenka dadweynaha sii kicinaya.
11. Waxa aanu ugu baaqayna dadweynaheena diinta jecel, gaar ahaan da’yarta
diinta barata in ay ku xidhnaadaan culumadooda qiimayn karta xaaladaha
lagu jiro.
12. Waxa aanu dadweynaha iyo dawladaba ugu baaqaynaa in ay xishmeeyaan
astaamaha islaamka ina faray, sida gadhka iyo xijaabka haweenka oo aan la
daacayadeynin.
13. Wazxa aanu ugu baaqaynaa dadweynaha iyo dawladaba inay ay si wada jir
ah uga hortagaan dhaqan xumuda baahaysa, sida sixirka, mukhaadaraadka,
isla-joogta iyo wixii la mid ah, lana xoojiyo hawsha ay hayso guddida
wanaag-farista iyo xumaan reebistu.
14. Waxa aanu xukuumadda iyo golayaasha ugu baaqaynaa in ay xalliyaan
khilaafaadka dhexdooda ah si la isaga kaashado wax ka qabadka duruufaha
taagan iyo horumarinta dalka.
Dhinaca Somaliya:
1. Maxkamadaha islaamiga ah ee Somaliya waxa aanu ku amaanaynaa hawsha
wanaagsan ee ay ka qabteen dhinaca nabadgelyada iyo baaqooda ku dhaqanka
shareecada islaamka, waxaananu u sheegaynaa in aanay soo fara-gelin,
fitnana ka abuurin Somaliland oo muddo dheer ku jirtay nabad iyo xasilooni.
2. Waxa aanu ku baaqaynaa in aan ciidamo shisheeye la keenin Somaliya,
xalna aanay u ahayn, isla markaana ay Somalidu arrimahooda ku dhamaystaan
wada hadal iyo nabadgelyo.
Gebagabada:
Waxa aanu faraynaa nafahayaga iyo dadka muslimiinta ah ee bayaankani
khuseeyo alla ka cabsi, ku dhaqanka diinta islaamka, ilaalinta nabadda iyo
walaalnimada ka dhexeeya dadka islaamka ah, wada jirka, dulqaadka,
tabantaabinta muslimiinta. Illaahayna waxa aynu ka baryeynaa inuu inaga
yeelo qaar si fiican ugu dhaqma diinta Islaamka oo if iyo aakhiro-ba
liibaana bisha Ramadaan ee fadliga badanna illaahay ha inagu daro kuwa uu
naarta ka xoreeyo, waxaanan illaahay ka baryeynaa inuu muslimiinta ka
qaado dhibaatada meel kasta oo ay joogaan guushana uu siiyo.
Magacyada Guddida Culimadda:
1. Sh. Maxamed Sh. Cumar Dirir
2. Sh. Xasan C/Salaan Sh. Cali
3. Sh. Maxamed Cali Gadhle
4. Sh. Khaliil C/Laahi Axmed
5. Sh. C/Qaadir X. Jaamac
6. Sh. Yuusuf Aadan Maxamed
7. Sh. Ismaaciil Cabdi Hurre
8. Sh. Ismaaciil C/Laahi Jaamac
9. Sh. C/Raxmaan Axmed Aw Cabdi
10. Sh. Maxamed X. Maxamuud Xirsi
11. Sh. Kayse Haybe Maxamuud
12. Sh. Maxamed Madar Maxamed
13. Sh. Maxamed Cumar Muxumed Samatar.
Top
Saddex Mishiin
Oo Lagu Wareejiyay Wakaaladda
Biyaha Iyo Xafiiska Macdanta Iyo Biyaha Burco |
Burco, October 9, 2006 – Hay'adda MENHEL Al
Islamiya ee fadhigeedu yahay dalka Kuwayt ayaa Wakaaladda Biyaha Burco,
iyo xafiiska wasaaradda Macdanta iyo Biyaha Burco ku wareejisay saddex
mishiin oo loogu talo galay ceelasha biyaha Burco.
Sida uu ku soo waramay weriyaha gobolka Togdheer, Axmed Aadan Yuusuf,
shalay ayaa masuuliyiinta labada dhinac mishiinaddan kula kala wareegeen
xarunta wakaladda biyaha Burco, halkaas oo ay masuuliyiinta mishinadan
sidday ay ku wareejiyeen duqa Burco iyo mareeyaha wakaaladda biyaha,
waxana ugu horayn halkaa ka hadlay masuulka hay'adda mishiinaddan ka
sidday Cabdillaahi Baashe, oo deeqdaa ka warbixiyay waxaanu shegay in
deeqdani aanay ahayn tii u horeysay ee hay'addani ay gobolka soo gadhsiiso
ee ay horu-marinta gobolka waxbadan ka geystaan, haddana ay wadaan iyada
oo ay marwalba ku hawlan yihiin wax u qabashada dalkooda.
Mr Baashe waxa uu xusay in meelaha ay wax ka qabtaan ay ugu horeyso xaga
waxbarashada iyada oo hadda gacanta lagu hayo xarun weyn oo jaamacad
mustaqbalka loogu talo galay.
Waxa kale oo uu xusay in saddexdan mishiin mid ka mida ay leedahay
wasaaradda Macdanta iyo Biyaha, halka labada kalena ay wakaaladda biyuhu
leedahay, waxana uu hadlakiisa ku soo xidhay in cidda waxtar wada laga
faa'iidaysto oo la soo dhoweeyo.
Duqa magaalda Burco, Maxamud Axmed Xasan ayaa sheegay in ay deeqdan
gudoomeen ayna u mahad naqayaan hay'adda iyo cid kasta oo horumar wada,
waxana uu duqu hay'adda ka codsaday in ay wax kala qabato xaga taangiyada
kaydka biyaha oo aanay magaaladu lahayn, arintaas oo uu ku tilmaamay mid u
baahan in degdeg looga hawlgalo cidii ka caawin kartana ay soo
dhowaynayaan.
Maareeyaha Wakaaladda Biyaha Burco, Axmed Ismaaciil Faarax ayaa isna
sheegay baahida wayn ee ay ka daboolayaan mishiinadani isaga oo xusay
deeqdani in ay tahay tii labad ee ay hay'adani siisay wakalada sida
daradeed ay u mahadnaqayaan soona dhowanyaan wixi kale ee ay awdi karana
ay kala qabtaan bahiyaha wakalada. Top
Dhul xoolo Daaqeen Ah Oo Maayar Xigeenka
Caasimadda Hargeysa Shaqadii Ka Joojiyay,
Isla Markaana Ka Samaystay Beer Uu Isagu
Gaar U Leeyahay |
Hargeysa, October 9, 2006 (Haatuf) – Dhul
xoolaad ay lahaayeen dad iyagu degen meesha la yidhaahdo Bacado ee
woqooyiga Hargeysa, dhulkaas oo ay ugu tala galeen in ay banaamij xoolo
naaxin ah ka sameeyaan ayaa shaqadii laga joojiyey ka dib markii ay
halkaas sannadkii hore ee 2005 hay’adda WFP uga samaysay xadhkaha loo
yaqaan moosaska kuwaas oo waxtar weyn u leh ciidda iyo biyaha.
Sida ay sheegeen dadkaasi maayer ku xigeenka caasimada Hargeysa, Maxamed
Cabdillaahi Uur-cade ayaa hawshaa ka joojiyey ka dib markii uu xidhay
gudoomiyihii iskaashatada Hodan ee xoolo naaxinta iyagoo intaa ku daray in
maayer ku xigeenku ku tilmaamay goobtaa in la beeraynayo oo ay tahay
dhulkii xooluhu daaqayeen.
Haddaba weriye ka tirsan Haatuf oo goobtaas tagey ayaa soo arkay goobtaas
iyo beer iyaduna halkaa woqooyi ugu toosan oo sida la sheegay uu samaystay
maayer ku xigeenka Maxamed C/llaahi Uur-cade, taas oo ay ka samaysan
yihiin dhaam weyn iyo saddex barkadood oo nooca caaga lagu rido ah.
Haddaba xoghayaha iskaashatada Hodan Qaasim Maxamed Warsame oo u waramay
saxaafada ayaa waxa uu sheegay in halkan aanu ugu tala galnay xoolaha
imikana ay u diyaar ahayd 175 xadhig oo moos oo ay hay’adda DRC u
qabanaysay si ciida iyo biyaha loogu ilaaliyo dhulka, waxaana hadalkiisa
ka mid ahaa “gudoomiyihii meesha waa la xidhay maayar ku xigeenka ayaana
xidhay waxaanu ku andacoonayaa dhul beereed ayaad samaynaysaan meesha aad
arkaysaana wax beer ahi kama muuqato ee isaga ayaa beertaas weyn ee aad
indhihiina ku soo aragteen ka samaystay dhul xoolaadkii. 05-kii ayay
hay’adda wfp moosas aaan tiro badnayn nooga samaysay dhulkan intii
faa’iido ayay noo yeelatay oo biyihii dhulka qulqulayey ayaa ciidii ku
hakaday oo waydinkaa arkaya oo waa kuwaa xoolihii daaqaya ee ma meeshaas
ayaa beer ah” qaasim waxa uu intaa ku daray arrimahaas waa in dawlada sare
wax ka qabataa waxaanu yidhi “meeshani waxay ka tirsan tahay degmada Daara-salaam
waraaqihii degmada waanu haysanaa, waraaqihii xanaanada xoolaha ayaa
iyagana aanu haynaa markaa maayarku indhaha ayuu iska soo ridayaa ee ma
isagaa dhu xoolaad beer ka dhigtay mise annagaa beer ka samaynay indhaha
dadka ayaa kala sheegi doona”.
Odayaal iyaguna deegaanka ah ayaa arrintaas ka hadlay iyaga oo sheegay in
amuurtaa wax laga qabto. Top
Guddoomiyaha
Guddida Dhaqaalaha Wakiilada
Oo Sheegay In Miisaaniyada Ay Xukuumadu
Ku Dhaqantaa Sharci Darro Tahay |
Hargeysa, October 9, 2006 (Haatuf) –
Guddoomiyaha Guddida Dhaqaalaha Golaha Wakiilada Maxamed X. Maxamuud Cumar
Xaashi ayaa xukuumada ku eedeeyey in aanaay ku dhaqmin miisaaniyadii 2006
ee golaha wakiiladu ansixiyeen, isla markaana ku tilmaamay miisaaniyad
sharci darro ah oo wasiirka maaliyaddu iska wato. Isaga oo intaas ku daray
inaan wax xisaab xidh ah oo wali ay Dawladdu u soo gudbisay aanay jirin.
Sidaana waxa uu gudoomiyaha guddida dhaqaaluhu ku sheegay Maxamed X.
Maxamuud shir-jaraa’id oo uu shalay ku qabtay xarunta golaha wakiilada,
waxaanu guddoomiyuhu hadalkiisa ku bilaabay “Waxaanu doonaynaa in aannu
ummadda Somaliland uga xog-warano waxa xaqiiqada ah ee jira ee dhalan
habaabiska badan leh ee la doonayo in lagu xukumo, sidii ay ahaan jireen
dawladihii kali-taliska ahaa. Waxay runtu tahay markii miisaaniyadii
2006-da lana horkeenay oo aanu u arkaynay inay ahayd xisaabo yar-yar oo
laysku geegeeyey oo aan sax ahayn, hadana waanu sii daynay, waxaanu u sii
daynay wax baanu ku iibsanaynay, waxaanu ogayn saddexda waaxood ee ay
dawladu ka kooban tahay ee Waaxda Garsoorka, Waaxda Sharci-dejinta iyo
Waaxda Fulintuba meel qudha laga xukumo oo ay fulintu xukunto, waxaanu ku
iibsanaynay in aanu dadka fahamsiino sidii ay saddexdaa waxood isku
taageeri lahaayeen in aanu ahayn madaxweynaha wanaagsani ka laga baqdo,
madaxweynaha wanaagsani aanu ahayn ka yidhaahda kalmadayda ha la maqlo oo
madaxweynaan ahay, madaxweynaha wanaagsani isaga oo aan intaaba odhan ayuu
sharaf mudan yahay. Anagga runtii miisaaniyadaa aanu sii daynay dadweynuhu
way nagula yaabeen, waxaanu isla gaadhnay wasaarada maaliyada in 50%
mushaharka shaqaalaha loo kordhiyo, wasiirka iyo qoladii la socotay way
isa soo taageen, waxay na yidhaahdeen 30% nooga dhiga, waxaad hadana
aragteen in la dafiray oo la yidhi ma waxa kordhin kara golaha wakiilada,
miisaaniyada hada lagu dhaqmaana sharci maaha oo tii golaha wakiiladu
ansixiyey maaha, lifaaqii kuma jiro, waxaana weeyi miisaaniyad Cawil iska
wato iyo madaxweynuhu, maaha sharci ee waa sharci darro, waxaa lifaaqayaga
ku jirtay in hay’adaha aan sharciga ahayn, sharcigoodii la keeno, ilaa
hada nalooma keenin, waxaanu nidhi miisaaniyadoodu way xidhan tahay ilaa
sharcigooda naloo keenayo, dheg nalooma dhigin waana layska wataa, ilaa
maalintaa waxaanu ka hadlaynay in la keeno miisaaniyadihii sannadihii hore,
waliba miisaaniyadii 2005-tii.
Inta warqadood ee aan halkan ku hayo waa kuwii aanu u gudbinay
hanti-dhawrka ilaa madaxweynaha, intaas oo waraaqood waxaanu ku
dalbanaynay in xisaab-xidhkii la keeno oo aanu ku tilmaamaynay waxyaabaha
uu dastuurku ka qabo miisaaniyadaha iyo xisaab-xidhka, halkan waxaa ku
taala markii miisaaniyada 2006-da naloo keenayay inay lacag dheeraad ahi
ku jirtay miisaaniyadii 2005-ta, markay bishii tobnaad maraysay waxay
wasaarada maaliyadu nagu tidhi 5 Bilyan iyo dheeraad ayaanu haynaa, anaggu
labadii bilood baanu ku darnayoo 6 bilyan iyo dheeraad ayaa noo soo baxay,
inay sanadkaasi dheeraad ahaayeen. Waxa jirey xisaabo badan oo ay
yidhaahdeen wasaarada maaliyadu waanu bixinaayoo ay ka mid tahay kabka
Dawladaha Hoose oo 38 bilyan ah, waxaa noo cadaatay in aanay dawladaha
hoose lacagahaasi gaadhin oo inta gaadhayna aanay ka badnayn 7 bilyan,
xisaab xidhku wuxuu cadayn lahaa halkay lacagtaasi martay, xukuumadu waxay
ka badheedhay inay jabiso qodobka 55-aad ee dastuurka qaranka, faqradiisa
1-aad, waxa uu leeyahay golaha wakiiladu waxa uu ka doodi karaa waxna ka
bedeli karaa miisaaniyada, kuna ansixinayaa go’aan gole, miisaaniyad aanu
ansixin golahani maaha sharci, tii aanu imika ansixinayna laguma dhaqmo,
waana sharci darro ta lagu dhaqmaa. Faqrada 2-aad hadii miisaaniyada
cusubi dhamaan weydo ka hor bilowga sanad maaliyadeedka cusub, waxaa lagu
sii dhaqmayaa miisaaniyadii hore inta ay ka soo baxayso miisaaniyada cusub.
Farqada 3-aad golaha wakiilada ayaa ogolaanaya gelida kharash kasta oo aan
miisaaniyada ku jirin, taasi ma dhacdo, lacag intaa ka farabadan ayaa la
kharash gareeyaa, warna uma hayno, la noomana sheegin. Faqrada 4-aad xeer
ayaa cadaynaya habka soo diyaarinta miisaaniyada guud iyo sanad
maaliyadeedka, taasi hadaanu wadnaa, kalfadhiga 4-aad ee golaha ayaanu
hor-keenaynaa. Faqrada 5-aad xeer ayaa cadaynaya miisaaniyada iyo
xisaab-xidhada hay’adaha dawlada iyo wakaaladaha, xeerkaasi hore oo jira
ayaa lagu dhaqmayay, laakiinse hay’ad kaliya oo xisaab xidh keenta ama
jirto, xisaabiyaha guud ee qaranku waxba ma oga, waxaan mararka qaarkood
is-idhaa malaha dawladnimada waa ku geftaanoo in aad xaal siisaan baa
wanaagsan, waayo digadaynu ka dhignay, nabadgelyada shicibkaa samaystay,
ragga maanta xukuumada ku jiraana midkoodna muu joogin meel nabadgelyada
lagu sugayay.
Qodobka 55-aad, faqradiisa 6-aad, dastuurku waxa uu sheegayaa waa waajib u
soo bandhigida golaha wakiilada xisaab xidhka sanad maaliyadeedka
dhamaaday muddo aan ka badnayn lix bilood, wax xisaab xidh ah 5 sannadood
lama hayo, ninka hanti-dhawraha ahi waxa uu yidhi 30-kii bishii June ee
hore ayaan keenayaa xisaab xidhka, hadana waxa uu yidhi Todoba maalmood
iigu dara, wuu keeni waayay, ilaa madaxweynaha ayaanu gaadhsiinay ilaa
hadana wax xisaab xidh ah lama hayo.
Waxaad moodaa in caado laga dhigtay in dastuurka lagu tunto, Idaacada
Hargeysa ma waxay inoo soo kordhisay Tawradii, Idaacada waxa looga baahan
yahay inay wax soo kordhiso, waxaad ogtihiin xaalka baankeenu sida uu
yahay, hadana waxaynu aragnaa daaraha dhaadheer ee laga dhex-dhisayo,
waxay ku faanaan shilinkii baanu meesha ku haynaa, hadana waxaad ogtihiin
Burco, Ceerigaabo iyo Laascaanood lacagta googa’an ee laga isticmaalo,
baanka maanta faanayaa waxa uu tahli kari waayay inuu keeno qorshe
lacagtaa ummadda lagaga bedelo ilaa hadana baankeenu malaha meel lacagta
lagu xareeyo, isla markaana aanu wax xisaabtan ah lahayn. Dekedii Berbera
ayaynu ognahay siday xaaladeedu tahay, waxaana muuqata in albaabada loo
xidhay, waxaynu ognahay in dalka dhaqaalihiisu liito oo aanay wax shaqo
ahi jirin, hadana waxaa laynagu maaweeliyaa ictiraaf baanu keenaynaa,
maal-gelin baanu keenaynaa, ictiraafka waa loo shaqaystaa ee iskama
yimaado.
Wasaarada maaliyada waxaanu ku heshiinay in aanu bishii July ka wada
shaqayno miisaaniyada, hadana waxaa nala yidhaahdaa wasiirkii baa maqan”.
Intaas ka dib waxa uu gudoomiyuhu shacabka u soo jeediyey in ay
baraarugaan oo ay xuquuqdodoa aasaasiga ah bartaan.
Ka dib, waxa gudoomiyaha la weydiiyey dhawr su’aalood, waxaana ka mid ahaa
su’aalahaasi:
S: Arinta korodhsiimada mushaharka ciidamada iyo shaqaalaha waxa uu
madaxweynuhu sheegay inay la sugayaan derejada iyo kala saraynta shaqada,
arintaa sideed u aragtaa?
J: Horta xukuumada waxaanu isla ogolaanay in 30% mushaharka shaqaalaha iyo
ciidamada loo kordhiyo, horta waxay ogolaadeen uun bay dib uga noqdeen,
arinta derejada shaqaalaha anagaa soo bandhignay oo nidhi tirada guud ee
shaqaalaha dawlada ha la soo tira-koobo, imikadaa taa ay wasaarada
maaliyadu u soo gudbisay hay’adaha ee ay ku tidhi miisaaniyada in 30%
mushaharka la kordhiyo waxa weeyi taanu July u cayinay ee la doonayay in
marka dambena laysla eego waxa kordhay, tan imika ay wadaan miyaad
maqasheen, derejooyin imika la soo saaray madaxweynuhu isagaa ka jawaabi,
waayo hadalo uu hore u yidhi ayaan madaxweynaha laga daba tegin.
S: Waxaad sheegteen inta badan in aan wixii go’aan ah ama xeerar ah ee
idinka soo baxa aanay xukuumadu waxba ka fulinin, maadaama wixii laydiin
soo doortay aanay waxba ka hirgelaynin miyaanay haboonayn in aad xilka
iska casishaan?
J: Anaggu mararka qaarkood arintaa waanu ka fekeraynaa, laakiin amaano
kugu raagtay yedaa baad moodaaye, waxa jira wax badan oo layska caadaystay,
hadana hadaanu waxaasi iskaga dareerno halkii aanu sharciga ku soo dabaali
lahayn dee waxba maanu soo kordhin, anagu wixii aanu qaban karnana waanu
isku dayi doonaa, wixii kalena shicibkaanu u bandhigi doonaa, iyagaa
garsoor ahe. Top
ODHAAHDA
AKHRISTAHA:Aweyska Nabadda Sanam Ku Sheegay
Ma Colaaduu Caabudaa? |
Dhawaaqyada isdabraya ee ka soo burqanaya
kuwa sheegta maxkamadaha ee lidka ku ah Somaliland, maalinba maalinta ka
danbaysa ayay ka sii darayaan.
Waxa cad inay nimanka horjoogayaasha u ah mooryaantan cumaamadan ay runtii
yihiin niman sita fikrado xag jir ah oo aan diinta islaamka wax shaqo ah
ku lahayn.
Bal dhegaysta Xasan Daahir Aweys oo ku tilmaamay nabadda Somaliland ka
jirta sanam, halka Nebigeenii suubanaa naxariis iyo nabad gelyo korkiisa
ha ahaatee uu ku ducaysan jiray “Allaahuma Nas'aluka Al-amna Wal-iimaan”
taas oo ka marag kacaysa qofku aadamaha ah haduu nabad waayo inaan
cibaadona jirin. Afkaarta noocan ihi waata koonfurta Somalia ka dhigtay
guri colaadeed oo lagu tunto dadka maatada ah, Aweys ma aha nin ehel u ah
wanaag iyo khayr toona, maragna waxa ka ah waxa ka soo yeedhaya afkiisa.
Waxa ka cad hadalka ka soo burqanaya madaxda argagixisadu inay shacabka
Somaliland ku yihiin duulaan, isla markaana soo gashadaan shaadh diineed
been ah. Waxa la yaab ah in colaada Somaliland ee Aweys ku dhololayo qaar
badan oo ka horeeyay ku guul daraysteen.
Waxa lama huraan ah in xukuumad, muxaafid, mucaarid iyo shacabkaba loo
diyaar garoobo abaabulka colaadeed ee ku soo fool leh shacabka iyo dalka
Somaliland ee ay hormoodka ka yihiin argagaxisadan Xamar ka soo hanjabaysa.
Qurba-joogga Somaliland oo ah gaashaanka dhabta ah ee Somalilandna waxa
aan leeyahay ka hawlgala in budhcadan cumaamadan lala dagaal galo si ay ku
dheehantahay wadaniyadii aad ku caan baxdeen.
Ibrahim Duale Suleiman Top
Hadalka Iyo
Fikirku Waa Qodobada Aasaasiga U Ah
Muwaadin Kastaa Inuu Ku Cabiro Aragtidiisa |
Hadalka iyo Fikirku waa qodobada asaasiga u
ah Muwaadin kastaa inuu ku cabiro aragtidiisa, maanta dalkeenu waa dal
100% ay ka jirto ku dhaqanka dimuqraadiyada, taas oo fasaxaysa inuu
qofkastaa fikirkiisa cabiri karo, maanta dalkeenu ma marayo marxaladii la
odhan jiray "qaybi oo xukun" iyo casharadii laga dhaxlay Kacaankii
Murugada iyo dhibta badani inaga soo martay, isku soo wada duuboo maanta
dalkeena shakhsina shakhsi kuma cabudhin karo fikirkiisa iyo aragtidiisa.
Ciyaaruhu waxay daaweeyaan waxyaabaha aan kor ku soo xusay waa hadii sida
dhabta ah loo qeexo.
Ugu horeyn waxaan jecelahay inaan iftiimiyo Jawaabtii uu Xidhiidhka
Ciyaaraha fudud ee Somaliland ka bixiyay Maqaal aan kaga hadlayay
waxyaabaha saldhiga u ah khilaafka ciyaarah dalka ee maanta, Jawaabtaas oo
ku qornayd Wargeysak Haatuf Cadadkiisi 1228 ee soo baxay Axadii
08-October-06.
Ugu horeyn waxa nasiib daro weyn ah in Jawaabta Xidhiidhka Ciyaaraha fudud
uu bixiyo nin Garsoore ah, talow miyaanay dad aqoon iyo aragti leh hayn
hogaanka sare ee Xidhiidhka Ciyaarah dalka, Mise Garsooraha ayaa Maamula
Xidhiidhka, hadii aan eego Nuxurka Jawaabta Garsooruhu waxay ku soo
koobmaysaa sadex qaybood oo Garsooraha hadalku u qaybsanaa oo kala ah
Farsamo, Siyaasad iyo Caadifiyad.
Hadaba waxaad moodaa garsooruhu inuu si khaldan u fasirtay taladaydii,
Garsooruhu waxa uu ku tilmaamay waxyaabaha hor taagan Hormarka Isboortiga
dalka inay tahay dhaqaale la'aan. Akhrisete ama Saaxiib waxaan jecelahay
ugu horeyn inaad iswaydiiso (Acivity-ga) fulinta ciyaaraha xagee ayay
dhaqaalaha ka helaan? Ciyaaruhu Dhaqaalaha waxay ka helaan laba ilood oo
kala ah isha kowaad waa Olympikada iyo daladaha hoos yimaada ee
xidhiidhada, sida uu dhigayo Sharciga Olympikada Aduunka (IOC) Article 42
waxa uu sheegayaa in Xidhiidhada lagu waajibiyay sanadkii Fee-sanadeed iyo
dakhliga Garoomada. iyo lacagaha Kabka ah ee ay bixiyaan Shirkadaha
Waaweyn kuwaas oo ku bixiya Xayasiiska loogu sameeyo Ciyaaraha iyo
dhaqaalaha kale ee ay bixiyaan Shakhsiyaadka Dibadaha horena Sportiga ugu
soo jiri jiray.
Isha labaad ee ciyaaruhu Dhaqaalaha ka helaan waa Lacago lagu lee yahay
Dawlada Sare iyo dhexe oo ah Lacago dulsaaro kab ah (hab xisaabeedyo loo
yaqaan Heads-ka) iyo bixin Garoomo iyo dhul. Tusaale ahaan D/hoose waxa ay
ciyaaruhu ku lee yihiin Heads-ka cashuur kasta oo ay qaadayaan sida
caafimaadka, caiyaaraha, waxbarashada iwm u qaataan.
Caqliga Fayow waxa uu ku jiraa jidhka fayow, sideebaa Marka hawl timaado
waxa loo baahan yahay in Maanka iyo Maskaxda shaqayso iyada oo la
adeegsanayo Aqoontii."oodo dhacmeed siday u kala sareeyaan ayaa loo kala
guraa" sidii Xidhiidh Walba hoos uga soo bilaabi lahaa ayaa meesha taala,
taasina walaal waxay fududeynaysaa sidii Mishkilada aad ka cabanayso ee
aad ku tilmaantay inay hortaagan tahay Isboortiga dalka ay meesha ka
saarto? fikiryaga ama aragti shakhsi bixiyo marna caqabad ma noqon karto..!
ilaa goorma ayaa lagu jiri doonaa Dhaqaalahan la raadinayo? xalku se muxuu
yahay? in gacmaha la laabto miyaa? in maskaxda aan laga shaqysiin miyaa?
inaan la hadal miyaa? maxay tahay taladu?
Waxa Mihiim ah sidii Xidhiidh walba uga soo hana qaadi lahaa in hoos laga
soo bilaabo "biyo gororay mel godan bay isagu yimaadaan" tusaale ahaan
sidii loo heli lahaa Macalimiinta+Ciyaartoy+Garsoor = Garoon (dhaqaale),
hadaba waxa iswaydiin leh ma jiraa Macalimiin (CV takhasus ah leh) u
diwaan gashan Xidhiidhka, Ciyaartoy iyo Garsoor (CV Takhasus ah leh).
Dunidana maanta laguma xisaabtamo waan ciyaari jiray ee waxa lagu
xisaabtamaa heerka aqooneed shahaado ee uu haysto Macalinku ama Garsooruhu
sida Shahadooyinka ay bixiso Hay'adaha IOC, EAA, CAAS iyo IAAF ( oo
dhamaantood bixiya shahadooyin caalami ah oo leh darajooyin kala sareeya
sida A,B, C, D, E. F) oo logu qiimeeyo carbinta da'da (6 jir ilaa 30 jir)
Hay'adahaas waxay la mid ah kuwa Kubada Cagta ee iyagana loo yaqaan (FIFA,
UEFA, CAF, AFABA iyo CECAFA oo intuba ah Hay'ado qaabilsan K/cagta waliba
qaybahooda Farsmada).
Hadaba Garsoore aqoontaada waa mid heerkee gaadhsiisan? waxaanse ku
waydiin lahaa Garsoore iyo Ciyaartoy keebaa sareeya? Somaalidu waxay ku
maahmaahdaa "Alloow aqoon la'aan hanagu cadaabin eexna hanaga tagin,
waxaana taas raaciyaan "aqoon xumo abaar ka daran" waana ta kugu kaliftay
adiga oo garsoore ah in aad Xidhiidh dhan aad dusha u ridatid? Dunida waa
maadeys dadkuna waa matelayaa, wakhti walbana waxa uu wataa wayihiisa,
taana waata gaadhsiisay inaad waxaan jrin sheegto. tolow IAAF goormaay
noqotay Xidhiidhka Orodada, goormaase Dunida laga sameeyay Xidhiidh
Orodada u gaar ah? Garsoore waxaan filayaa inuu hadalkaasi kaa dhacay,
hadiise aqoon kaa tahay waa wax taariikhdu dambe xusi doonto qof walbana
waxa uu ka arki karaa cadadka Haatuf ee aad iigu jawaabtay tirsigiisuna
yahay 1228, Axad October '2006 bogga Fariinta Akhristaha.
Dunida wadan walba oo caalamka Siyaasad Isboorti oo cad ayaa ka jirta oo
aan Activity soo dhex galin, hadaba waxaan Maqaalkaygii hore isku
waydiiyay su'aal ah in ciyaaraha dalkeenu yahay mid ka madax banaan
Siyaasad? Balse jawaabtaas oo aan u daayay akhristayaasha waxa si fudud
noo siiyay Garsoore Maxamed cali oo yidhi "waxaan xaal ka siinayaa
Wasiirka Ciyaaraha Hadalka (aragtidaydii hore) ee maqaalka hore ku qornaa"
talow Garsooruhu ma Wasiirkaa meesha keenay Mise Xidhiidhka uu sheeganayo
ayaa keenay? Hadii garsooruhu xaal siintayda darajo ku heleyo kama xumi
waxaana lee yahay "xaasha nin libin kaa xistiyay, xumuhii waa yaabee" ana
noqon maayo kaas.
Sida ku cadeeyd Gabagabdii Maqaalkaygii talada ahaa waxaan ugu duceeyay
Dhamaan dadkayga, hadalado ay ka mid ahaayeen "Eebow dadkayga ka yeel dad
xeer wadaaga, xaq la isku lee yahay iyo xurmo walaalnimo ku dhaqma oo
xaasidnimo iyo xiqdiga maanta jira aan aqoon" Akhriste hadii aan mid idin
xasuusiyo shanta Goobaabimood ee astaanta u ah Olymbikada aduunku mid ka
mid ah midabkeedu waa madow, taasi oo cadeenaysa ciyaaruhu inay ka mamnuuc
yihiin Cunsirinimo, Eex, Qabiil iyo Midab takoor, hadaba Saxiibkay
Garsoore waxa hadalkiisa ka muuqday "waxa arinka ka fadhiisanaya Gudida
Anshaxa" Saxiibayaal ama Akhriste ma Garoonkaan Ciyaartoy ku feedhay, mise
ciyaartoy ayaan ku caayay garoonka? mise xeerkii Ciyaaraha Aduunka ayay
meesha ka saareen? taasina waa mid cadeenaysa tayo xumada iyo Aqoon
la'aanta iyo Sharci la'aanta haysata Ciyaaraha Dalka, talaabo kastaana ay
noqoto mid ku dhisan Aragti, iyo aflagaado iyo midi midi ku taag, taasina
ma kula tahay mid xalku ku jiro...!
Goormay Ciyaaruhu isku rogeen Siyaasad, Maqaalkayguna ma waxa uu noqday
Gantaal burburiyay Roma? isku soo wada duuboo maanta heerka kasta oo uu
gaadhi lahaa Hormarka Ciyaaruhu waa mid ku xidhan hadba inta uu gaadhsii
san yahay Fikirka Masuuliyiinta Hogaanka ciyaaraha dalka haysa. taas oo
noqon doonta mid ay taariikhda danbe ee dalkani xusi doonto.
Waxaanan ku soo Gunaanadayaa Maqaalkayga adiga oo aan shaqadaada ogeyn
ayaad sameysey shakhsi weerar, Horta saxiib ma taqaan Garsooore waxa uu
yahay? hawshiisuna maxay tahay? Garsooruhu waa kuuli "kuuli shaqada uu
qabtana qof walba wuu garanayaa" hawshiisuna waxay tahay inuu ciyaaro nooc
kasta ah inuu garsooro, markaa waxaa nasiib daro ah Garsoore isku badalay
maamul oo u hadlaya xidhiidhka, taasina waxay ku tusaysaa waxyaabihii hore
aan uga soo sheekeeyay ee ahaa inay ciyaarahu mara habaabsan yihiin ee
ahaa in nin walba waxa uu doono ku hadlo oo kala garan la yahay danta
shakhsiga ah iyo ta caamka ah, waana ayaan daro aad u wayn oo ku habsatay
Isboortiga Somaliland, tanina waxay noqon doontaa daliil cad. Waxaase
Jawaab uga Fadhinaa Talaabada Hogaanka Xidhidhka Ciyaaraha fudud iyo
Masuuliyiinta Ciyaaraha dalku inay Magacooda garsoore ku jawaabo? Afxumo
Nabad way kaa kaxaysaa, colaadna waxba kaagama tarto.
Waxaa tallo iga ah in la dhiso Hay'ada ugu saraysa Activity-ga, taas oo
aan la'aanteed xidhiidh Jirin karin, Hadiise xidhiidhku shaqadiisu godan
waayay waa halkee halka loo noqonayaa ee dacwadiisa qaadaysa?
Wabillaahi Towfiiq
Siciid Mire Sh. Yoonis
Top
Odayga Kale
Xaalkiisa Waa Ogaydeene,
Miyaanaan Xaq U Lahayn Badhasaab
Wanaagsan Oo Qaranka Daacad U Ah? |
Riwaayada Sanaag lagu daawanayo waxay ka soo maaxatay
fekradii guddida horimarinta Sanaag ee guddoomiyaha gobolku magacaabay …..
Maxamed Ismaaciil Maxamuud (Boorow)
Guddoomiyaha gobolka Sanaag Cali Cabdi Hurre waxa uu ku fashilmay in uu
maamulka dawliga ah ku fidiyo degmooyinka gobolka, siyaasada, ilaalinta
dakhliga cashuuraha, garsoorka iyo dhex-dhexaadinta bulshada ku nool. Mr:
Hurre oo gobolka loo soo magacaabay horaantii sanadkii 2003 iska daa
degmooyin kale oo uu shaqo ka qabto ee degmada Ceerigaabo ee uu ku sugan
yahay waxa uu ku biiray koox si gaar ah ugu danaysta awooda iyo shaadhka
dawlada. Hay’adaha samo-falka ee gobolka yimaada waxay maraan wadada
kooxdaasi rabto ama ku amarto, haddii ay diidaan waxay dib ugu noqdaan
meeshii ay ka yimaadeen.
Arintaasi waxay keentay qodobadan :-
- In mashaariicda wax ka suurto galaan (wax ka hir-galaan) ay ku wado
dhacaan degaan keli ah oo ka tirsan degmada Ceerigaabo.
- In mashaariicda hay’adaha samo-falka caalamiga ahi bixiyaan la siiyo
hay’ado wadani ah oo ay kooxahaasi shuraako ku yihiin.
Kooxdan oo xeeladaha ay adeegsadaan sheeko lagu soo koobi karin, dadka
magaaladuna barteen waxay lunsadeen mashaariic badan oo uu ka mid yahay
mashruucii biyo balaadhinta Ceerigaabo oo ay lacagtiisa bixisay dawladda
Denmark, lacagtiisuna dhamayd hal milyan iyo boqol kun oo doolar
(1,100,000$). Dakhliga iyo cashuuraha dawladda waxay kooxdani u
isticmaalaan sida ay doonaan, dadkana si siman oo isku mid ah loogama
qaado cashuuraha. Weftigii hanti dhawrka ahaa ee bishii hore yimi
Ceerigaabo ayaa fashiliyey sida sharci darada ah ee loo lunsday, waxayna
heleen boqolaal kun oo doollar oo ka maqan qaranka. Sharaxaad iyo
faah-faahin waxaa kugu filan bishii hore ee September ee weftiga hanti
dhawrku ku sugnaa gobolka dakhliga soo xerooday wuxu ka badnaa dakhligii
dawladda soo galay sideedii (8) bilood ee kale.
Xaaladda nabad-gelyada: Marba marka ka sii dambaysa ayey ka sii daraysay,
sannad walbana waxa gobolka si sharci daro ah loogu dilaa in ka badan shan
iyo toban qof (15), waxaana ugu danbeeyey marxuunkii lagu dilay bishii
August ee ina dhaaftay badhtamaha magaalada Ceerigaabo. Dilkan oo gacan ku
dhiiglihii geystay iyo kuwii caawinayeyba aan la soo qaban waxaa ka
dhashay in magaalada gudaheeda qof waliba amaankiisa isagu ka tashado,
isla markaana uu soo dhawaysto hubkiisa iyo wixii ka caawinaya sugida
amaankiisa.
Siyaasada iyo fidinta maamulka: Waxaa idinkaga filan ama aad warbaahinta
ka maqasheen laba guddoomiye gobol oo kala fadhiya Ceerigaabo iyo Badhan.
Qodobka labaad waxa weeye mudaharaadkii wadaadada ee todobaadkan ka dhacay
magaalada ee lagu cambaaraynayey xukuumada waxay ahayd riwaayad ka soo
maaxatay kooxdaas la magacbaxday guddida horumarinta Sanaag. Gudidaas
waxaa magacaabay guddoomiyaha gobolka markii warkoodu soo baxayna way
diideen waayeelka iyo waxgarad badani.
Dayaca gobolku iyo baylahdiisu intaas oo keli ah kuma koobna ee hadda waxa
ku sugan degaamada bariga Sanaag wefti balaadhan oo ka socda maamulka
Puntland oo uu hogaaminayo wasiirka cafimaadka C/raxmaan Dhega-wayne,
waxaana la socda saraakiil ka tirsan Hay’adihii UNta ee fadhigeedu yahay
Garoowe oo kala ah UNICEF, WHO iyo UNESCO, ninkaas iyo weftigiisu waxay
soo gaadheen degaamo ka tirsan degmada Ceerigaabo oo ay ka mid yihiin
tuulooyinka Carmale, Yubbe iyo Hadaaftimo, waxay mushahar soo gaadhsiiyeen
shaqaalaha cafimaadka, qaar kalena waa kordhiyeen, sidoo kale waxay
degmada Badhan u balan qaadeen laba gaadhi oo mid Ambalaas yahay. Waxa
kale oo ay bixiyeen mashaariic waxbarashada iyo biyaha ah.
Ugu danbayntii waxan qormadayda ku soo gudnaanadayaa odayga kale xaalkiisa
waa ogaydeene miyaanaan xaq u lahayn badhsaab wanaagsan oo qaranka daacad
u ah, bulshada dhexdeedana garsoore u noqda mise xaalku waa ka sii dabo
dheer !!!!
Maxamed Ismaaciil Maxamed (Boorow), Ceerigaabo, Somaliland
Top
“Isma Oga
Agoon iyo Ninkii Aabaheed Dilay” |
Somalidu waxay ku maahmaadaa “waxay abeeso leedahay
ilmaheedna leh” waxa kale oo ay tidhaahdaa maahmaah kale “Ilko abeeso
hoostay ka xidhiidhsan yihiin”.
Waxaan uga socda “walaalaheenna” reer Somalia hadday yar yihiin iyo hadday
weyn yihiin, hadday askari yihiin, hadday siyaasi yihiin, hadday waranle
yihiin iyo hadday wadaad yihiinba, waxay u haystaan inay xaq u leeyihiin
inay ina xukumaan ama inoo taliyaan. Somaliland waxay u haystaan inay
tahay amaano aynu u sii hayno intay soo kala jeesanayaan iyagu. Inta badan
maba sugi karaan intay kala dhamaanayaan ee iyagoo qoladii wax eryatay
kuwii ay eryadeen u sii muuqdaan ayaabay soo jeestaan oo yidhaahdaan
“meeday Somaliland?” “iska soo celiya amaanadii”
Waar illayn belaayo habeen kama tegin!
Inaguna waxaynu mar walba ku ducaynaa “Ilaahayow walaalahayaga reer
Somalia nabad iyo degenaansho sii”, arrinteenu se waa “ninkaad kabahiisa
tolayso ayaa kafantaada tolaaya”.
Aan u soo noqdo kuwan u danbeeyay ee la yidhaahdo Maxkamadaha. Maxkamaduhu
iyagoon cagahaba isku taagin ay markiiba waxay ina yidhaahdeen:
Maxkamadaha: fiiri walaalow, midnimaa la rabaa no. Somaliland wax la
dhahaa ma jidho. Iska dhaafa warkaas. Anagaa idin xukumayna haddii kale
xoog aan idinku qabsanaynaa.
Somaliland: oo sheekh maxkamdaw siday wax u jiraan, sawnagan dalka dhan ee
jira ah ee dastuur leh, ee golayaal baarlamaan leh, ee ciidan qaran leh,
ee bileys leh, ee shacab heegan ah leh, ee nidhi xornimaydayadii aanu waa
hore tuurnay waanu la soo noqonay. Miyaydaan ka war haynba?
Maxkamadaha: walaalkiis. Waxaas looma jeedo hadda, Koofur waa la xoreeyey,
waa la mideeyay, dalka dhan min Raas Kaamboonni ilaa Saylac shareecadda
islaamka inaan ku xukunnaan rabnaa annaga, sidee adiga waaye? Ma jirran
tahay? ma waalantay? Weligaas baad qaldaan ahayd.
Somaliland: Weger! oo Sheekh maxkamadaw, distoorkayaga ma akhriday, af
carabina waabu ku qoranyahaye, sawta ku cad inuu ku salaysan yahay
shareecadda islaamka? Calankayaga se ma aragtay inuu tawxiidku ku
qoranyahay? Inaanu se dad muslimiin ah nahay oo iyaba wadaadadooda leh oo
ay diinta u dhigaan ma ka war qabtay? Anagu maantaabaanu u masaajid iyo
malcaamad quraan badanay sidii Illaahay noo abuuraye. Waar bal lama
aragtan kaalaya.
Maxkamadaha: Waxaas oo dhan warkeed dhaaf. Looma jeedo ayaan ku dhahay.
Midnimo ayaa la rabaa. “far keliyi fool ma dhakhdo” Taa ma maqal miyaa
adiga?
Somalliland: oo Sheekh maxkamadaw, haddaynu laba foolba kale leenahay maad
kaaga adigu iska dhaqatid ama far keliyi ha kuu dhaqdo ama yay kuu dhiqini?
Maxaa aniga wejigayga kaa galay? Ta kale anigu waaban dhaqday kayga oo
weliba weyseystay. Waar bal bixisadan eega hadda?
Maxamdaha: Haddee “inamal mu’minuuna ikhwatun” ma maqlin miyaa adiga”
Somaliland : oo Sheekh maxkamdaw, “Fil ixsaani wal khayri” miyaanay taasi
ahayn? Ma khasab iyo jujuub baa?
Somaliland: Sheekh maxkamadaw waxaan ku weydiiyay. Horta goormaad wadaadka
noqotay oo aad wadaaddada weliba intaa dheeraatay? Ma “subxaan. Almuqayir
alaxwaal” baa arrinkaagu? Nimankan se aan raadinayay ee godobta hore iga
hayay ee berigii dadkayga xasuuqay ee Turki iyo Morganba ku jiraan ma
sheekhyay noqdeen oo afka haddaydin gacanta ka gelisaan idin qaniini
maayaan baad leedahay? Mise waxay ku yidhaahdeen anagaa sida loo laayo
naqaan oo markay magacayaga maqlaan bay goojo dhabarka saarayaan ee aan
idin hor kacno?
Maxkamdaha: Xasuuq? Haddee Xasuuq maxaa waaye adiga. Somali oo dhan aa
dhimatay. Taliskii Siyaad Barre somali waa wada laayay. Qabqablayaashi
somali waa dileen. Adle kelikaas maa wax ku gaareen?
Somaliland: oo Sheekh maxkamdaw, ma waxaad leedahay boqolkii kun ee qof ee
gacantiina ku dhintay iyo hantidii dadkaygu 200 oo sannadood tabcanayeen
ee badhna burburiseen badhna bililiqaysateen wax ka soo qaad ma leh?
Maxkamadaha: Haddee waxaas maxaa ka nool yaaqii? Kuwaas dhintayna waa
shahiideen Alla ha u naxariistaa ku filan no? adduunkaan aad ka
warramaysona waxaa la dhahay “inama dunyaa licibun wa lahwo” Haddee maxaa
ku falaysiin. Wixii oo laydinka dhacayna. Aakhiraas helaysiin kii oo toman
jibaaran. Sadaqo waaye.
Somaliland: oo sheekh maxkamadaw, iminkana ma waxaad leedahay haddana aanu
idin layno jannadaydin geliye. Oo aan idin burburino wixii baaba’ noqda
aakhiro aydin ka heli haddana eh? Idinku janada ma ku gelaysaan markaa na
laysaan? Mise anaguumbaa janada nala jeceshiin?
Maxkamadaha: maxaa? Haddee Sidee adiga waaye? Anagana jannada waa rabnaa.
Anaga diinkaan fidinaynaa ka dib idinkaan idin dilaynaa anagana janaan
gelaynaa maxaa wacay diinkii aan fidinnay idinkana janaa gelaysaan shahiid
baa noqon rabtaan.
Somaliland: haaaa! oo sheekh maxakamdaw, ma waxaad leedahay agoontii aydin
waalidkood layseen hantidoodiina waxna burburiseen waxna biliqaysateen
haddana aan idinkana idin layno oo bisinka idiin qabano oo wixii aydin dib
u dhabdhabateenna aan misna burburino?
Wallaahii sheekh maxkamdaw horaa loo yidhi “isma oga agoon iyo ninkii
aabaheed dilay” anaguna aargoosi iyo xumaan baanu ka xishoonnay, adiguna
maanta ayaad leedahay haddana qoorta soo dhigo. Waaba “kaaf iyo kala
dheeri.” Weliba hadda sheekh arrinka ku noqo oo sida xabadda loo rido ee
dulmiga laysaga ridana annaa ku baray oo kugu gacan qabtay. “shabeel nin
rabbaystay riyuhuu ka cunaaye ma isku kay roggay rafiiqay” Tii Allay noqon.
Waar hoy sheekhoow ka joog.
Cabdillaahi Geeljire, Toronto, Canada
Top
Ma Run Baa
Muuqaalka Jidh Dilka Sh. Maxamed Ismaciil?
Xog Ururin Dhab Ah! |
Asalamu Calaykum dhamaan ummadda Somaliland dal iyo dibad meel aad
joogtaanba.
Ramadan Kariim
Run ahaan ma doonayn in aad wax maqaal ah soo gudbiyo inta lagu jiro
bishan Ramadaan oo ah bil cibaado, balse way noqon wayday oo waxaan arkay
sheeko aan la amakaagay kuna saabsanayd Sh.Maxamed Ismaaciil oo ku xidhan
xabsiga magaalada Hargeysa.
Sheekha waxaa loo haystaa arimo argagixiso oo uu ku kici lahaa haddii aan
ciidanka wadanku ka hor tagin, taas oo uu sida la sheegay uu qarxin lahaa
doorashadii Golaha Wakiilada si Somaliland u noqoto meel aan waxba dhaamin
Somaliya. Haddaba su'aasha aan doonayaa in aan is weydiiyo ayaa waxay
tahay yaa doonaya dhibaatada Somaliland, ma shacabkii doorashada u
dhaqaaqay ma culimada Somaliland ee qaarkood hanjabaada loo soo qoray
jimicihii, mise dad kale oo doonaya dano gaar ah? Jawaabtu waa dad kale
balse yay noqon karaan dadkaasi bal eeg qoraalkaan.
Masaajidka Xawaadleh ee magaalada Hargeysa oo ka mid ah masaajidada ugu
weyn caasimadda ayaa Imaamka Khaadibka ka ahi Sh. Aadan Xaaji Xiiray (Aadan
Siiro) oo ka mid ah Culumada ugu waaweyn Caasimadda Hargeysa ee aad loo
tixgeliyo wuxuu Jimcihii khudbadii salaadda jimcaha ku sheegay in uu
hellay laba warqadood oo loo dhigay Masaajidka, kuwaasi oo isaga loogu
hanjabaayo in la dili doono haddii aanu joojin weerarka uu ku hayo
Maxaakiimta Islaamka ee ka taliya qaybo ka mid ah dalka Soomaaliya.
Sh. Aadan Siiro muxuu galabsaday oo loogu hanjabay maxaase isu soo aadiyay
muuqaalkan la baahiyay iyo hanjabaada oo ay waqti isu dhaw u soo baxeen?
Waa arrin la is waydiiyo u baahan, sidoo kale Sh. Shariifka Xamar ayaa
isna hadal adag ka yidhi arinkaan kuna beegay waqtigan oo aan la hubin
muuqaalka dhab ahaantiisa iyo been ahaantiisa intaba.
Sharaxaad ku saabsan Muuqaalka Sh.Maxamed Ismaaciil.
Waxaa marka hore arkaysaa Sheekha oo fadhiya laba askari sida lagu sheegay
ay labada dhinac ka taagan yihiin. Sheekhu wuxuu wataa Macawis nooca Sabar
hindida loo yaqaan iyo garan madow diilmo cadaan ah leh, halka labada
askari ay wataan dhar aan kuwa askarta lagu yaqaan ahayn, dhanka midig
askariga ka taagan sheekha wuxuu xidhan yahay shaati Buluug ah, Surwaal
aan midabkiisa sixi karin balse u eg buluug caddaan ah iyo kabo sandal ah,
ninka dhanka bidix ka taagan dharka uu xidhan yahay lama qiyaasi karo inta
aan ka ahayn surwaal Buluug ah.
Sheekhu waa la waraysanayaa oo labada nin waxay wataan Record nooca
saxaafadu isticmaasho oo kale ah, waxayna duubayaan wixii uu yidhaahdo oo
dhan, sidoo kale waxaa shaki badan iiga jiraa in nin 3aad meesha ku jiro,
kaas oo aan is leeyahay waa ninka Kamaradda ka duubaaya oo taagan meel ku
beegan wajiga sheekha xilli kasta marka la waraysanayo iyo marka la
ciqaabayo intaba wajiga sheekha waa la arkaa sheekha laftiisuna wuxuu inta
badan eegayaa Kamarada ee labada askari wajigooda ma eegayo.
Haddaba muuqaalkani waxyaabaha soo socda marka la eego waa been abuur oo
waa mid la sameeyay.
1. Marka hore aad u daawo muuqaalkan maaha mid xidhiidh ah ee wuu kala
go'an yahay oo sheekada dhexmaraysa sheekha iyo askarigu maaha mid sida ay
isugu xigtay loo duubay ee su'aal cusub oo meesha ku jirin ayaa hadba
bilaabmaysa sida Cali nin la yidhaahdo ayaa la waydiinayaa isagoo
jawaabtii aan aad u dhamaystirin ayaa su'aal kale bilaabmaysaa.
2. Sheekhu wuxuu had iyo goor eegayaa Kamarada ragga waraysanayaana labada
dhinac ayay ka joogaan, wejigiisa ma eegayaan taasina maaha hab lagu
yaqaano askarta dambiyada baadha. Sidoo kale Askartu waxay wataan dhar aan
muujinayn calaamad askarinimo gaar ahaan ciidanka. Markaa mar haddii
wajiga sheeku eegayo kamarada waxay u egtahay in arin la diyaariyay oo
meel aan xabsiga Hargeysa ahayn lagu duubay ayay ila tahay, waayo sabab
ama calaamad ciidan kuma duubna cajaladaa oo waxaa la duubay inta aanuu
Sheekha xabsiga lagu ridin si haddii sida maanta dhacday arinkoodu
fashilmo loogu ceebeeyo dawladda waana arin lagu sii talo galay si aan
dawladdu caddayn u waydo oo markhaati u noqoto ninkan wadaadka sheeganaya
oo Xabsiga ku jira ayaa la soo saaray.
3. Haddii arinkani run yahay waan ognahay Xabsiga marka la gelayo waa la
is baadhaa oo waxyaabo aad u wayn lalama gali karo, sida kaamarad weyn,
sidaa darteed ninka awooda u yeeshay in uu Xabsiga Kamarad la galo ma
awoodi waayay in meel ka mid ah Xabsiga ama Ciidanka Ciqaabaya Sheekha in
uu sawirka uu ku xaday marka ay jidh dilayeen in uu sawir ku xado ama
xitaa hadalkooda aan ahayn waraysiga uu soo duubo.
4. Geeska Afrika way ku yar yihiin qalab horumarsan oo samayn kara isku
xidh suurado kala duwan si qaab kaliya loogu sameeyo, laakiin arinkani
dadaal dibadeed ayaa ku jira oo dad qurbaha jooga ayaa shaqadeeda ka qayb
galay ugu yaraan Dubai ayaa la isticmaalay si wuxu suurto gal u noqdaan,
balse nasiib wanaag waxaan helay in muuqaalku yahay mid jilid u eg waliba
sheekhu dadka wax waydiinaya muxuu u eegi waayay halka uu Kamarada ka
eegayo ileyn Kamaradu isuma ogga sida la sheegaye mid qarsoon ayay ahayde,
Sheekhu wuxuu xitaa marka la jidh dilayo eegayaa Kamarada marar badan,
markaa miyay taasi caddayn u ahayn in uu arinka og yahay isagu oo wax uu
wax ka diyaariyay aanay ahayn waa sax.
5. Culimada Somaliland inta badan ma ogola hadalada ka soo yeedha
Maxaakiimta Somaliya, waxaana culimadaasi ka mid ah Sh. Aadan Siiro oo
Toddobaadkan loogu hanjabay in la dili doono haddii aanuu joojin weerarka
uu ku hayo Maxaakiimta, sababtuna waxay tahay haddii culimadeenu shacabka
tusaan in dalkoodu uga roon yahay wax kasta in dadku dhamaan ka soo wada
horjeesanayaan culimada la soo dirsaday ee mashruuca Somaliweynta wada,
taas oo caqabad weyn ku ah taliska qarsoon ee Xamar hamiga la jooga, sidaa
awgeed wixii qodax ay u arkaan ayay siibayaan. Sh. Aadan waa tusaalihii
ugu horeeyay arinkaana maaha mid xididkiisu dhaw yahay Xukuumaduna ficil
muuqda lagama hayo marka shacabka ayaa laga doonayaa sidii ay uga baxsan
lahaayeen.
6. Maxaakiimtu iyaga oo aan hubsan ayay cambaareeyeen arinka Sheekha,
waliba qaranimada Somaliland waxay ku sheegeen dad Afweyne oo kaliya ka
cadhaysiiyay oo aan Somaliweyn diidanayn, markaa hadalkaasi wuxuu la mid
yahay laba arimood oo kala ah; in Culumada Somaliland beer laxawsi looga
dhigo in dawladda Somaliland ay laynayso, Maxaakiimta Xamar ay naxteex u
yihiin sidaas darteed loo sameeyo koox Culimo ah oo Ciidan iyo Hub la
siiyo dagaalna ka bilowda Somailand iyo dadka Somaliland loo sheego in
Afweyne tagay dhibkii lagu sameeyay isaga uu raacay isla markaa u diyaar
garoobaan in la xukumo maadaama Afweynihii dhibka u gaystay dhintay.
Laakiin Ayax tag eelna reerb Afweyne isagu xabad gacantiisa intuu ka
ridday Hargeysa kuma dhufan ee ragga caanka ahaa Xamar ayay joogaan wali
dadkayga Somaliland taa ayaan u sheegayaa.
Marka hore waa sidaa xogta dhabta ah ee aan ka soo diyaariyay muuqaalkan
ceebteena iibka loogu doonayo, mana aha markii ugu horaysay ee Somaliland
sidan laga yeelo, waynu ogayn wixii ay samaysay Zamzam Axmed Ducaale iyo
sidii ay ku dambaysay waliba iyadoo dhulkeedii tagtay ayay lahayd waxbaa
la igu sameeyay UN kii ayaana xaqiijiyay warkeeda.
Qofkii aaminsan Somaliland wuu aamini qoraalkan marka arimaha uu eego
isagoo daawana muuqaalka, laakiin qofkii neceb Somaliland ma deeqayo
hadalkani waayo mid kan ka soo horjeeda ayaa ka buuxa laabtiisa. Sidoo
kale waxaan leeyahay qofka arinkan xaqiiqdiisa hayaa wuu soo gudbin karaa,
waayo xukuumadeenu maaha mid aan khaldamin mana aha mid aan loo sheegi
karin khaladkeeda waa mid ogol wixii sax ah alle hortii.
Sh.Maxmed Ismaaciil waa muwaadin sida aan jeclahay, waxaan aad uga xumahay
sida uu wax yeelay, dadkiisii iyo dalkiisii ayaa wehel uga baahan dad
shisheeye in uu u adeego maaha, Islaam waa la wada yahay qof aan diintu
xil ka saarnayn ma jirto, cid diinta wakiil gooni u ahna ma jirto, Rasuul
SCW wuxuu yidhi "Iga gaadhsiiya ummadday xitaa Aayad" markaa qofka aayad
kaliya diinta ka garanaya waa in uu sheegaa.
Wadamo badan oo Islaam ah ayaa jira, Xasan Daahir Aweys wakiil kama ah
wadamadaas inaguna la mid ayaynu nahay, xitaa haddii la samaynayo
Maxaakiim Islaam ah inagoo Somaliland ah aan samaysano maxaa ku jaban??????????
Waxba.
Waxaan kula dardaarmayaa wadaadada Somalialnd in ay ka foog jinaadaan in
dib aan ugu noqono dagaalkii iyo xasuuqii 20 sannadood ka hor, Shalay Oday
baa ku fududaaday Somaliweyn oo Calankeenii, Cududeenii iyo wadankeenii
Koofur geeyay dhaxalna waxaan uga helnay in nala Xasuuqo, maantana
wadaadada ayay joogtaa ha marina wadadii Odayaasha, masuuliyad kama qaadi
kartaan in dadkani wanaag helayaan, maanta sida ay ku jirtaa maaha meel
xun oo laga dido ee waa khayr. Walaalayaaloow na daaya Alle ayaan idinku
dhaarshaye, Sh.Maxamedoow adigaa kow ka ah ee dadkan daa, wixii aad
jeceshay naftaada u jeclow dadkan iska daa dhib way ka soo daaleene.
Macsalaama
Allaa mahad leh
Cabdul-Qaadir Sanweyne
Allaa Mahad leh
Faarax Maxamed Yuusuf Ina Sanweyne
Top
|