Haatuf News

Home | Contact Us | Links |  Archives

Maayarka Degmada Saylac Oo Ka Hadlay Xaaladda Horumarineed Ee Degmada Saylac Iyo Roobab Baabi’iyey Degaanno Hoos Yimaadda Maamulkiisa

Muqdisho: Goobta Shirku Ka Socday Shalay Iyo Rasaasta Hoobiyaha Ee Lala Beegsaday

Musuq-Maasuqa Ay Xukuumadda Rayaale Ugu Loogtay Shirkado Aan Jirin Kheyraadka Dabiiciga Ah Ee Dalka Iyo Raadadkii U Dambeeyay

“Had Iyo Jeer Mucaaridku Waxa Nusqaan Leh Ayuun Buu Ka Hadlaa, Markaa Dul-Qaadka Waxa Leh Inta Xilka Haysa” Guddoomiyaha Guurtida

Wakiilka Jamhuuriya Ee Gobolka Awdal Oo Xabsiga Laga Sii Daayey

Muranka Iyo Khilaafka Hala Iska Dhaafo Oo Danta Qaranka Ha Laga Wada Shaqeeyo
Baaq Mujaahidiin SNM-Ah

Xisbiga Kulmiye Oo Cambaareeyey Cago-Jugleynta Iyo Cabudhinta Ay Xukuumaddu Ku Hayso Ururka QARAN

ODHAAHDA AKHRISTAHA: Maxaad Ka Taqaanaa Amiiradii Diana?

Ma runbaa In Somaliland Ku Dhaqmayso Nidaamka Xisbiyada Badan?

Golayaasha JSL: Daab-Gudimo Weli Sooma Jarin Wiilashaan Diray..

Jamhuuriyad Ka Go’day Somalia, Oo Isku Taqaana Inay Tahay Tusaalaha Gobolka
By Ginny Hill, - Christian Science Monitor

Aragtida maamulka Bush ee abuuritaanka degenaasho goboleed ee taageerada Jasiiradda dimuqraadiyada, hogaamiyayaasha Somaliland waxa ay leeyihiin waa in talaabada aqoonsiga si rasmi ah loo qaadaa, si ay u noqdaan qarankii u dambeeyay ee Afrika.
Taa bedelkeeda Jamhuuriyaddan go’day ee madax banaanideeda ku dhawaaqday 1991-kii diblomaasi ahaan way go’doonsantahay, waxaanay joogtaa ciirsi la’. Iyada oo aan weli ku guulaysan inay qaran [la aqoonsan yahay] la noqoto, waxaanay fursad u ahayn inay gasho heshiisyo ganacsi oo toos amaba hay’adaha dhaqaalaha dunida sida Baanka adduunka.
“Beesha caalamku way naga fogaatay” sidaa waxa yidhi, Xuseen Cali Nuur, tifaftiraha todobaadlaha Ingiriisiga ah ee Republican oo ka soo baxa caasimada Somaliland ee Hargeysa. “Maraykanku waxay ka hadlaan taageerada dimuqraadiyadda, laakiin waxa qariyay la dagaalanka argagixisada, guushayadana waxa dusha ka hadhaysay danaha ay Maraykanku ka leeyihiin Somalia.”.

16-kii sannadood ee ina dhaafay, ee ay Somalia is-qalatay, Somaliland hogaamiyayaasheedu waxay ka yimaadeen dhaq-dhaqaaq jabhadeed, oo dastuur samaystay doorashooyin axsaab badana galay.

La taliyaha horumarinta Mark Badbury, oo goob joog ka ahaa doorashooyinkii baarlamaanka ee sannadkii 2005-dii, waxa uu yidhi Jamhuuriyadu waxay samaysay wax wanaagsan, haddii aanay kaba badin dalalka kale ee gobolka, sida Ethiopia iyo Ereteriya, ee ka qayb qaadashada dadka ee dimuqraadiyada iyo xorriyada hadalka ayuu yidhi Siciid Nuur. Wasiirka arrimaha debaduna wuxuu ku daray. “Waxa aanu abuurnay Afrika cusub, oo ku dhisan nidaamka baarlamaan ee Afrika, astaana u noqon karta mandaqada”.

Aqalka wakiiladdu waa mid si toos ah loo soo doorto, aqalka sarena [Guurtidu]. Aqalka Guurtidu waxa uu ka kooban yahay odayaasha qabaa’ilka. Labada aqalka waxay ku dhisan yihiin awood qaybi qabaa’ilku ka wada muuqdaan. Bradbury ayaa yidhi, arrintani waxay gacan ka geysatay inay dabada ka riixdo in hannaanka dhaqanku hagaago.
Halka Somalia kaga jirto xaalad colaadeed oo qabaa’ilku dhufayska iskugu jiraan Somaliland waa qomiyado isku dhaw, oo ay ugu badan yihiin qabiilka reer Sheekh Isaxaaq. Wada jirkan dhaqameed waxay horseeday inay ku taamaan inay mustaqbalka noqdaan dal madax banaan.

Laakiin weli dalna uma aqoonsan qaran madax banaan.

Gorfeeyaha siyaasada ee Roland Marchal oo ka socda xarunta deraasada caalamiga ah iyo cilmi baadhista ee xarunteedu tahay Paris, ayaa yidhi, Maraykanka iyo inta kale ee beesha caalamku waxa suurta gal ah inay si wanaagsan u taageeraan Somaliland inay ku guulaysato madax banaani mustaqbalka fog, laakiin waqtiga ayay wax waliba ku xidhan yihiin, iyo waxa laga heli karo haddii la aqoonsado, go’itaanka laga dhaxlo dhiig iyo dagaal sokeeye”.

Haatan Waaxda Arrimaha Debada ee Maraykanku waxa ay u muuqataa mid raacaysa hogaanka Midawga Afrika, ee bakhti afuufka dalalka fashilmay sida Somalia oo kale ee maaha jamhuuriyaddaha go’aya.

Qaar ka mid ah gorfeeyayaasha Afrika ayaa aaminsan inay Somaliland ka qayb qaadan karto wada hadal nabadeed mustaqbalka oo ay ku jirto xalka Somalia oo dhan, laakiin dhaqan gelinta doonista Somaliland, waxay carqaladayn kartaa dawlada yayabka ah ee federaalka ku meel gaadhka ah ee Somalia ee weli u dagaalamaysa inay gacanta ku wada dhigto caasimada Somalia ee Muqdisho.

Waxay ahayd maxmiyadii hore ee Ingiriiska, waxaanay Somaliland madax banaanideeda ka heshay 1960-kii, laakiin dhakhso ayay ula midawday Somalia, si ay u sameeyaan Jamhuuriyadda Somalia. “dhakhso ayaanu ugu boodnay” ayuu yidhi Mr. Nuur, “waxaanay ahayd khalad”.

Manaasiibta muhiimka ah ee dawladda cusub waxa qaatay Koonfurta reer Muqdisho, Somalilanders-kuna si lama filaan ah ayay uga baxeen. Waxaanay abuurtay inay jabhad kala hortagaan dawladii Kalidii taliyihii Barre, oo ay awooda ka tuuraan. Laakiin duqayntiisii meelaha magaalooyinku ee 1988-kii waxa ay sababtay dhimashada in ka badan 50,000 oo qof, iyo Hargeysa oo gebi ahaanteedba burburtay.

SIyaad Barre waxa dalka laga caydhiyay 1991-kii, waxaana Somalia ka bilawday dagaal sokeeye, oo naafeeyay Somalia. Laakiin baaba’a Somalia waxay noqotay fursada Somaliland, oo ay haatan dadkeedu yihiin saddex milyan, oo suni muslimiin ah, oo aan doonayn inay wax dambe la qaybsadaan dawlad Muqdisho ka dhalata.

Nuur [wasiiru dawlaha arrimaha debada] oo ka mid ahaa jabhadii waxa uu sheegay inay weli dadku xasuusan yihiin dhaawacyadii Barre u geystay, oo ay cuqdad ka qabaan, siyaasi kasta oo ula yimaada midnimana dhagax lagu dilayo.

Bradbury waxa uu rumaysan yahay in diblomaasiyada debadu wax badan ka baran karto Somaliland waayo aragnimadeeda, iyo dib u heshiisiinta iyo dib u dhiska. Waxa uu hoosta ka xariiqay inay Somaliland samaysay wax weyn oo la arki karo, iyada oo aan taageero caynkaasi ah ka helin beesha caalamka. Taasi oo aanay suurto gal noqonin inay Somalia ka dhacdo.

Iyada oo ay beesha caalamku si gaar ah indhaha ugu hayso Muqdisho mustaqbalkeeda, Bradbury waxa uu la socdaa Somaliland oo aan ahayn oo keli ah istaraatiiji, laakiin ay ugu filantahay oo keli ah dunida inay maalgeliyaan khayraadkeeda dabiiciga oo ay ku xidhantahay in la aqoonsado si ay kelideed u jiri karto. Jirid la’aanteeduna waxay soo kordhin kartaa oo keli dib u dhac.

Top

Boorama, July 20, 2007 (Haatuf) – Maayarka Degmada Saylac, Maxamed Cumar Xaddi (Cawad ) ayaa markii ugu horreysay tan iyo maalintii uu xilka degmadaasi la wareegay sannad ka hor ka hadlay waxyaalaha uu ka qabtay degmadaasi iyo degaanada la xidhiidha.

Hadalkan Guddoomiyaha oo ka dambeeyey guux qaar ka mid ah xildhibeenada Golaha degaanka ee Degmadaasi beryahanba laga maqlayey, ayaa Guddoomiyaha Golaha degaanka degmada Saylac ka warramay waxyaalaha uu ku soo kordhiyey Degmadaasi intii uu xilka hayey.

Guddoomiyaha oo uu weriyaha Haatuf ee gobolka Awdal, Maxamed Cumar kula kulmay Boorama isagoo ku soo jeeda Hargeysa shalay ayaa waxa uu warbixintiisa ku yidhi:
“Degmada Saylac waxay ka mid tahay degmooyinka ugu nabadgelyada badan leh gobolka wakhtigan isla markaana ay ku soo kordheen arrimo badan oo aan hore u jirin, kuwaas oo wax ka taraya adeegyada dadweynaha ee dhinacyada caafimaadka, isgaadhsiinta iyo dhismayaasha. Waxan Dadweynaha Saylac u ballanqaaday inaan wax ka qabanayo dhismayaasha taariikhiga ah, oo uu ka mid yahay dhismaha gurigii ay geli jireen maamuladii magaaladaasi soo maray boqolkii sannadood ee ugu dambeeyey Gurigaasi oo loo yaqaan "Kooca" waa dhisme saddex dabaq ah oo la dhisay waagii Ingiriisku gumaysan jiray dalka, waxana kharashka lagu dhisay ka qayb qaatay Madaxtooyada, Hay’adda DRC, iyo maamulka dawladda Hoose iyadoo ay ku baxday lacag dhan 36 kun oo Doolar. Waxan sariibadii cusbayd ee mudo laga manaafacaadsan waayey ku beddelay dhismayaal ay galaan shaqaalaha dawladda Hoose, dhismayaal lagu soo kordhiyey xafiisyada dawladda Hoose, dib-u-dhis lagu sameeyey saldhigga Bileyska, Dhismaha jidka isku xidha Toqoshi – Saylac oo mar labaad dib loo dhisayo iyadoo hay'adda SRA iyo DRC ay naga caawiyeen. Waxay magaalada iyo degaanada hoos yimaaddaa yeesheen isgaadhsiin caalami ah iyadoo la ogyahay in fooniye mooyee aan Saylac lala xidhiidhi karayn, arrintaasina waxay ku timi codsiyo farabadan oo aan ku dhiirrigeliyey shirkadaha Isgaadhsiinta. Waxan dib u qodnay ceelasha Biyaha qaarkood oo xumaa, waxanan si joogto ah maamulka caafimaadka gobolka iyo Hay'adahaba ku dhiirrigeliyey inay dawooyin si joogto ah u keenaan degmada iyo tuulooyinka iyadoo weliba Cusbitaal Wareega (MOBILE) uu ururka Bisha Cas ku soo kordhiyey adeegyada caafimaadka degmada.

Waxa intii aan joogay degmadu iibsatay hal gaadhi iyo mid dawladdu noogu deeqday, waxanan dib u habayn ku sameeyey nidaamka biyaha Tuulada Xariirad oo muran badani ka dhici jiray. Sidaas oo ay tahay weli dhibaatooyin ayaa jira, ha ugu horreeyaan ceelka Biyaha ee tuulada Ceelgaal oo qadhaadh isu rogay iyo ceelal mishiinno aan u la' nahay.”
Guddoomiyaha Golaha degaanka Degmada Saylac ayaa dhinaca kale ka warramay dhibaatada ka dhalatay roobab xoog leh oo dhawaan ka da'ay degaanada Degmadaasi kuwaas oo ay ka mid yihiin Tuulada Caasha Caddo. Sida uu weriyaha Haatuf u sheegay Guddoomyaha G/degaanaka Saylac, Maxamed Cumar Xaddi, waxay daadadkaasi qaadeen kala badh tuuladaasi wixii dhismayaal iyo hanti ahayd, taas oo keentay in dadkii ku noolaa go'doomaan hoy iyo cunto la'aanina ku dhacdo, waxaanu sheegay inuu gargaar ugu doonayo dawladda dhexe ee fadhigeedu yahay Hargeysa iyo Hay'adaha caalamiga ahba.

Muqdisho, July 20, 2007 (W/wararka) – Abaaro Sideedii iyo badhkii wakhtiga magaalada Muqdisho ayaa mar qudha wxa la maqlay dhawaaqa iyo dayaanka madaafiicda qoriga loo yaqaano Hoobiyaha kuwaas oo dhamaantoodba la doonayey in lala beegsado halka uu ka socdo shirka dibu heshiisiinta Soomaalida ee degmada C/casiis ee muqdisho.
Sida ay sheegayaan wararka laga helayo magaalada Muqdisho ayaa waxa madaafiicdaa ku dhintay shan qof xaafada shibis, iyadoo dhinaca kalena ay jiraan dhaawacyo fara badan oo ay geysteen madaafiicdaasi hoobiyaha ahi ee lala damacsanaa in lagu dhufto goobta shirku ka socday.

Dadka deegaanada C/casiis iyo Shibis ayaa shaaca ka qaaday in ay arkayeen illaa lix hoobiye oo ku soo dhacday xaafadahooda.

Ma jiraan ilaa imika warar qeexaya in meesha shirku ka socday ay wax gaadheen iyo khasaaraha ka dhashay duqaynta loo geystay shalay gelinkii dambe xarunta Hoolka shirka ee magaalada Muqdisho.

Masuuliyiinta shirka dibu heshiisiinta Somalia ayaanay ilaa hada ka soo bixin wax wara oo arrintaa ku saabsan taasoo ku aadan carqaladaynta ay shirka ku yeelatay madaafiicdaasi , iyadoo kooxaha mucaaridka ah eek u sugan muqdisho ay sheegeen in mar walba ay bartilmaameed uga dhiganayaan Shiraka, waxaana madaxweynaha dawlada Imbagaati C/llaahi Yuusuf uu horey u sheegay in shirku uu socon doono xataa haddii lagu soo rido Nooca Hubka Nuclearka.

Dhinaca kale shirka dibu heshiisiinta beelaha soomaaliyeed ee ka soconaya magaalada Muqdisho ayaa ku soo beegmay xilli magaalada ay ka dhacayaan falal aad u qadhaadh kuwaas oo isugu jira dilal, qaraxyo iyo weeraro lala beegsanayo ciidamada dawlada Imbagaati iyo waliba kuwa Itoobiyaanka ee ku sugan magaalada Muqdisho.

Top

Hargeysa, July 20, 2007 (Haatuf) – Shirkad Ajnebi ah oo magaceeda la yidhaahdo Prime Resources Limited oo ay xukuumadda Madaxweyne Rayaale sheegtay inay heshiis kula gashay inay “Block 26” oo ah aagga gobolka Hargeysa ka baadho kana soo saarto shidaal, ayaa dhokumenti iyo macluumaad rasmi ah oo uu wargeyska Haatuf helay waxay daaha ka rogeen in ay shirkadaasi tahay mid magac-u-yaal ah oo aan haba yaraatee shaqayn, isla markaana lahayn wax raasamaal lacageed oo ay ku hawl-geli karto.

Isniintii 28 May 2007 ayaa shirka toddobaadlaha ah ee golaha Wasiirada xukuumadda Madaxweyne Rayaale waxaa lagu ansixiyay heshiis baadhis iyo soo-saaris shidaal ah oo ay wasaaradda Macdanta iyo Biyaha Somaliland kula gashay shirkadda Prime Resources Limited oo xarunteeda la sheegay inay tahay dalka Britain iyo in lacag hal milyan oo dollar oo ah xaqul-qallinkii saxeexa heshiiska (Bonus Signature) laga dhaafo shirkadda, taas oo la sheegay inuu Madaxweyne Rayaale u soo jeediyay golihiisa wasiirada in lacagtaas laga dhaafo maadaama uu shirkadda iska leeyahay nin Somaliland u dhashay, balse dhalasho British ah haysta, magaciisa lagu sheegay Maxamed Yuusuf.

Haddaba sida ku cad dhokumentiyo wargeyska Haatuf helay, shirkaddan waxaa dalka Britain laga diiwaan-geliyay 06/06/1989, iyadoo nooca shaqada ay qabanayso ee ay ku diiwaan-gashan tahay soo saarista kheyraadka dabiiciga ah, tahayna shirkad “Non-Trading” ah oo macnaheedu yahay mid shaqaynayn.

Shirkaddan ayaa waxa iska leh sida ay dhokumentiyadaasi sheegayaan MP Tony Baldry oo ah Mudane ka tirsan Baarlamaanka Ingiriiska [House of Commons], isla markaana ahaa mudanihii hogaaminayay weftigii Baarlamaanka Ingiriiska ee booqashada ku yimid Somaliland horraantii sannadkii 2004.

Sidoo kale sida ku cad mid ka mid ah xaashiyaha xisaabaadka shirkaddaas (Balance Sheet) sannadkii 2006 waxaa sanduuq-xisaabeedkeeda (Account) baaqi ku ahaa £166 (boqol iyo lix iyo lixdan giniga Ingiriiska ah), iyadoo sannadkii 2005 ay sanduuq-xisaabaadka shirkadda soo gashay lacag dhan £4,262 (afar kun, laba boqol, laba iyo lixdan giniga Ingiriiska ah), halka isla sannadkaas dabayaaqadisii ay sanduuq-xisaabeedka shirkaddaas ka baxday lacag dhan £4,100 (Afar kun iyo boqol giniga Ingiriiska ah).

Sidoo kale, waxaa dhokumentiyadan ku cad in shiradda Prime Resources Limited hoos tagto oo ay iska leedahay shirkad kale oo magaceeda la yidhaahdo NES Group Limited oo iyaduna ka diiwaan-gashan cariga Ingiriiska. Waxa kale oo dhokumentiyadaas ku cad inaanay haba-yaraatee hal qof oo Soomaaliba sheegtaa shaqo ku lahayn xilalka masuuliyadeed ee shirkadaasi.

Haddaba marka si guud loo daalacdo macluumaadka ay dhokumentiyadani xambaarsan yihiin, waxaa cad in shirkaddani la mid tahay shirkadaha macmalka ah ee ay Madaxda Afrikaanka ah ku qadhaabsadaan, iyagoo ku qarsanaya hantida ay ka musuq-maasuqaan dadyowga ku nool wadamada ay madaxda ka yihiin.

Maaha markii ugu horeysay ee shirkad noocan oo kale ah oo macmal ahi ay xukuumadda Madaxweyne Rayaale la gasho heshiisyo maalgelin iyo soo-saarista kheyraadka dabiiciga ah, iyadoo ujeedada ka dambaysaa tahay boos-celin si ay hadhow liisanka uga iibiyaan shirkadaha awooda u leh hawlaha noocan oo kale ah, waxaanay falalka noocaas ahi Somaliland iska hortaageen inay yimaadaan shirkadaha caalamiga ah ee saliidda soo saaraa.

Si kasta ha ahaatee, waxay isweydiintu tahay maxay tahay faa’iidada ugu jirta Madaxweyne Rayaale iyo xukuumadiisu inay heshii la galaan shirkado magac-u-yaal ah oo weliba ku tiraabaan halaga dhaafo kharashkii xaqul-qallinka heshiiska, iyagoo heli kara shirkado maalgelin iyo soo-saarista kheyraadka dabiiciga awoodda?

Waxaa iska cad inay Madaxweyne Rayaale iyo xukuumaddiisu indhaha ka qarsanayn dariiq kasta oo ay ku musuqmaasuqi karaan hantida ummadda.
 

Top

Guddida Guurtidu U Saartay Xalinta Khilaafaadka Oo Xalay La Kulmay Madaxweyne Rayaale

Hargeysa, July 20, 2007 (Haatuf) – Shirgudoonka Golaha Guurtida ayaa fadhigii shalay ee golaha guurtida horkeenay guddi ka kooban 17 xubnood oo ay u magacaabeen xal u helida khilaafka ka dhex aloosan xukuumada iyo golaha wakiilada, gaar ahaana miisaaniyada iyo labada xubnood ee komishanka doorashooyinka ee ay golaha wakiiladu diideen ansixintooda.

Fadhigan shalay oo uu gudoominayay gudoomiyaha golaha guurtida Salebaan Maxamuud Aadan, ayaa waxa ugu horeyn madasha fadhiga laga akhriyey qoraalka magacaabista xubnaha guddida xal u helida khilaafkaasi oo uu gudoomiyuhu ku saxeexan, taas oo shirgudoonka golaha guurtiduna ay ka mid yihiin xubnaha guddidaasi, waxaanu qoraalka magacaabista xubnahaasi u qornaa sidan:

“Shirgudoonka golaha guurtida JSL; markuu arkay ogolaanshaha golaha guurtida ee xal u helida arrimaha taagan iyo u magacaabista guddi ee so oaf-jaridda khilaafkaasi.
Markuu arkay xeer-hoosaadka golaha guurtida, qodobkiiisa 4-aad, faqradiisa “Kh”.
Markuu arkay go’aankii golaha ee lagu ansixiyey asbaabtii kal-fadhiga aan caadiga ahayn ee golaha guurtida JSL.

Isaga oo ka duullaya; yaqiinsanka golaha ee xal u helidda arrimaha taagan ee miisaaniyadda 2007-da iyo dhamaystirka komishanka doorashooyinka qaranka.
Wuxuu u magacaabay guddigani xal-u-helida labada arimood:

1. Saleebaan Maxamuud Aadan – guddoomiyaha golaha guurtida
2. Sh. Axmed Sh. Nuux Fure – Guddoomiy Ku Xigeenka 1-Aad Ee Golaha
3. Siciid Jaamac Cali – Guddoomiye Ku Xgieenka 2-Aad Ee Golaha
4. X. Cabdi Xuseen Yuusuf – Guddoomiyaha Guddida Joogtada
5. Muxued Aw Axmed – Xubin
6. Cawil Xuseen Axmed – Xubin
7. Cumar Faarax Buddeeye – Xubin
8. Axmed Muuse Obsiiye – Xubin
9. C/Raxmaan Axmed Aareeye – Xubin
10. Sh. Maxamuud Xirsi Faarax – Xubin
11. Yuusuf Cabdi Cawaale – Xubin
12. Aadan Shire Faarax – Xubin
13. C/Qaadir Aw Xuseen Mire – Xubin
14. C/Qaadir Maxamed Xasan
15. C/Laahi Sh. Xasan Cismaan – Xubin
16. C/Laahi Ibraahim Habane - Xubin
17. Xasan Axmed Faarax – Xubin”.

Intaas ka dib, khudbad kooban oo uu gudoomiyaha golaha guurtidu Saleebaan Maxamuud Aadan uu fadhigaasi uga jeediyey mudanayaasha ayaa waxa uu kula dardaarmay in aanay asxaabta mucaaradka ah aanay wax jawaabo ah uga jeedin warbaahinta, balse ay ka dulqaataan eeddo kasta oo kaga yimaada dhinacooda, waxaana hadalkiisii ka mid aha a”Waxaan xalay maqlayay asxaabtii mucaaradka ahaa oo tash-wiish gelisay guddida golaha, nimankaas qaylinayaa waa mucaarad, waxaas ay ka qaylinayaan waa kuraasta aynu ku fadhino iyo kursiguu madaxweynuhu ku fadhiyo ayay raadinayaan, mucaaradna isagu had iyo jeer wax nusqaan leh ayuun buu ka hadlaa, dulqaadka markaa waxa leh inta markaas xilka haysa.

Waxaan idinka codsanayaa inaydaan nimankaas u jawaabin, anaguna u jawaabi mayno, inaga labadaas gole ee xukuumada iyo wakiilada ayay hawli inaga dhexaysaa, isagana xil kama saarna maanta, xilkuna wuxuu saaran yahay goleyaasha, sidaas darteed waxaan golaha ka codsanayaa intaynu qaadiyadan dhexdhexaadinta wadno inaynaan wax jawaab ah ujeedin hadalada asxaabta mucaaradka inaga soo gaadha waa in aynu iska xakamayno gole ahaan arrimahaasi?

Dhinaca kale, sida ay sheegeen warar laga helay ilo xog-ogaal ah oo ku dhowdhow Madaxtooyadu, guddidan ayaa waxay xalay la kulmeen Madaxweyne Rayaale, kulankaas oo ujeedadiisa lagu sheegay inay ahayd inuu Madaxweynuhu khadka cagaaran u taago guddidu inay guda-gasho xalinta khilaafaad isaga iyo wakiilada u dhexeeya. Sidoo kale, waxay wararku intaas ku dareen in dhinaca kalena ay guddidu warqad qoraal ah u qoreen shirgudoonka Wakiilada, taas oo ay kaga dalbanayaan kulan dhexmara guddida guurtida iyo shirgudoonka wakiilada maanta gelinka dambe, hase yeeshee waxay warar xan hoose lagu helay sheegayaan in laga yaabo inaanu Shirgudoonka Wakiiladu aqbalin kulankaas inay la yeeshaan guddida iyadoo shirgudoonka Wakiiladu mawqif adag ka taagan yihiin arrinta khilaafka oo ay u arkaan in Guurtidu xudun u tahay arrimaha laysku khilaafsan yahay.

Top

Boorama, July 20, 2007 (Haatuf) – Wakiilka Wargeyska Jamhuuriya ee Gobolka Awdal ayaa shalay xabsiga laga sii daayey kaddib ergooyin ka kala socday ururada saxaafadda, madaxda Wargeyska Jamhuuriya iyo ururada xuquuqal isnaanka ee fadhigoodu yahay Hargeysa ergo ugu yimaaddeen madaxdhaqameedyada Beesha H/cafaan oo iyagu dacwad ku haystay weriyaha Jamhuuriya ee Boorama.

Sida uu ku soo waramay weriyaha Haatuf ee gobolka Awdal, Maxamed Cumar Sheekh, kulan ay dhexdhexaadiyeen Guddoomiyaha Jaamacadda Cammuud, Prof Saleeban Axmed Guuleed, Guddoomiyaha waxbarashada gobolka Awdal Daahir Maxamuud Xaddi, oo hore uga tirsanaan jiray warbaahinta, xildhibaan Axmed Sh. Cali Ayaanle, Axmed Cabdillaahi Faqle iyo xubno kale, ayaa aakhirataankii hoggaamiye-dhaqameedyada Beesha H/cafaan ka aqbaleen ergedaasi sii deynta weriyaha Jamhuuriya.

Kulan ka dhacay dawladda Hoose ee Boorama ayaa waxay labada dhinac istusaaleeyeen sida ay lagama maarmaanka u tahay in had iyo jeer saxaafadda iyo madax-dhaqameedyadu uga wada shaqeeyaan wixii dan u ah dadweynaha lagana fogaado wixii iska horkeeni kara labada dhinac.

Xadhigga weriyaha ayaa waxa uu ka dambeeyey kaddib markii xubno ka tirsan beesha H/Cafaan ku eedeeyeen inuu ka been sheegay caleemo-saar beeshaasi ku dooranaysay Suldaan cusub oo Boorama ka dhacay.

Dhinaca taliska ciidamada nabadgelyada iyo maamulka dawladda ayaa iyagu horeba iskaga fogeeyey xadhigga weriyahaasi iyadoo madaxa C.I.Dda ee Gobolka Awdal uu dorraad war ku saabsban xadhigiisa saxaafadda u sheegay kaas oo uu ku caddeeyey inaanay dawladdu shaqo ku lahayn xadhigga weriyahaasi balse xubno ka tirsan beelaha Awdal ku soo eedeeyeen inuu been ka faafiyey arrimaha beesha H/cafaan.

Waa markii ugu horreysay ee mid ka mid ah beelaha Somaliland iyo Saxaafaddu isku soo hor fadhiistaan arrimo dhex maray.

Top

Haddii aanu nahay Mujaahidiintii dalkan u soo halgantay ee dabka iyo dhibaatada u soo maray dibu xorayntii Somaliland kuna guulaystay Ilaahayna kula garab galay.
Beryan dambe waxa dhegaheena ku soo dhacayey muran iyo buuq u dhexeeya golayaasha qaranka.

Haddii aanu nahay mujaahidiintii madaxnimadan idiin-kumaanaan dhiibin inaad ummaddan ku dul murantaan ee waxa la idiinku dhiibay inaad dadka si wanaagsan ugu talisaan.
Waxaanu leenahay waa inaad si degdeg ah u soo afjartaan khilaafaadka, wax walbana ku dhamaysaan wada hadal iyo isu tanaasul, waayo murankan iyo buuqani haday sidaa u sii socdaan waxay dhalinaysaa jaahwareer iyo oday ka sheekee.

Hadaba dalkan lexejeclo ayaa naga haysa hadaanu nahay mujaahidiintii u soo halgantay ee dhiigag u soo shubtay.

Waxaanu shacbiga reer Somaliland ee xalaasha ah ugu baaqaynaa inay meel uga soo wada jeedaan nabad-gelyada ay maanta haystaan, cidii xumaan dhexdiina ka wadana aad iska qabataan.

Waxaanu mar labaad leebahay waa inaad khilaafaadka soo afjartaan oo wanaag ku dhamaysaan.

Magacyada Mujaahidiinta Baaqan soo Jeedisay
Muj Cali Jaamac Cawaale
Muj Ismaaciil Cali Qayre
Muj Maxamuud Cali Ciise
Muj Maxamed Maxamuud Boodhle[Waran]
Muj Sulub Jaamac
Muj C/raxmaan Axmed Xasan
Muj Maxamed Ciise
Muj Ibraahin Cabdi Yuusuf
Muj Cabdi Nuur Cige
Muj Maxamuud Kulmiye Hoori
Muj Cali Maxamuud Qayre
Muj C/raxiim Axmed Liibaan
Muj Maxamuud Xasan Cismaan
Muj Axmed Kureed
Muj Dayib Cali Cabdi

Top

Hargeysa, July 20, 2007 (Haatuf) – Xisbiga Mucaaridka ah ee Kulmiye ayaa si kulul u cambaareeyey tallaabooyinka xayiraada, cago-jugleynta iyo is-hortaaga ah ee ay xukuumaddu ku hayso urur siyaasadeedka Qaran, isla markaana uga digay inay ku talaabsato talaabooyin kalis-talisnimo ah xukuumaddu oo carqalad ku keeni kara geedi socodka dimoqraadiyada iyo nidaamka asxaabta badan.

Sidaana waxa uu xisbiga Kulmiye ku sheegay war-saxaafadeed kooban oo uu shala soo saaray guddoomiyaha xisbigaasi Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo), waxaanu qoraalka war-saxaafadeedkaasi u qornaa sidan:
“Xisbiga Kulmiye, isaga oo taageeraya, horena u taageeray xaqa is-abaabul ee muwaadiniintu u leeyihiin in ay isu abaabulaan sifo urur siyaasadeed, waxa aanu cambaaraynaynaa xayiraada, cago-jugleynta iyo is-hortaaga ay xukuumaddu ku hayso uurka qaran.

Xisbiga Kulmiye, waxa uu xukuumadda uga digayaa inay ku talaabsato tallaabooyin kali-talisnimo ah oo keeni kara inay carqaladayso geedi-socodka dimuqraadiyada iyo nidaamka asxaabta badan”.
 

Top

Diana Frances Spencer waxay dhalatay July 1, 1961, Diana waxay walaalo ahaayeen laba hablood oo ka weynaa oo kala ahaa Sarah iyo Jane, iyo inan ka yaraa oo la odhan jiray Charles.

Diana markii ay da’deedu ahayd 6 jir ayaa waxa kala tegay hooyadeed iyo aabaheed, waxaana caruurti oo ay ku jirto Diana xilkoodii garabka u ritay aabahood.

Diana waxay waxbarasho loo geeyey iskuul boodhing ah hase ahaatee Diana may ahayn ardayad ku fiican waxbarashada, balse Diana waxay ku fiicneyd ciyaaraha (sports).
Diana markii ay dhameysay iskuulkii 1978 waxay bilawday inay shaqeyso iyadoo noqotay mar Waitress (mudalabad), marna nadiifiso, laakin markii danbe waxay noqotay macalmid wax ka dhigta iskuul lagu bar-baariyo caruurta oo ku yaal London.

1980. waxay Diana is jeclaadeen Amiir wiilkii curad ee boqoradii Ingiriiska ee la odhan jiray Queen Elizabeth II, wuxuuna Diana ka weynaa 12 sanno.

Diana iyo Charles oo ah inankii ay is jeclaadeen waxaa arooskoodu dhacay July 29, 1981.
Arooska waxaa laga baahiyey 71 dal, waxaana daawanaayey 750 malyan oo qof oo kala jooga daafaha dunida.

Balse nasiib darro mudo yar ka dib ayey Diana ogaatay in ninkan ay guursatay uu weli jecelyahay gabadh hore uu ula sheekeysan jiray (girl friend), waxaanay mar isku day-day inay is disho muran qoys owgii.

Hase yeeshee inkasta oo ay dhex-muquuratay muran qoys haddana labadeedii caruur ahaa may dayicin Diana.

1992 Diana waxay go’ansatay inay shaaca ka qaado xidhiidhka murugsan ee ka dhex aloosan iyada iyo odeygeedii Amiir Charles waxaanay si qarsoodi ah ula shaqeysay qoraa la odhan jiray Andrew Morton oo qoraayey buug uu ugu magac daray Diana sheekadeedi runta ahayd (Diana, Her True Story), hase yeeshee ku lug lahaanshaha amiirada ee buugaas lama shaacin ilaa ay dhimatay ka dib.

Murankii qoys ee dhex yaalay Diana iyo Amiir Charles wuxuu daaha saarnaadoba waxaa la ogaaday December 9, 1992, waxaana Diana iyo amiir Charles ay kal tegeen (is fureen) August 28 1996. waxaanay Amiira Diana iyo Amiir Charles wada kafaalad qaateen caruurtoodii.

1997, Diana waxay is jeclaadeen Emad "Dodi" Fayed oo uu dhalay nin bilyandheer ah (billionaire) oo ganacsade ah oo la yidhaahdo Mohamed Al-Fayed, hase yeeshee jacaylkoodii wuxuu si lama filaana u soo afjarmay August 31, 1997, markii labadoodaba ay ku dhinteen shil baabuur oo ka dhacay Paris, iyada oo aduunka oo dhan ay qaadan waa ku noqotay dhimashada deg-dega ah ee Amiira Diana.
Intaas ayeynu ku soo gaabineynaa taariikhda kooban ee amiir Diana.
Qore: Axmed Maxamed Muuse, Kampala, Uganda

 

Xukuumadda ayaa ku dhowaaqday mamnuucidda ururada siyaasiga ah ee dalka ku soo biiraya, sida Ururka Qaran oo kale ama Badbaado. Taas macnaheedu waa la igama daba furan karo xisbi siyaasadeed. Haddii aynu dadweynoow sidaa isku raacno oo xukuumadda ku taageerno, yeynaan berrito caban ee aynu ogolaano nidaamka saddexda xisbi-keli-talis.
Ma runbaa in Somaliland ku dhaqmayso nidaamka xisbiyada badan? Mise waxaynu qaadannay nidaam aan aduunka meel lagaga dhaqmaaba jirin oo ah nidaamka saddexda xisbi?. Dal kastaa xor ayuu u yahay qaabka uu dalkiisa u maamulayo, waxaana ka mas’uul ah dadka dalkaas ku nool. Bulshada reer Somaliland waxay isla garteen in ay qaataan nidaamka xisbiyada badan ee lagu tartamo. Waxay kaloo isla meel dhigeen in baarlamaanka ay u soo gudbi karaan saddex xisbi qaran. Saddexdaa xisbi macnaheedu waa tartan-ka dabadii in ay u soo gudbaan saddex xisbi oo aan magacooda la magacdhebin. Lama Odhan Udub, Kulmiye iyo Ucid ayaa weligood saarnaanaya saaxadda siyaasadda dalka. Taasi waa ceeb haddii sidaa laga dhigto jid.

Waxba yaanaan meermeerin ee dadweynoow adigaa garsoore ah. Kolba sida aad u eegto ayuunbaa dalka lagu maamulayaa. Haddii aad maanta ka eegto dhinac ama qof aad jeceshahay oo saddexdaa xisbi ee la magacdhebey ku jira. Berritana ogoow oo mid aanaad jeclayn ayuunbaa saddexdaa kuu soo horfadhiisan doona. Tartanku waa inuu ahaadaa joogto, waa in aan xisbina isu arag inuu yahay kii weligii soo taagnaanayey, waa in xisbi kastaa keenaa wixii uu dadka ku soo jiidan lahaa. Maalinta tartanku dhammaadona, waa inuu aqbalaa go’aanka kama danbaysta ah. Haddii uu iska waayo saddexda xisbi ee qaranka u soo baxay waa inuu sidaa ku qancaa. Waxaase yaab leh in la yidhaahdo tartan xalaal ah ayaa la gelayaa, oo hadana la mamnuuco ururo siyaasadeed oo dhan, aan ka ahayn saddex. Maxaa lagu macnayn karaa taa dee waa kelitalisnimo hab cusub ee yaan la dhayalsan.

Waxa taa kasii daran in xisbigii la dhallliilayey ee la rabay in lala tartamo uu isagii mamnuuci karo xisbi kasta oo ka daba dhasha. Alloow noo sahal ammuuraha. Waa in aanay innaga qaldamin xukuumad iyo qaran. Qaranka ayaa mamnuuci kara arrimaha noocaas oo kale ah. Oo waa ayo Qaranku waa saddexda gole oo wada jir ah. Xukuumada, Baarlamaanka iyo maxkamadda oo go’aanka sheegaysa. Xukuumadda waxa looga fadhiyaa inay fuliso go’aanka qaranku gaadhay, ee maaha inay iyadu wax kasta tahay. Waayo waaba xisbigii xukunka hayey ee la dhalliilayey, sideebuu u qaadan karaa go’aan aan qaranku gaadhin. Waxaase jira gol-daloolooyin farabadan oo dastuurka iyo xeerka ka muuqda oo u baahan in la habeeyo. Tusaale ahaan waxa muuqata in aan xilligan la geli Karin tartan siyaasadeed inta aan la sixin god-daloolooyinka waaweyn ee ka muuqda qaabka doorashooyinka. Tusaale ahaan haddii saddexda xisbi ee manta jiraa ay waayaan xisbinimada, oo haddana ay baarlamaankii fadhiyaan, oo madaxweynihii sii yahay madaxweyne muddo sannad ku dhow, miyaanay ahayn gol-daloolo weyn oo soo baxaysa.

Dadweynoow adigaa garsoore ah. Ha u riyaaqin xisbigii xukunka dalka hayey ayaa joojiyey in laga daba furto xisbi siyaasadeed. Waa mid laga naxo. Waxaynu ku sii siqaynaa “Saddex keli-talis nimo” Waa xaalad kala guur ee dadweynoow adigaa garsoore ah. Sacabka ha u tumin nin kasta oo dan gooni ah wata. Ha ka yeelin wax aanaad dhan walba ka eegin. Iska hubso talada aan la ruugin. Maanta haddii la joojiyo xisbiyada siyaasiga ah. Berritona maxaa xigi? Isweydii taa. Xeer kasta oo banii’aadam sameeyo waa qabyo, waana in la qabyo tiraa, kolba meesha muuqata. Marnaba lama odhan karo xeerarka dalkeenu way dhammaystiran yihiin. Waxaana loo baahan yahay isfaham, dulqaad, tanaasul iwm. Looma baahna in maanta la isugu hanjabo awoodda xukuumadda, goloyaasha iwm. Qofkastaa ra’yigiisa siyaasadeed waa u xor. Waana in laga doodaa, ee maaha in la is af-xidho. Waxaan qoraalkan ku soo afmeerayaa, ”Dadweeynoow adigaa garsoore ah”.

Nabad iyo caano
Sayid M Yuusuf
Sweden
 

Salaamu Aleekum;

Marka hore waxa aan salaamayaa dhamaan umada xalaasha ah ee reer Somaliland meel kasta oo daafaha duna ay ka joogaanba. Waxana aan Illaahay inooga baryayaa in uu SAMIRKA aad samirteen inooga dhigo kii inoo horseeda jidka aan higsanayno, oo nabad iyo caano ku danbeeya.

Waxana aan aad uga xumahay in xukuumadii ugu horeysay ee shicibka Somaliland doorteen aanay "Sidii Ay Ugu Liseen Ugu Hanbeyn". Laakiin mid runa oo uu walaalkeen Ducaale Hadalwanaaje II sheegay baa ahayd in shicibku leeyahay maalintooda, xukuumada hada joogta iyo mucaaridka hada joogaba in maalintaa lagala xisaabtami waa mid hubaal ah. Mid baa se iga digniin ah kiinii xisbi u jibaysan, kiinii shaqsi u jibaysan, kiinii qabiil u jibaysan iyo kiinii meelkale durbaanka looga tumayoow "YAAN CODKIIN CIIL IDINKU NOQON". Somaliland way jiri ilaa iyo qiyaamaha, laakiin Riyaale, Silaanyo, Ina Cali Waraabe, Gaboose, Maxamed Xaashi, Saleebaan Gaal, Ciro, Samaale, iwm kuu doonaba ha ahaatee maalin uun buu hooygii runta ahaa tegi (aakhiro), keenii nool iyo Somaliland ba way ka hadhi.

Markaa hadii aad cid u hiilinayso Xaqa iyo Somaliland u hiili. "Lama Huraan Waa Caws Jiilaal".

Midna waan odhan walaalkeen Ducaale Hadalwanaaje II; marka aad wax ka hadlayso waxa walaaloow wanaagsan in dhaliisha halka ay leedahay, aad ku beegto oo aanad meel kale danbiga la doonan. Dabcan golaha wakiilada Somaliland khaladaad way leeyihiin, laakiin khaladaadkooda ka mid maaha wada shaqayn la'aanta ka jirta Somaliland maanta. Waxa dumada danbigaa iska leh xukuumada madaxweyne Riyaale, oo toos u diiday in ay la shaqayso cid kasta oo isku dayda in wadanka sharciga u yaala lagu kala baxo. Golaha Guurtida ee aad caraboowday koow bay ka yihiin in wadanku halka uu maanta yaalo uu gaadho. Waayo iyaga ayaa hor fadhiya sharci kasta oo ka soo baxa Golaha Wakiilada. Inaad ogtahay iyo in kale mooyee Golaha Wakiiladu waxa ay sameeyeen ama wax ka badaleen 103 qodob oo wadanka wax u tari lahaa hadii lagu dhaqmo. Waxa la baas gareeyey in ka yar 1% ama boqolkiiba koow. Iyaga shaqadoodu waa in ay dalka sharci uu ku dhaqmo u sameeyaan iyo in ay miisaaniyada wadanka maamulaan. Sharcigii in lagu dhaqmo oo uu dhaqaaqo waxa diidan Xukuumada, Guurtida iyo Maxkamada Qaranka. Aakhiro meel la tago leh ee halka ku haboon dhig eeda. Aniga Ciro iyo Samaale midna aboorka iga celin maayo. Adigana Riyaale iyo Saleebaan Gaal midna aboorka kaa celinmaayo. Hadii nin samir leeyahay marka ay timaado siyaasada murugsan ee Somaliland waa Gudoomiyaha Wakiilada Mudane Ciro, oo geed dheer iyo mid gaaban u fuulay in uu wada shaqayn fiican la yeesho Riyaale, laakiin waxa taladaas diiday waa Xukuumada. Markhaati madoon weeye in markasta oo la isu yimaado oo la yidhaa hala xaliyo siyaasada murugsan ee Somaliland, halka sartu ka qudhunto ee ay ka dhaqaaqi waydo waa xukuumada. Mayd maxaa u danbeeyey waa kaa la siisido; madaxweyne ku xigeenka Somaliland balantii uu qaaday ee u danbaysay, wali waa la sugayaa. Waxa Golaha Guurtidu uu ku jiraa jeebka Xukuumada. Hadii Illaahay laga baqayana waa markhaati madoon. Maxkamada aad caraboowdey, waxa ay ku jirtaa jeebka Xukuumada. Hadii aad markhaati u baahatana, waxa aad dib ugu noqotaa halka ay u xagliso mar kasta oo muran sharci ah uu wadanka ku yimaado oo u dhexeeya golayaasha qaranka. Godoomiyaha maxkamada oo hadii dawlad sharciga u dhaqantaa maruun wadanka ka dhalato inta aan noolahay, sharciga la horkeeni doono. Isaga oo noqdey "Nin Soori Kaa Qaaday Waa Nin Seefi Kaa Qaaday" oo illoowbay kitaabkii uu gacanta saaray iyo dhaartii sidii Cabdillahigii (Jawaan) saqiirey ee Komiishanka Qaranka, kuna doodayey in uu UCID uga hiiliyey Sahan xiligii doorashooyinka iyo in uu UDUB uga hiiliyey Kulmiye xiligii doorashooyinka. Dil buu istaahilaa, laakiin kuwa Kulmiye in ay soo xaraystaan ma istaahilo. Iyaga ayaaba ka liita, hadii ninkii kitaabka ka beenta sheegay ay soo xaraysteen. Lacagtii loogu shubay Dubai ninka maxkamadaha haysta iyo intay leekayd si uu wadanka iyo sharcigiisa u curyaamiyo maalinteeda iyo maxkamadeeda ayay leedahay.
Midna waan ku soo gunaanadi hadalkayga. Aniga xisbigaygu waa Somaliland (UDUB, UCID iyo KULMIYE minda ma ihi). Hadafkaygu ka wayn, nin jeclaysi iyo reer jeclaysi. Wadanka waxa aan jecelahay in qof kasta oo muwaadin ahi in uu sharciga u sinaado. Kooda lacagta leh iyo kooda faqiirka ah. Kooda ka yimi Ceerigaabo iyo kooda ka yimi Ceel Sheekh waa in sharciga u sinaadaan. Kooda maamulka ku jira iyo kooda mucaaridka ahi waa in ay sharciga u sinaadaan. Waa in waxa yar ee aan haysano muwaadiniintu u sinaadaan oo dad gaara iyo cid gaari ihi waa in aanay ku takri falin. Waa in ninka madax laga dhiganayo la ogaadaa dhaqaale intii uu haystay inta aanu maamulka ka qayb galin, marka uu kabaxana waa in la ogaado waxa uu kala tago, si aan hantida umada sida la doono loogu takri falin inta maamulka markaa jiro shaqsigu uu ka midka yahay. "RUNTU RAGA MA DISHO EE WAY KA NIXISAA"
"AAKHIRANA MEEL LA TAGO LEHE" Riyaale iyo xukuumadiisu "SIDII AANU UGU LISNAY NOOGUMAY HANBAY". Waxa aanu kula xisaabtamaynaa wax qabadkooda shantii sano ee ay xilka hayeen, taariikhduna way qori bari ka maalin in lagu hoobtey iyo in kale. Kiinii jecel iyo kiinii neceba; kuwani way tagi bari ka maalin, waxaad inoo baridaan in Illaahay inoogu badalo qaar muwaadiniin ah, oo xaaraanta iyo xalaashu u kala soocan tahay. Oo dabka in ay damiyaan mooyee aan isku dayin in ay dab ina dhexdhigaan si kursiga loogu sii dheeraysto.

Illaahay ha u gargaaro dhulkeena hooyo. Nabad iyo Caano ayaan ka barinay in uu inoogu deeqo. Kii ku kufriya iyo kii kanaxay iyo kii ka guurayaba Somaliland way jiri oo joogi ilamaa qiyaamaha.
Daarood, Hawiye, Isaaq, Dir, Samaroon, Ciise, Gabooye, Akishe, iwm Somaliland midna u joojin mayso kii aan rabinoow sii ruqaansoo raxmad nagu dhaaf.
Long Live Somaliland
Rashiid Cabdi, USA

Top