“Madaxweynaha Waxaan U Sheegay In Maanta La Marayo
Halkii 1982-kii Ay Maraysay [Xukuumaddii Siyaad Barre] La Marayay..Ninka Leh
Ha Aqbalin…”
Dr. Cumar Dixood, Wakiilka raadinta aqoonsiga Somaliland
Maxaa Ka Soo Bixi Kara Dhexdhexaadinta
Golaha Guurtida Iyo Hab-Dhaqanka Madaxweyne Rayaale?
Furitaankii Tartanka Ciyaaraha
Gobolada Somaliland Iyo Xulalka Kubadda Cagta Ee Saaxil Iyo Awdal Oo Is-Barbareeyay
“Ma Jiro Muwaadin Ka Sareeya Sharciga
Dalka Oo Aan La Xidhi Karin, Masuuliyiintanina Waa Masuuliyiin Aan Ku Jirin
Inta Dastuurku Siiyey Dhowrsanaanta”
War-Saxaafadeed –Afhayeenka Xisbiga UCID
Wasiirka Dib U Dejinta Oo Difaacay
Xadhiga Xukuumaddu Kula Kacday Masuuliyiinta Qaran, Dafirayna In Jawaabtiisu
Ay Daaran Tahay Bayaan Ay Beeshiisu Hore U Soo Saartay
Suldaanka Beesha Sacad Muuse Oo
Xadhigga Hoggaamiyeyaasha QARAN Ku Tilmaamay Af-duub
Suldaanka Beesha Sacad Muuse Oo
Xadhigga Hoggaamiyeyaasha QARAN Ku Tilmaamay Af-duub
War-Murtiyeed Ay Beesha Muuse Care Ka
Soo Saareen Xadhigga Hoggaamiyeyaasha Qaran
Oday Aadan Xaashi Cilmi Oo
Cambaareeyey Xadhigga Masuuliyiinta Ururka Qaran
DOODII TODOBAADKA
ODHAAHDA AKHRISTAHA: Dadoow Mayla
Aragtaan?
Madaxweyne Waxaad Doonto Samee,
Xabsibaa Ku Huran
|
|
“Madaxweynaha Waxaan U Sheegay
In Maanta La Marayo Halkii 1982-kii Ay Maraysay [Xukuumaddii Siyaad
Barre] La Marayay..Ninka Leh Ha Aqbalin…”
Dr. Cumar Dixood, Wakiilka raadinta aqoonsiga Somaliland |
Hargeysa, July 31, 2007 (Haatuf) – Sarkaalka xukuumadda
Somaliland u qaabilsan ictiraaf raadinta wadamada Yurub, Dr. Cumar Dixood
ayaa cambaarayay xadhigga ay xukuumadda Madaxweyne Rayaale xabsiga
Mandheera ugu taxaabtay Masuuliyiinta sare ee Urur-siyaasadeedka Qaran,
xadhiggaas oo uu Dr. Dixood ku tilmaamay inuu yahay mid aanay geyin
siyaasiyiintaasi, isla markaana uu ka mid yahay waxyaabihii ay ummaddani
ka dagaalantay.
Sidaana waxa uu Dr. Cumar Dixood u sheegay weriyeyaal ka kala socday
Haatuf, SLTV iyo Radio Horyaal oo shalay wax ka weydiiyay isagoo Hargeysa
ku sugan aragtidiisa ku aadan xadhigga xukuumadda Madaxweyne Rayaale ku
xidhxidhay hoggaanka urur-siyaasadeedka QARAN oo kala ah: Dr. Maxamed
Cabdi Gaboose, Eng. Maxamed Xaashi Cilmi iyo Jamaal Caydiid Ibraahi,
kuwaas oo tan iyo Sabtidii toddobaadkan xamsiga Mandheera ay rumaan ugu
dirtay Maxkamadda gobolka Hargeysa.
Ugu horeyn Dr. Cumar Dixood oo cabiraya sida uu arko xadhigga
siyaasiyiinta QARAN, waxa uu yidhi: “Waxaan u arkaa inaanay Somaliland u
wanaagsanayn xadhig maanta lays xidhxidho, sababo uu xadhigani ku yimidna
anigu ma arko mana aha wixii loo dagaalamay iyo wixii laga dagaalamay
midnaba maaha, waxa la odhan karaa wixii laga dagaalamay weeyi. Maxamed
Xaashi Cilmi wuxuu ka mid ahaa 12-kii nin ee aanu ku wada aasaasnay SNM,
maba geyo xabsi ilaa uu gacantiisa dambi cad ruux ugu geysto ama dalka uu
ku dhibo oo uu burbur ka yimaado mooyaane, wixii siyaasad ah hadduu ka
hadlayo xabsi kuma geyo in lagu ammaano mooyaane.”
S: Raggan waxa lagu eedaynayaa oo ay xukuumaddu sheegaysaa inay ku gefeen
dastuurkii qaranka, nabadgelyadii iyo shuruucdii dalka oo ay samaysteen
urur sharci-darro ah, isla markaana ololayaal siyaasadeed bilaabeen iyadoo
wakhti doorasho la joogin, taasi miyaanay ahayn sharci lagu xidhi karo?
J: Horta arliga waxa la yidhi siyaasadda waa loo madax banaan yahay, dadku
ururo ayay samaysan karaan, xisbigii Hanti-wadaaga ahaa ee Maxamed Siyaad
Barre dalka kama taliyee dalka waxa ka taliya wixii dadku ay u dagaalameen
ee ay doonayeen, maaha sharciga ama dastuurka ruux walbaaba siduu doonayo
u akhristo iyo siduu u jecelyahay. Markaa anigu ma qabo nin yidhi urur
baan la soo baxayaa oo dadkaan la hadlayaa oo gobolada, degmooyinka,
xaafadaha ayaan mabda’ayga ka soo dhaadhicinayaa.
S: Waa markii u horeysay ee niman siyaasiyiin ah oo afkaar siyaasadeed oo
ay qabeen lagu xidhxidhay, adiguna waadigii ictiraafka raadintiisa dalka
ugu maqnaa, taasi saameyn intee le’eg ayay ku yeelan kartaa aqoonsigauu
dalkani caalamka ka doonayay?
J: Marka ugu horeysa Somaliland waxaynu u doonaynay ictiraaf, inaga ayaa
dawlad isku magacowna, inaga ayaa dawlad isu aqoonsan, sababtuna wax
kaleba maahee bacdamaa aynu nahay dad kala dambeeya oo axsaabteedii
siyaasadda iyo dawladii ay yidhaahdeen waanu wada shaqaynaynaa, caalamku
waxay naga aqbaleen inaynu nahay maamul jira, markaa waxaynu nahay dad
doonaya wanaagooda inay caalamka ka iibiyaan, waxaanan ku masaali lahaa
waxaynu nahay dad doonaya gabadh inay guursadaan oo reer u soo geed
fadhiistay, oo waxaad doonaysaa inaad caalamka ka hesho ictiraaf, waxaad
doonaysaa reer inaad la xidido oo kale, haddii la yidhaahdo duleedkii bay
isku haystaan nimankii gabadha inaga doonayay, dee dermadaa lagaa
duu-duubanayaa. Sidaa daraadeed marka dal aan laba ictiraafin oo doonaya
adduunka inuu ka helo aqoonsi – kuwii la ictiraafsanaa ayaan la ogolayn
ruux inay xariijin u geystaan ama tukhaantukhiyaan, - nin aan ictiraaf
haysan inuu isagii wax xidhxidho oo askarigii alif iyo laba alif sidan oo
wax derajo ah oo uu sitaa aanay jirin, raggaasi markay raggaa qabqaanayaan
haddii xabad laga horkeeno yaa masuuliyadeeda qaadaya, faylalba malaha
ragga wax qabqabanayaa. Anigu waxaan qabaa Somaliland dhaawac weyn baa soo
gaadhaya, waana sabataaj baan qabaa Somaliland ictiraafkeeda la
sabantaajayo.
S: Waa ayo cidda sabantaajaysaa, si cad bal u sheeg?
J: Dee waa ciddaa xidhxidhay.
S: Cidda xidhxidhay waa’ayo?
J: Waxa weeyaan dadka Maxkamad sheegtay ee yidhi markaanu eegnay sharciga,
markaanu eegnay qoddobka caynkaas ah, balaayuu eegay ee wax uu eegay ma
jirto, isagaa leh dambigeeda oo qaadaysa ninka waxaas oo kale soo qoraya
ee leh wax baan arkay ma wax aanu dadka kale arkayn buu arkay.
S: Muran badan oo siyaasi ah baa dalka ka jira, mid u dhexeeya Wakiilada
iyo Xukuumadda, mid u dhexeeya Wakiilada iyo Guurtida, muranadaasi sidee
bay saamayn ugu yeelanayaan hawshii aad Somaliland u qaabilsanayd ee
ictiraafka?
J: Arrintii aanu Somaliland u qaabilsanayn shalaytana [dorraad]
baarlamaanka Ingiriisku wuu noo sheegay wasiirkii wuxuu yidhi wixii aad
Maxamed Siyaad Barre ku eedaynayseen sawirkii oo kale ayaa idinka muuqda
ee ha qaadanina sawirkaas, cid dambe oo aad xidhxidhaan iska ilaaliya.
Maanta waxaad moodaa maalintaynu toban tallaabo qaadnaba, mar aynu inan [gabadh]
yar oo waallan xidhno, mar aynu nin suxufi ah oo wax qoray oo ay ahayd in
Maxkamad uun la soo taago aynu isku duubno, mar aynu siyaasiyiintii dalka
ee dalka u soo halgantay xidhxidhno iyagoon mudaharaadna samayn, burburna
aan geysan. Anigu waxaan qabaa inay tahay jar iska tuur, ragga
Madaxweynaha arrintan kula taliyayna maaha la-taliyeyaal wanaagsan, anigu
ma qabo inay Madaxweynaha oo qudha arrintani ka timid, waxaan qabaa inay
dad odhanayaan sidaas iyo sidaas baa dalka u wanaagsan. Waxase loo baahan
yahay in ninkastaa ogaado hadduu baarlamaanka yahay, hadduu wasiir yahay
iyo hadduu Madaxweyne yahay dalkani tubtii ictiraafka lagu raadin lahaa
buu ku jiraa, dalkani maaha dawlad la ictiraafsan yahay, nin halgan ugu
jira in la aqoonsadaa maaha inuu wax xidhxidho.
S: Muddo badan baad dalka joogtay waxyaabo badan oo dalka ka dhacayna waad
u soo joogtay, marna Madaxweynaha mala kulantay oo makala hadashay
xaaladda dalku halka ay marayso, adiga laftaaduse talo ma ula tagtay,
goormayse ahayd?
J: Haa, Axadii horena Madaxweynaha waan la joogay ilaa 40 daqiiqadood,
habeenkii Sabtidu soo galaysayna waan la casheeyay. Anigu wejigii uu i
tusay Madaxweynuhu weji kan ka duwan ayuu ahaa, hadduu ii ifin lahaa kuma
taageereen waanan ka joojin lahaa si arrintani ay u dhacday anigu ma
garanayo, iigamana muuqan [Madaxweynaha], waxaanu balan iiga qaaday inuu
doorashooyinka qabanayo, wax alaala wixii is-hortaagayana uu ka fogaanayo,
waxaananu isla soo qaadnay maanta caalamku sida ay inoo arkayaan, waxaan
idhi ‘meel xun iyo meel wanaagsanba waynu maraynaa, haddii maanta waan kuu
sheegayaaye aynu doorashadaa maanta si aan xag-xagasho ku jirin kaga baxno
ictiraaf dambe oo aynu cid uga baahannahay ma jirto, caalamkuna
doorashadan wuu soo eegayaa, haddiise aynu dimuqraadiyadaa taageeran wayno
oo aynu wada-tashan wayno oo aynu baarlamaankeena, wasiiradeena iyo
Madaxweynaheena maalinkasta is-dhex fadhiisan waayaan oo wixii ay isla
garan waayaan iyagoo wada-fadhiya muddo saddex casho ah ku xalili waayaan
oo warqado uun laysku qorqoro, arligan ictiraaf loo raadinayaa ma jiro,
waana been, waxaana jira shirqool arligan lagu haligayo, anigu waxaan
qabaa inuu Madaxweynuhu fadhiga ka kaco oo baarlamaankiisa u tago. Weliba
Madaxweynaha waxaan u sheegay habeenkii isugu kaaya dambeysay in la marayo
1982-kii halkii la marayay. Waxaan idhi Maxamed Siyaad Barre iyo
xukuumadiisii burburtay ragga aanu ka aragnaa waxay yidhaahdaan haddii
arrintu markii ay bilaabmaysay wax laga qaban lahaa dawladiina way
badbaadi lahayd Soomaalina way badbaadi lahayd. 1981 iyo 1982 markaanu
halganka bilaabaynay safaaradii Maxamed Siyaad Barre iyo
diblomaasiyiintiisii waxay naga codsan jirtay laba hal labadaba naga daaya,
waxaad noo ogolaataan inaynu wada hadalno oo wada-hadal la’aanta naga
daaya, mudaharaadkana naga daaya, waxkasta na weydiiya, anaguna labadaas
ayaanu ka diidi jirnay oo waxaanu odhan jirnay mar hore ayay ahayd inaad
taas garataan, annaga maanta halgan baa noo bilaabmay haddii aanu joojino
dhabarkaanu ka jabaynaa. Maanta halkay maraysaa waxaan qabaa 1982-kii
halkii arrintu maraysay haddaan labada cisho ama 24 saacadood ee soo socda
nimankaa xabsiga laga sii dayn. Nimanka nabadgelyada ee bileyska iyo
Maxkamaduhuna waa inay dhex u noqdaan siyaasiyiinta, haddiise ay noqdaan
niman hadba ninka xukunka hayaa uu diro sida Eygii Ina Beenaale, wax
alaala wax hagaagayaa ma jirto, wax xumaanaya mooyaane, dadkana nin nin ka
baqanayaa ma jiro. Dadku imika ictiraaf ma haystaan yididiilo ayay ku
noolaayeen, haddii ictiraafkii xabsi loogu bedelo oo aynu arkayno waxa
Xamar ka dhacaaya nin kastaaba wuu quusan, nin dambe oo la soo joojinayaa
ma jirto, hadalkaasina waano iyo canaanba wuu iga yahay, wax badan baan
ogahay, dadka maskaxdooda waxa caawa ku jira baan garanayaa, laba bileys
ah oo la dirsadaa way dhaqaaqi oo nin way soo qaban, laakiin ma sii socon
doonto, nimaan ictiraaf haysana berito cidi fiiso siin-mayso, albaabadana
laga furi maayo, markaa la ogaado dalkaaga, siyaasiyiintaadii iyo
shicibkaagii in aanay raali kaa ahayn..Maya [No], caalamka qolooyin Human
Rights Organization la yidhaahdo ayaa ka taliya, cidii rikoodhkoodu
xumaado wuu xumaaday. Waxaan leeyahay doorashada yaaln lagu galgalanin,
yaan lays hortaagin, axsaabtuna wixii is-hortaagay tanaasul haka sameeyeen,
waa in maanta doorashada loo diyaar-garoobaa duruufo kastoo yimaadana waa
inaan la odhan doorashada dib haloo dhigo.
S: Kulankii Axadii aad Madaxweynaha kula kulantay waxa la sheegay inay
jireen waxyaabo aad isku af-garan waydeen oo aad ku kala tagteen, maxaa ka
mid ahaa arrimahaas haddii ay jiraan?
J: Axadii dorraad inay ahayd baan u malaynayaa markii nimanka la qabqabtay,
Madaxweynaha waan u tegay, waxaan ku idhi Madaxweyne arrintan ma dhab-bay
[serous) kaa tahay. Haa buu yidhi. Maxaa jira baan idhi, wuxuu yidhi
nimankani fawdo ayay wadaan, 18 xisbi ayaa la doonayaa in dalka laga
sameeyo. Waxaan idhi waxay doonayaanba ha yidhaahdeene mar haddayna
mudaharaad samayn dhibaatana aanay geysan, burburna aanu iman, hala iska
daayo, mar haddii aydaan diiwaangelinayn iyagaa iska daaliye, wuxuu yidhi
inay liisan qaataan bay ahayd., dee soo maydaan u diidin baan idhi. Markaa
waxaan idhi waxa laynoo diray ictiraaf ee laynooma dirin inaynu wax
xidhxidhno. Nimankan halayska daayo, markaa waxaan u malaynayaa inaanu [Madaxweynuhu]
jeclaysan oo dad hortood ayaan kula hadlay, kulamanaan hadleen dadkaa
hortiisa ee wixii aynu soo marnay ayaa kulaylka iga keenay. Hadalka
Madaxweynaha ninka kula dhacayaa beritona waa ninkay nabadu ka gu’I kartaa,
laakiin ninka leh ku dhaqaaq oo ha aqbalin waa ka goor dhow wax alaala
wuxuu colaadda ka tarayaa jirin. Maanta waxaan leeyahay xaalad adag baa
jirta, Madaxweynahana yaanay dhicin inuu sharaftiisa waayo, isaga iyo
dalwadiisu, ragga wasiirada ahna waxaanu ka codsanaynaa inay Madaxweynaha
talo wanaagsan siiyaan.
S: Maadaama ay waxyaabo badan oo dhaliilo ah sheegtay, xukuumaddana aad ka
tirsanayd oo aad xil u haysay mayska casilaysaa, mise waad ku sii jiraysaa?
J: Walaahi degdegu ma fiicna, bal horta tan iyo muddo waan sii baxnaanin
doonaa, waayo, meel lagu kala hadho iyo meel lagu kala tago, waxaan u
malaynayaa waxani waa bilow haddii ay isbedeli waydo oo lagu adkaysto
aniga ayay ii taallaa wixii aan samaynayo, waayo, umaba malaynayo markaa
waxbaba in la gaadhay, laakiin wakhtigan xaadirka ah wax hadal ah oo iga
soo baxayaa ma jirto. Barnaamijkana waxaan ugu talo-galay in loo qaato in
ay ku jirto talo, waayeelnimo iyo odaynimo waxaan ahay dadkii hadli lahaa,
waxaan ahay ninkii England ka aasaasay arrimahan intii aan SNM-ba la
samayn, markii aan sannad iyo badh hoggaaminayay halgankii Somali United
Kingdom Organization ayaan Maxamed Xaashi-gaa xidhan cajalad u diray,
waxaan idhi sannad iyo badh ayaanu mudaharaadaynaa waxaanu doonaynaa
qolooyinkiina xanta iyo baroorta isla dul taagani inaydun noo timaadaan.
Maxamed Maxamuud Cumar-Xaashi-na bishii September 1979 oo London intuu
nagaga tegay waxaan ku idhi halkaa markaad dhawaaqayga ka maqasho adiguna
Hargeysa ka kac. Markaa dadkayagii caynkaa ahaa in maanta ay qaar xabsiga
jiifsadaan.. waan ka xumahay, mana doonayo ….. [Dr. Cumar inta ay
indhihiisa ilmo ka soo daatay ayuu hadalka intaas kaga baxay]. Top
Maxaa Ka Soo
Bixi Kara Dhexdhexaadinta Golaha Guurtida Iyo Hab-Dhaqanka Madaxweyne
Rayaale? |
Faallo: Maxamed Sagax
Dhacdadii Maalintii Sabtidii todobaadkan ay xukuumada Rayaale xabsiga
Mandheera ugu taxaabtay hogaamiyeyaasha sarsare ee urur siyaasadeedka
Qaran oo kala ahl Dr. Maxmed Cabdi Gaboose, Eng. Maxamed Xaashi Cilmi iyo
Jamaal Caydiid oo xadhigooda ay wasaarada arrimaha guduhu ku sababaysay
dhego-adayg iyo amar-diido ay ka sameeyeen wareegto ay ka soo saartay
dhaqdhaqaaqa iyo jiritaanka ururka Qaran oo ay ku mamnuucaysay, kuna
tilmaamtay mid aanay u hogaansamin.
Talaabada xadhiga hogaamiyeyaashaasi ayaa waxay shacbiga Somaliland ee ku
kala sugan dalka gudihiisa iyo dibadiisu ay ku tilmaameen mid sharci darro
ah, isla markaana xad-gudub ku ah xoriyaadka iyo xuquuqda muwaadiniinta uu
dastuurku u siiyey isu-habaynta iyo isku abaabulka ururada siyaasiga ah ,
hase ahaatee talloobooyinka xad-gudubka ah iyo xadhigyada xukuumada
Rayaale ay ku kacdo mudooyinkan dambe ayaa u muuqda qorsheyaal lagu
xagal-daacinayo geedi-socodka dimoqraadiyada iyo guud ahaanba xasiloonida
dalka, iyada oo dadka indheer-garadka ahi ee aragtidaasi qabaana ay daliil
uga dhigayaan talaabooyinka sharci darrada ah kuwo loogu gogol xaadhayo
sidii dalka xukun deg-deg ah loogu maamuli lahaa, isla markaana loo laabi
lahaa sharciyada iyo qawaaniinta dalka u yaala, iyada oo aragtida noocaas
ahna ay dadka siyaasada ka hadlanaa ay gundhig uga dhigayaan talaabooyinka
iyo hab-dhaqanka uu madaxweyne Rayaale kula kacay golihii wakiilada ee la
soo doortay, sida uu shuruucdii iyo xeerarkii ka soo baxay u hor-istaagay,
una daadefeeyey, gaar ahaan ansixintii miisaaniyada 2007, ansixintii
xubnaha komishanka doorashooyinka oo ay dhamaantood golaha wakiilada
go’aan gole ku ansixiyeen, ayaanu ilaa hadda madaxweyne Rayaale haba
yaraatee aanu waxba ka fulin, iyada oo arrimahaasina ay barbar socdaan
sidii sharciyada iyo qawaaniinta dalka xad-gudubka ku ahayd ee uu
markaliya golaha Guurtida muddo afar sannadood ah xilkii ugu kordhiyey,
iyada oo ay sidaa tahay oo waliba ay shicibku amakaag ka qabeen talaabadii
xadhiga iyo xukun qar-qooshka ahayd ee lagu fuliyey horaantii January,
2007 masuuliyiinta Haatuf oo waliba ku dhaqankii xeerka saxaafada ee ay
goleyaashu ansixiyeena ay maxkamada sare ku tilmaamtay xeer-nidaamiye
maamul oo aan lagu shaqayn karayn.
Markaynu arrimahaasi sharci darrada ah ee soo wada dhacay ee hadana
dhacaye aynu eegno oo ay ugu dambeysay talaabadan xad-gudubka ah ee lagu
laalay hogaamiyeyaashaasi qaran oo iyagu ku doodayay xuquuqdooda urur
siyaasadeed, miyaan la odhan karin markaasi uu madaxweyne Rayaale
arimahaasi oo dhan si badheedha oo sharciyada baalmarsan uu ku
meel-marsaday maxaa u diidaya inuu yidhaahdo xukun milatari ayaan dalka ku
dhaqayaa, dadkana aan ku xukumayaa, waxa la yidhi “doqonta usha agteeda ku
dhufo , haday garan-weydana goga u geli”.
Hadaynu u soo noqono doorashooyinka kaabiga ina soo saaray iyo xaaladaha
cakiran ee uu maamulku dalka geliyey iyo golaha Guurtida ee isku
cumaamaday xalinta khilaafka goleyaasha qaranka, maxaa ka soo bixi kara
golaha Guurtida iyo xaaladahaasi socda ee khatarteeda leh. Top
Furitaankii
Tartanka Ciyaaraha Gobolada Somaliland Iyo Xulalka Kubadda Cagta Ee
Saaxil Iyo Awdal Oo Is-Barbareeyay |
Hargeysa, August 01 /2007(Haatuf). Waxa shalay si rasmiya
uga bilaabmay garoonka kubadda cagta ee Hargeysa Stadium iyo garoonka
kubadda kolayga ee Tima Cadde ee Magaalo madaxda Somaliland Hargeysa.
Munaasibad aad u balaadhan oo oo ay soo qaban qaabisay wasaaradda
dhalinyarada iyo ciyaaraha Somaliland ayaa shalay galinkii dambe ka
dhacday Hargeysa Stadium, halkaasi oo uu ka soo qayb galay wasiirka
wasaaradda Ciyaaraha Md Maxamuud Maxamed Siciid, Agaasimaha Guud ee
wasaaradda Ciyaaraha Mr Axmed Maxamed Siciid, Agaasimaha waaxda Ciyaaraha
ee wasaaradda Dhalinyarada iyo ciyaaraha Somaliland Mr Maxamed Axmed Shire
(Sacad), gudoomiye-yaasha xidhiidhada kala duwan ee ciyaaraha, masuul sare
oo ka socday hay’adda tartankan maal galisay ee UNFP marwo Saado Salaado
Rooble, masuuliyiin ka kala socday shirkadaha Isgaadhsiinta iyo
agaasimayaasha ciyaaraha ee gobolada. Waxa kale oo munaasibadaasi si
balaadhan uga soo qayb gashay saxaafadda dalka ee kala duwan iyo ciidamada
Baanboda ee bilayska.
Munaasibadan oo u dhacday si diiran waxa furay wasiirka wasaardda
dhalinyarada Iyo ciyaaraha Md Maxamuud Maxamed Siciid, halkaasi oo uu ka
jeediyay wasiirku khudbad gaaban, oo uu ugu mahad naqay dhamaan
dhinacyadii ka qayb qaatay qaban qaabadii tartankan, waxa uu wasiirku si
gaara mahad naq ugu soo jeediyay hay’adda UNFP oo iyadu maalgalisay
tartankan, shirkadaha isgaadhsiinta dalka ka jira ayuu iyagana uga mahad
naqay gacantii ay ku lahaayeen qabashada tartankan.
Dhinaca kale waxa uu wasiirku kaga hadlay xafladdii uu shalay ku furay
ciyaaraha sida ay wasaaraddiisu mar kasta ugu heelan tahay horumarinta
ciyaaraha kala duwan ee dalka ka jira iyo dhiiri galinta da’yarta, isaga
oo kula dardaarmay ciyaartoydii goobjooga ahady iyo dhamaan bulsho weynta
ka qayb qaadata daawashada ciyaaruhu inay ilaaliyaan anshaxa iyo amaanka,
iyo inay kooxaha ciyaarayaa ku dadaalaan sidii ay u soo jiidan lahaayeen
daawadayaashooda iyo inay soo bandhigaan ciyaar wanaag si ay u dhiiri
galiyaan ciyaaraha dalka.
Waxa uu wasiirku xusay in sanadkan tartankan oo ah kii shanaad ee gobolada
Somaliland uu ka duwan yahay kuwii hore, waxa uu yidhi wasiirku, “
sanadkan waxa uu kaga duwan yahay tartankani kuwii hore, waxa ciyaartoyda
laga soo xulay dhamaan degmooyinka uu gobol kastaaba ka kooban yahay, iyo
inay ciyaarayaan ciyaartoyda heerka labaad”.
Waxa uu ugu dambayn kula dardaarmay inay ciyaartoydu si fiican uga soo
baxaan waajibaadka ay goboladoodu u soo igmadeen.
Waxa kale oo isna furitaankii shalay munaasibaddaasi ka hadlay agaasimaha
guud ee wasaaaradda dhalinyarada iyo ciyaaraha Mr Maxamed Axmed Siciid.
agaasimuhu waxa uu ugu horayn mahad naq balaadhan u soo jeediyay dhamaan
dhinacyadii ka soo qayb qaatay tartanka gobolada, isaga oo si gaar ah ugu
mahad naqay Hay’adda maal-galisay hawshan ee UNFP iyo shirkadaha
isgaadhiisnta, isaga oo halkaasi ku soo dhoweeyay dhamaan ciyaartoyda
gobolada iyo agaasimayaasha ciyaaraha ee gobolada ka qayb qaadanaya
tartankan, isaga oo si kooban uga xog waramay qiimaha ay ciyaartu u
leedahay bulshada iyo in si guud loo ixtiraamo sharciga ciyaaraa.
Waxa ka mid ahaa masuuliyiintii halkaasi ka hadlay ee wasaaradda
dhalinyarada iyo ciyaaraha Agaasimaha Waaxda Ciyaaraha ee wasaaraddaasi Mr
Sacad, isaga oo halkaasi kula dardaarmay ciyaartoyda iyo inay si fiican
uga soo baxaan waajibaadkooda, waxa kale oo isna
halkaasi ka hadlay Gudoomiyaha xidhiidhka kubadda cagta Somaliland Mr
Cabdirashiid Yaasiin Caydiid, oo u mahad naqay dhamaan ciyaartoyda iyo
agaasimayaasha ciyaaraa ee gobolada.
Ciyaartii furitaanka
Waxa nasiib u helay ciyaartii furitaanka ee kubadda cagta gobolada labada
xul ee Saaxil iyo Awdal, halkaasi oo ay ciyaar aad u qiimo badan oo degan
ku soo bandhigeen, intii ay ciyaartu sucotay waxay dhagahaagu maqlayeen
sawaxanka taageerayaasha labada kooxood ee Tarabuunada oo si weyn loo buux
dhaafiyay.
Inkasta oo ay labada kooxood ciyaar adag soo bandhigeen haddana umay
suurto galin inay wax goolal ah kala helaan, qaybtii hore ee ciyaarta ayay
kooxda gobolka Awdal lahayd gacanta sare, laakiin markii dib loogu soo
noqday garoonka ayay wax weyn ka badashay ciyaartii ka dib markii ay
samaysay isbadal.
Si kastaba ha ahaatee labadii kooxood ee Awdal iyo Saaxil waxay isla
dhaafi waayeen 0-0, maantana waxay ciyaar xiiso badani dhexmari doontaa
labada xul ee kubadda cagta gobolada Hargeysa iyo Togdheer.
Dhinaca kale ciyaaraha fudud ee orodada ayaa shalay ka dhacay Hargeysa
Stadium, orodkaasi oo ahaa ka 100M ah ayaa waxa ku tartamayay ciyaartoy
matalaysay lixda gobol ee dalka, tartankan orodada oo ahaa isreeb reeb
ayaa waxa gobol kasta u ordayay afar ciyaartoy oo lababa mar ordayeen,
waxaana labada wareeg mid kasta soo baxayay afarta ciyaartoy ee ugu
horeeya, labada wareeg waxa mid kasta ka soo gudbay afar ciyaartoy
sideedaasi ciyaartoyna waxay markale isku arki doonaan finalka. Labad
ciyaartoy ee ugu dheereeyay ama kaalinta hore shalay galay waxay kala
ahaayeen Cabdishakuur Xaashi Barkhadle oo ka socday Gobolka Awdal iyo C/qaadir
Abiib Xassan oo ka socday Gobolka Hargeysa, dhamaan ciyaartoyda kalana aad
ayay iskuugu dhowaayeen dhinaca ilbidhiqsiyada. Top
“Ma Jiro
Muwaadin Ka Sareeya Sharciga Dalka Oo Aan La Xidhi Karin,
Masuuliyiintanina Waa Masuuliyiin Aan Ku Jirin Inta Dastuurku Siiyey
Dhowrsanaanta”
War-Saxaafadeed –Afhayeenka Xisbiga UCID |
Hargeysa, July 31, 2007 (Haatuf) - Xisbiga UCID ayaa
sheegay in masuuliyada 1-aad ee kaalinta nabad –gelyada ay leedahay
xukuumaddu, isla markaana muwaadin kasta ay xukuumaddu xidhi karto hadii
loo tuhmo arrimo khalkhal gelin kara nabadgelyada. Waxa kale oo ay
sheegeen in masuuliyantan xidhani aanay ku jirin masuuliyiinta uu
dastuurkeenu siiyey dhawrsanaanta.
Waxaana xisbiga UCID sidaasi ku sheegay war-saxaafadeed uu shalay soo
saaray afhayeenka xisbiga UCID Xasan Xuseen Maxamed (Codyare), qoraalka
warsaxaafadeedkaasina waxa uu u qorna isaga oo dhamaystiran sidan:
“Maalintii 28-kii July 2007, waxay xukuumaddu jeelka Mandheera rumaan
ahaan ugu taxaabtay masuuliyiintii ururkii Qaran ee dhowaan lagu dhawaaqay.
Haddaba, xisbiga UCID, waxay qireysaa in masuuliyada 1-aad ee ilaalinta
ammaanka iyo nabadgelyada ay leedahay x ukuumaddu, mana jirto muwaadin ka
sareeya sharciga dalka oo aan la xidhi karin, haddi lagu tuhmo khalkhal –gelinta
amaanka iyo nabadgelyada, iwm , masuuliyantani waa muwaadiniin weli aan ku
jirin inta dastuurka qaranku siiyey dhawrsanaanta.
Haddii aanu nahay xisbiga UCID waxa aanu xukuumada u soo jeedinaynaa in si
dhakhso ah loo horkeeno masuuliyiintaas maxkamada horteeda si eedaymaha
lagu soo oogay lagu helo ama loogu waayo, muwaadin kasta xoriyadiisa
lagama qaadi karo ilaa dambe maxkamadeed lagaga cadeeyo oo lagu helo,
arinta sharcinimada in urur la furan karo iyo in kale iyo arinta goorma
ayuu bilaabi karaa dhaqdhaqaaq siyaasadeed?
Waxay la tahay xisbiga UCID in ay caddahay arrintani, waayo marka hore waa
inay jirtaa guddi diwaan-gelinta xisbiyada oo hubiya in ururku buuxiyey
shuruudihii ururnimo , dabadeedna la siiyo kaadhka ama ogolaansho furid
urur, dabadeedna loo ogolaado inuu sameeyo dhaqdhaqaaq siyaasadeed.
Xisbiga UCID wuxuu u arkaa in kooxina urur sheegan karin dhaqdhaqaaq
siyaasadeedna la samayn karin ka hor inta la m arinaayo sharciyada
xisbiyadu soo mareen. Sidaas darteed waxa masuuliyiin ta qaran ku waajib
ahayd in sifo sharciya u maraan doonista samayn urur, taas oo ahayd in
dacwad ka furtaan maxkamada dastuuriga ah ee JSL, kuna weydiistaan
fasiraada qodobada dastuurka ee muranka dhaliyay, dabadeedna sugan
jawaabta ka hor inta aanay dhaqdhaqaaq siyaasadeed la bilaabin.
Xisbiga caddaalada iyo daryeelka UCID, wuxuu soo jeedinayaa:
- In muwaadiniinta reer Somaliland ilaashadaan midhihii halgankii
qadhaadhaa ee dalkan loo soo maray, iyagoo ka fogaanaya qof iyo beel
jeclaysi, kana hormarinaya wax kasta danta guud ee dalka.
- In muwaadiniinta reer Somaliland ka fogaadaan wax kasta oo nabadgelyada
iyo ammaanka dalka wax yeeli kara, cadawgana ka farxin kara.
- In dhamaan wixii khilaaf ah ee taagan sida, komishanka iyo miisaaniyada
oo wakhtigeedii gabaabsi yahay in la soo afjaro sida ugu dhakhsaha badan,
iyada oo laga duulayo qodobka 9-aad ee dastuurka qaranka. Qodobkaas oo
tilmaamaya in nidaamka siyaasadeed ee JSL saldhig u tahay nabad iyo
talo-wadaag.
- Ugu dambeyn tii waxa xisbiga cadaalada iyo daryeelka UCID hambalyo iyo
bogaadin u dirayaa bahda ciyaaraha ee suurta –geliyey qabashada tartanka
ciyaaraha ee gobolada JSL ee maanta ka bilaabmay caasimada Somaliland,
anagoo u rajaynayna inay guu ku dhamaato”. Top
Wasiirka Dib U
Dejinta Oo Difaacay Xadhiga Xukuumaddu Kula Kacday Masuuliyiinta Qaran,
Dafirayna In Jawaabtiisu Ay Daaran Tahay Bayaan Ay Beeshiisu Hore U
Soo Saartay |
Hargeysa, July 31, 2007 [Haatuf] - Wasiirka Dib u dejinta
Somaliland Abshir Axmed ayaa sheegay in xadhiga lagula kacay masuuliyiinta
Ururka Qaran uu yahay mid sharci ah oo waafaqsan nidaamka dalka.
Wasiirku waxa uu sidaa ku sheegay shir jaraa’id oo uu xalay caweysinkii ku
qabtay xafiiskiisa magaalada Hargeysa.
Wasiirku isaga oo arrintn aasi ka hadlaya waxa uu yidhi. “Waxa aan
jecelahay inaan ka hadlo xaaladan dalka, gaar ahaana arrinta nimankan
odayaasha ah ee la xidh-xidhay oo kuwaasi oo la buun-buuniyay xadhigooda.
Waynu ognahay in dastuurkeenu ogol yahay saddex xisbi oo keli ah, iyaguna
way ogyihiin, waxaana loogu talo galay in xisbiyada dhexdooda lagu soo
tartamo. Haddii kale oo uu ninku damco inuu xisbi kale sameeyo, waxa
fiicnaan lahayd in inta aanu isku mashquulin wax ummadda khal-khal ku
keenaya inuu isku mashquuliyo inuu sharciyad u helo. Way ogyihiin in aanu
dastuurku ogolayn, waxaana fiicnaan lahayd inay nimankaa odayaasha ahi
isku mashquuliyaan dastuurka sidii loo bedeli lahaa ee loogu dari lahaa
xisbiyada. Intay meel diri ah [dhul adag] oo aanay waxba ka soo baxaynin
waqtiga badan ay ku halaynayeen. Xukuumaddu intaa way la socotay aad
baanay ugu dul-qaadatay, sababta oo ah xil weyn baa saaran. In badan bay
jirtay talooyin iyo wada hadal ay jirtay. Markii dambe sidaad ka war
haysaan Xeer ilaalintii guud ee Qaranka way cadaysay oo runtii ilaalisa
xeerka guud ee qaranka, waanay u sheegtay wixii ay wateen in aanay ahayn
wax sharci ah. waanay u digtay oo waxay ku tidhi, haddii aad arrintaa ka
joogi weydaan dhibaatadeeda ayay leedahay. Kumay joogin, wasiirka
Wasaaradda Daakhiliguna waad ogtihiinoo waa kii digniinta u diray, tiina
kuma ay joogin. Ta kale saddexda xisbi Qaran ee dalkana waxa loo ogol
yahay oo keli ah marka ololuhu socdo oo keli ah, laakiin inta kale waxa
loo ogolyahay inay xafiisyadooda, guryaha iyo hudheelada, laakiin looma
ogola inta kale. waqtiyada kalena looma ogola, balse waqtiga Kaambaynka ee
Ololaha Doorashooyinka oo Komishanku fasaxeeda bixiyo ayaa loo ogolyahay.
Haddii ay iyagu kaabayn siyaasadeed samaynayaan haatana waxay noqonayaan
niman sharcigii ka horyimid.
Haddaba waxaad ka soo qaadaa nimaan sharciba haysan, oo haddana kaambayn
wada, waxaanay kaambaynkaasi ka wadeen Burco, Ceerigaabo, Gabilay,
Oodweyne, Hargeysa ka wadeen, waxaanay meelahaasi ka sameeyeen guddiyo,
kuwii xisbiyada ahaa ee sharciga haystay ayaan loo ogolayn inay meel
fagaare ah ka hadlaan.
Waxaanad moodaysay nimankaa odayaasha ah in fawdo la sameeyo, ummadda oo
la kiciyo, ummadda oo la jahawareeriyo inuu ururkoodu sharci ku helayo.
Maalmihii u dambeeyay ee Khamiistii dhaweyd Maxamed Xaashi madaarka ayaanu
isku aragnay oo aanu arrintan si wanaagsan uga wada hadalnay, waxaanan ku
lahaa waar ninyahaw haddii aad doonaysaan oo damac idin galay, halka aad
ololaha iskaga mashquulinaysaan inaad horta sharciyada isku mashquuliso.
Haddii aanu anagu Xukuumaddii nahay oo aanu aragno inaydaan sharci wadan,
miyaanay Maxamed haboonayn inaad u ashkatootaan maxkamadii dastuuriga oo
aad tidhaahdaan sharci baanu haysanaa, waxaanu noogu jawaabay idinku
maxkamada geeya. Ninka xukuumaddii haya, ee sharcigii gacanta ku haya iyo
ninka wax doonaya cida labada ashkatoota waynu naqaanaa, iyagaa wax
doonayee inay ashkatoodaan, markaa wuxuu kaga jawaabay meesha aad na geyn
doontaan sow Mandheera uun maaha, waxaanad moodaysay inay nimankan isku
tustay in Mandheera iyo xadhig la xidho ay ugu badanayso. Waana nasiib
darro runtii.
Xukuumaddu xilkii ay haysay way gudatay, in badana way u samirtay, in
badana waxay eegaysay in nimankan caqligodu soo dego oo ay wax nidaamsan
la yimaadaan. Xukuumaddu Ilaahay Mahadii dariiqay u martay maantaa
xadhigaa wuxuu ahaa mid sharci ah, maxkamad bay kaashatay, Xeer Ilaalinta
ayay u martay. Maxkamad baa laga ashkateeyay Garsoore ayaa la horgeeyay.
Isagaa samanka u soo jaray. Iyaganaa rumaan gareeyay. Maantana maxkamadda
ayay u xidhan yihiin. Runtii dad baa ka hadla arintan oo yidhaahda
xukuumaddu xadhiga sharci darro ayay u martay oo halgamayaashii bay
xidh-xidhay, markaa waxa aan leeyahay fawdo umaynaan dhimaynayne, waxa
aynu u dhimanaynay inaynu dawlad iyo nidaam helno.
Xukuumadda ilaalinta sharciyada iyo nabadgelyada ayaa xil ka saaran yahay”
ayuu yidhi, waxaanu intaasi raaciyay “Dadkeena waxa aad moodaa inay inay
fawdada jecelyahay, weliba yaanan dadka oo dhan wada odhanina qaar baa
jecel fawdada.
Ta kale, qoladan maanta jaraa’idka ku qornayd ee lahayd waxa aanu ku
hadlaynaa afka Beesha Habar Awal, waxa aan leeyahay afka beesha Habar Awal
waxa ku hadli kara oo keli ah Suldaanka Guud.
Sidoo kale, qoladan Shirgudoonka Golaha Wakiilada ee xadhiga
cambaaraynayayna waxa aan leeyahay, idinku waxaad tihiin sharci dejintii,
idinkaana sharcigii gacanta ku haya, waxaanay ahayd inaad ka hortimaadaan
cida sharciga jebinaysa, laakiin waa nasiib darro inaad tidhaahdaan waa
sharci darro.
Waxa kale oo jirta oo aan arkayay Mudane leh Madaxweynuhu wuxuu tegi
doonaa Qul-Ujeed, ka dibna Masar, oo markaasi haddii Madaxweynaha la
inqilaabo oo la burburiyo dalka yaa dib iskugu soo celinaya, ta kale xataa
haddii meel laguu dhiibayo waxay ku qurux badan tahay inay marka hore sii
dhisnaato laakiin haddii ay dunsan tahay, waa laga fiican yahay oo
dhismaheeda ayaa waqti kugu qaadanaysa, markaa miyaynu duminaa, waxaanan
idiin sheegayaa haddii ay maanta Somaliland dunto in aan dib la iskugu
keeni karayn”.
Markii uu wasiirku hadalkiisa dhameeyay ayay Weriyayaashii shirkaasi
jaraa’id ka qayb galay su’aalo weydiiyeen, waxaanay su’aalahaasi u dhaceen
sidan:-
S: wasiir shirkaagan jaraa’id waxa la isweydiin karaa maxaa kugu kelifay?
J: waxa weeyaan mid shakhsi ah oo aan anigu uuni galabta goostay in aan
arrintan ka hadlo.
S: Wasiir waadigan mawduuc aan shaqadaada ahayn ka hadlaya ee ma noo
sheegi kartaa hal kombuuyarna alla ha ka yeelee wax aad wasaaraddaada ku
soo kordhisay intii aad xilka haysay?
J: Xilka waxa aan hayay muddo sannad ah, muddadaasi aan hayayna runtii
waxay ku soo beegantay waqti ay wasaaraddu qaxootigii intiisii badnayd dib
u soo celisay, laakiin waxa aanu ku hawlanayn uun hawlo kale oo wax loogu
qabanayo arrimaha dadka dalka gudihiisa ku barakacay. Waananu
diiwaangelinay dadkaasi maalmo dhaweydna anaga oo kaashanayna hay’adaha
caalamiga ah waxa aanu gaadhsiinay caawimo.
S: Wasiir Adigu Ma Garsoore ayaad tahay, ma qareen baad tahay, mise Xeer
Ilaaliye ayaad tahay, maxaa keenay inaad mawduuca xadhiga masuuliyiinta
Qaran ka hadasho, adiga oo aan maalin keli inta aad warbaahinta iskugu
yeedhay wasaaraddan aad qaranka ugu xilsaarantahay ka hadal, mise waxa aad
isku beel tihiin mid ka mid ah masuuliyiinta qaran ka xidhan oo sidaasaa
laguugu soo diray, mise Madaxweynaha ayaa kugu yidhi ka hadal arrinta
odayaashan Habar Awal ee cambaareeyay xadhiga maadaama aad tahay Habar
Awal?
J: Maya laakiin anigu ayaa goostay galabta in aan arrintan ka hadlo,
laakiin ma jirto madaxweyne iyo xukuumad kale oo aanu arrintan ka wada
hadalnay oo igu tidhi ka hadal. Balse aniga ayaa goostay in aan ka hadlo.
S: Masuuliyiinta Qaran ee xidh-xidhan waxa ka mid ah Maxamed Xaashi Cilmi
oo ah Nelson Mandel-lihii Somaliland, maadaama oo uu ahaa Aas-aasayaashii
SNM, halka uu Gaboose-na yahay Gudoomiyihii shirkii Beelaha Somaliland ee
u dambeeyay ee lagu qabtay Hargeysa ee lagu ansixiyay dastuurka aad
sheegayso, markaa miyaanay iyagu xataa haddiiba oo ay dunto markalena dib
u soo dhisanayn, ilayn tanba iyagaa soo dhisay’e?
J: Horta qofna ma jecla in wixii uu ku soo tabcay xumaadaan, Maxamed
Xaashi waa nin sharaf leh, Mujaahid ah, waan ogahay inuu ka mid yahay
aas-aasayaashii SNM, Gaboose-na tiisa waanu ognahay, labaduba inay
Mujaahidiin dalkan sharaf ku leh yihiin, balse dee Mujaahid baan soo ahaa
oo wixii aan ku soo tabcay baan baabi’inayaa ma noqonayso wax la qaadan
karo, xukuumadduna iyada ayaa nabadgelyada ilaalisa, xadhigoodana nidaam
sharci ah ayaa loo maray.
S: Wasiir dabayaaqadii bishii May ee ina dhaaftay, waxaad Xeer Ilaalinta
olole ugaga jirtay sidii loo soo dayn lahaa ama xukunka looga khafiifin
lahaa niman aad isku qabiil tihiin oo loo haystay lacag faalso, markaa
halka qoladan qaran laga xidhay, maadaama oo aad xil wasaaradeed adiga oo
haya u doodaysay niman lacag faalso ah loo haysto, miyaanay qurux badnayn
in adiga lagu xidho bedelkooda?
J: Anigu ma ogi nimankaa aad sheegayso, jawaabtuna adiga ayay kugu soo
noqonaysaa, su’aashaasina maaha wax laga jawaabo.
S: Waxa aad eedaysay shirgudoonka Wakiilada oo aad sheegtay inay nasiib
darro tahay inay ka soo horjeestaan xadhiga masuuliyiinta Qaranka?
J: Ma eedayn, laakiin waxa aan idhi, iyaga oo ay ahayd inay sharciga
ilaaliyaan oo xeer dejintii ah, may ahayn inay yidhaahdaan xadhigaasi waa
sharci darro.
S: Maadaama oo aad ka mid tahay xukuumadda afkeedana aad ku hadlayso, oo
aan ku weydiiyo waxa xukuumadda lagu eedeeyaa, xadhig, dulmi, cadaalad
darro, fadhiidnimo, kelidii talisnimo, musuq-maasuq, iyo wax qabad la’aan,
waxaasi oo dhana waxa ugu dambeeyay, waxa doraad dalka ku soo noqday
carruurtii madaxweynaha Somaliland oo ka soo xagaa baxday Masar oo ay wax
ku bartaan, iyada oo carruurtii Somaliland waxbarasho dhaaf’e ay
dariiqyada ku bakhtiyayaan, markaa taasi ma cadaalad baad u aragtaa
aragtidaada shakhsiga ah?
J: Arrintaasi ka hadli maayo, shirka jaraa’idna wuu xidhan yahay.
Wasiirka Dib u Dejinta Somaliland ayaa tan iyo intii loo magacaabay xilkan
bishii August ee sannadkii ina dhaafay, waxa uu ku hawlanaa hawlo beeleed
oo ay ka mid yihiin Xaal fashilmay oo ay odayaal la dhaq-dhaqaajiyay
sheegeen inay ka bixiyeen saddex suxufi oo ka tirsan Haatuf oo xabsiga loo
taxaabay horraantii bishii January ee sannadkan, ka dib markii uu
Wargeyska Haatuf baahiyay xogo la xidhiidha musuq-maasuq iyo ku takri fal
awoodeed oo ay madaxweyne Rayaale iyo qoyskiisu ku kaceen. Waxaanu Mr.
Abshir hormood ka ahaa abaabulkii xaal beenaadka isagoo isla markaana
kharashka ku baxay xafladii lagu qabtay Maansoor dabayaaqadii January.
Top
Suldaanka
Beesha Sacad Muuse Oo Xadhigga Hoggaamiyeyaasha QARAN Ku Tilmaamay
Af-duub |
“Ina Rayaalow Adeer Malaha Weli Dhac Laguma
Odhane Waa Inaad Naga Tagtaa” Maxamed Cabdi Arabay
Hargeysa, July 31, 2007 (Haatuf) – Suldaanka beesha galbeedka iyo
waqooyiga Hargeysa [Sacad Muuse], Suldaan Sulub Nuur Warsame ayaa
cambaareeyay xadhigga xukuumadda Madaxweyne Rayaale xabsiga Mandheera ugu
taxaabtay hoggaamiyeyaasha urur-siyaasadeedka QARAN, waxaanu suldaanku
hab-dhaqanka xukuumaddu xadhigaas u martay uu ahaa mid af-duub ah, oo
haddii aanay dawladdu wax ka bedelina ay mid taas ka weyni dhici doonto.
Sidoo kalena waxaa isna xadhigga siyaasiyiinta QARAN si kulul uga hadlay,
dhaleecayn kululna ugu jeediyay xukuumadda Madaxweyne Rayaale, Oday
Maxamed Cabdi Arabay oo ka mid ah odayaasha caanka ka ah ee reer Hargeysa,
waxaanu Maxamed Cabdi Arabay ku tilmaamay xadhigga noocan oo kale ah ee
lagula kacayo raggii halganka u soo galay dalku ay nabadgelyada waxyeeli
karto.
Sidaana waxay suldaan Sulub Nuur iyo Maxamed Cabdi Arabay ku sheegeen shir
jaraa’id oo ay shalay ku wada-qabteen magaalada Hargeysa, waxaanay
xukuumadda ugu baaqeen inay si degdeg ah oo bilaa shuruud ah u soo dayso
hoggaanka QARAN ee xabsiga Mandheera sharci-darrada ugu xidhan.
Suldaan Sulub Nuur Warsame oo shirkaas jaraa’id ka hadlay ayaa waxa uu
sheegay in laga duceysto dawlada xun, isla markaana waxa uu carabka ku
dhuftay in halgan dheer la soo maray nabadgelyada dalka Somaliland maanta
taalla.
“Waxaan leeyahay Madaxda imika Dawladda haysaa talaabooyinka ay qaadayso
ha ka joogto, ninku haddu denbi galo dawgu waxa uu yahay inta aan meel
kale loo kaxayn ee aan la af-duubin halkan gartiisa lagu qaado oo la eego
inuu danbiile yahay iyo inaanu danbiile ahayn” ayuu yidhi Suldaanka Sacad
Muuse Suldaan Sulub Nuur Warsame.
Isaga oo hadalkiisa sii watana waxa uu intaa
raaciyey oo uu yidhi “Anigu waxaan leeyahay sida ha la bedelo, haddii
aanay dawladu sidaa bedelin si xun oo ka weyn ayaa dhici”.
Maxamed Cabdi Arabay oo ka mid ah odyaasha waaweyn ee reer Hargeysa ayaa
waxa uu sheegay inay ka hadlayaan Xadhiga Masuuliyiinta Urur Siyaasadeedka
Qaran, isla markana waxa uu ku tilmaamay mid Cadaalad daro ah “Waxaanu ka
hadlaynaa Sadexdan Nin ee xidhan, horta dadku bir-ma-geydo ayuu leeyahay
ninbaa Gabyey oo waxa uu yidhi ‘Dadku birmo-geydiyo lama guhaashaan ayuu
leeyahay’, sadexdan nin [Dr. Gaboose, Maxamed Xaashi iyo Jamaal Caydiid]
ee mujaahidiinta ah ee soo halgamay ee maanta midhahoodii la daaqayo ee
Cadaalad darada lagu xidhay ayaanu ka soo hor-jeednaa Xadhigoodaas”.
“Inkasta oo aanu ina Rayaale dheg u dhigayn wixii la yidhaahdo ilaa sidii
Af-weyne ka lugeeyo, laakiin waxaanu leenahay Saddexdaa nin ha loo soo
celiyo xoriyadoodii haddii aanu nahay odayaashii” ayuu yidhi Maxamed Cabdi
Arabay.
Maxamed Arabay waxa uu ku dooday haddii muwaadiniinta reer Somaliland si
sharci-darro ah la ikaga xidh-xidho inay nabadgelyada waxyeeli karto.
“Halka ay reerka Habar-yoonis ka yidhaahdeen haddaanu nahay reerka
Habar-yoonis anagu waxaanu leenahay hadaynu nahay reer Isaaq haddii
maalin-walba rag laynaga xidh-xidho hadhowto nabadgelyadu way Xumaan
doontaa oo gacanteena ayey ka bixi doonta oo dhibaato ayey inoo geysan
doontaa” ayuu yidhi Maxamed Cabdi Arabay, waxaanu intaas raaciyay oo uu
yidhi: “Ina Rayaale iyo Dawladiisu waxay ku-wadaan inay mar-danbe dhibaato
badan inoo geysato.”
Md. Maxamed Arabay oo la hadlayey Shacbiga waxa uu sheegay inay ka gar-naqaan
xadhiga Masuuliyiinta Urur Siyaasadeedka QARAN oo ay wax ka sheegaan,
isaga oo arrintaa ka hadlayana waxa uu yidhi. “Shicibka Waxaan leeyahay
waa inaad markhaatiga furtaan cidda gar-daran iyo cidda garta leh, -Af-weyne
markii Xamar laga saaray raggi la talin-jiray ee uu kow ka ahaa
Cabdiraxmaan Buluq-buluq ayaa waxa uu yidhi dadka ayaa xun, Af-weyne ayaa
dhirbaaxay oo waxa uu yidhi “dadku inuu Xumaa waan ogaaye idinka ayaa igu
hayey beri hore ayaan isaga tagi lahaa”, hadaba waxaan leeyahay meel-walba
Cabdiraxmaan Buluq-buluq wuu jiraa, hadaba waxa jira kuwo dadka madaxda ah
hadday toosan yihiin qaloociya, haday qaloocan yihiina sii qaloociya.
Hadaba la-taliyaasha la talinaayow Madaxweyne Rayaalow waxaan idin
leeyahay taariikhdu way is qoreysaa oo way idin sheegi, raggaasi [Siyaasiyiinta
QARAN] maaha rag la xidho oo waa rag mudakara oo waa ragg in badan duurka
ku jiray oo ku dhalmo daayey, oo ku aduunyo daayey waa rag injirtu ku
gashay oo wixii ay keeneena waa taa maanta la hadhsanayo, kuwii shalayto
la dagaalamayey ay iyagii xidh-xidhayaan, Waa nasiib-darro.”
Oday Maxamed Cabdi Arabay waxa uu Xukuummada Madaxweyne Rayaale ku eedeyey
inaanay imika uunn Cadaalad darada bilaabin ee ay horeba cadaalad-darro
farabadan u samaysay, waxaanu yidhi “Dawlada Ina Rayaale maanta oo kaliya
may bilaabin Cadaalad darrada, waxay bilowday markii Baarlamaankii xorta
ahaa ee la soo doortay iyo Guurtidii isku dirtay, shicibkuna uu taagan
yahay ee uu leeyahay nabadgelyada ha la ilaaliyo, markii labaadna waxay
ahayd markii shaqadii ay heshay Xaaska Mujaahidka Axmed Siilaanyo [Aamina
Waris] ay u diideen ee ay dadkuna arrintaa ka hadli-waayeen, markaana uu
ku sii dhiiraday Markii Gudoomiyaha Wargeyska Haatuf Yuusuf Cabdi Gaboobe
iyo labadii nin ee kale [Tafatiraha Haatuf Cali Cabdi Diini iyo Maxamed
Cumar] ay xaqdarada ku xidhay way ka sii dartay, ma dhameyn karo cadaalad
darrada ay sameynayso. Maantana waxay xidhay Sadex Mujaahid [Dr. Gaboose,
Maxamwed Xaashi iyo jamaal Caydiid] oo wadanka qiimo ku leh oo xalaal ah
Haddaba waxaan leeyahay ina Rayaalow adeer waa inaad naga tagtaa, dhac !
weli malaha dhac laguma odhan. Haddaba aniga [Maxamed Arabay] ayaa ku leh
naga dhac waxba noomaad dhiibanin waanu kugu khatalanay ee naga tag,
ilaahayna degdeg ha kuu rido waayo imika ayaanu yag-leel danbe ku jirnaa.” Top
War-Murtiyeed
Ay Beesha Muuse Care Ka Soo Saareen Xadhigga Hoggaamiyeyaasha Qaran |
Shir balaadhan oo ay ka soo qayb galeen 200
xubnood oo ka kooban Cuqaal, Waxgarad iyo Dhalinyaro ka tirsan Beelaha
Muuse Care ee habaryoonis ay isugu yimaaden meel fagaare ah maanta oo
taariikhdu yahay 30/07/2007.
Shirkaas oo lagag hadlay arimo reerka u gaar ah oo ay hore ugu
balansanaayen waxa kale oo lagu soo qaaday xadhiga sharci darada ah ee
dawladu xoriyadii ugaga qaaday madaxda sare ururka Qaran.
Anagoo tixraacayan baaqyada iyo bayaanadda ka soo kala baxay
1. Golaha Wakiiladda
2. Golaha Guurtida
3. Ururka Qareenada
4. Ururka Saxaafadda Solja
5. Ururka Xuquuqul insaanka iyo dhamaan ururada bulshada iyo beelaha
Somaliland waxay muujinaysa in golaha fulinta ee Somaliland si indho
la’aan ah dastuurka iyo shuruucda dalka u baal marsanyahay isla markaana
ku xadgudbay xoriyal qawlkii iyo xuquuqdii muwaadin aan waxa danbi ah
galin leeyahay.
Waxa shaki la’aan ah in kalsooni daro ka muuqatay dawalda hadaanay taasi
jirin maxay tartanka siyaasada ku diidanyihiin.
Waa maxay waxay golayaasha sharciga iyo nabad gelyadu arkayaan ee aanay
golaha fulintu arkeyn ee ay ka door bideen inay iyagu shaqaaqo abuuran.
Sidaa darteed:-
1. Waxaanu hormuud u nahay in aanay dhicin wax ficil qaadasho ah oo
bulshada S/L sameyso si aan marmarsiiyo loogu helin sharci darada ah.
2. Dr Maxamed Cabdi Gaboose, Ing Maxamed Xaashi Cilmi iyo Jamaal Caydiid
Ibraahin ma aha qoysas iyo qabiilo sida loo dhigaayo ee waa Qaran u
doodaya Xuquuqda bulshadooda iyo dalkooda.
3. Waxa bulshada Somaliland ku qanci kartaa in madaxda xidhan iyo arimaha
Ururadaba lagu xalilo oo kaliya ah Maxkamada Dastuuri ah wixii baal
marsana waa biyo col dhaanshay.
4. Waxanu dawlada Somaliland ku boorinayna in ay xuquuqda Muwaadinka
dhawrto oo si shuruud la’aan ah ugu sii dayso siyaasiyiinta Ururka Qaran
inta laga geynayo meel dastuuri ah.
Bayaankan oo ay ku saxeexanyihiin 50 xubnood oo ay kamid yihiin
1. Caaqil Cadbulqaadir Damal
2. Caaqil Cumar Jaamac Gaas
3. Caaqil Cabdilaahi Caraale
4. Cali Maxamed Haybe
5. Maxamed Diiriye Afxakame (taleex
6. Axmed Xuseen Jaamac (Soodani)
7. Cali Xaashi Huruuke
8. Jaamac Cabdi Carab
9. Diiriye Jaamac Gube
10. Maxamud Ducaale Dhaad
11. Baashe Muuse Dhiif
12. Cabdi Ibraahin Aadan Qalabjaan
13. Xasaan Xaaji Dhogor Top
Oday Aadan
Xaashi Cilmi Oo Cambaareeyey Xadhigga Masuuliyiinta Ururka Qaran |
Hargeysa, July 31, 2007 (Haatuf) – Oday
Aadan Xaashi Cilmi ayaa isaga oo ku hadlaya magaciisa iyo magaca boqolaal
qof oo beesha reer Xaashi Cilmi canbaareeyey xadhiga saddexda masuul ee
ururka Qaran Dr. Maxamed Cabdi Gaboose, Eng. Maxamed Xaashi iyo Jamaal
Caydiid, kuwaas oo 28/7/07 ay xukuumadu u taxaabtay xabsiga Mandheera.
Waxaanu Oday Aadan xaashi xukuumadda u soo jeediyey inay si deg-deg ah
masuuliyiintaasi xoriyadooda ugu soo celiso, isaga oo intaasi raaciyey in
xukuumadu hadii ay dambi ku haysato ay maxkamada horteeda kaga cadayso.
Sidaana Oday Aadan Xaashi waxa uu ku sheegay qoraal uu shalay na soo
gaadhsiiyey, qoraalkaasina isaga oo dhamaystiran waxa uu u qornaa sidan:
“Aniga oo ku hadlaaya magacayga iyo magaca boqolaal qof oo ka tirsan reer
Xaashi Cilmi waxaan halkan ku cambaaraynayaa xadhiga saddexda masuul ee
ururka qaran ee ay dhowaan xukuumadu ku xidhxidhay xabsiga Mandheera.
Run ahaantii anaga oo ka xun xadhiga masuuliyiintaasi oo runtii aanu qabno
in ay xukuumadu ku degdegtay, waxaanu u soo jeedinaynaa madaxda xukuumada
in ay masuuliyiintaasi si deg-deg ah xoriyadoodii ugu soo celiso, isla
markaana faraha ka qaado oo hadii ay wax dembi ah lagu haysto sida
sharciga ah maxkamad la horkeeno. Ugu dambeyn
waxa aanu aad u cambaaraynaynaa xadhiga masuuliyiintaasi oo aanu u aragno
in lagu deg-degay, isla markaana sharaftoodii meel lagaga dhacay”.
Toddobaadkan waxa dhammaan fadhiisamada lagu
barjeeyo, kuwa shaaha lagu cabbo, kuwa bunka lagu cabo ee sida dabo –joogga
ah looga dalbado iyo geggada lagu geddo caanaha iyo hadhuudhkaba ka dhex
socday dadka ku ganacsada iyo macaamiisha guddahoodaba dooddo la isku
mari-waayay, qaar la isaga garaabay iyo dar aan la isla meel dhigin, si la
isku raacraacsanaa in laga dhursugo bal waxa ay ku dambeeyaan ama ay ku
biyo-shubtaan arrimaha saddexda xisbi qaran ee kala h itijaaha ah, lana
moodo in uu mid kastaa u kobcaayo si aan waafaqsanayn dimoqraadiyada
muwaadinka ku jira golihiisa iyo kan taaageeraha u ah, isagoonay midna
fursaddii uga banaanayn da’da cusub ee siyaasadda casriga ah ee adduunka.
Dooddu waxa ay isku raacaysay in ay asxaabta qaranku baddidoodu
barnaamijyo wacan leeyihiin, hase ahaatee aanay jirin wax xeer
gaar-hoosaad wacan oo lagu maareeyaa, waana qaar ku kala tegsan danta
dalka iyo dadka oo is-hebelo cambaarayn badan midba midka kale.
Golaha Guurtida doodduhu intooda badani waxa ay isugu dhadhowaayeen in
golaha guurtidda dalka ay ka luntay turjumaaddii is afgarashada dhaqanka
ee sida deg-dega ah wax u kala maamuli jirtay. Dooddu waxa ay sii maraysay
oo mafrishyo badan la isla qaatay in golaha Guurtidu sii da’ yaraanayo,
siyaasiyiin iyo diblomaasiyiin quud –daranayaan in ay si dhakhso ah isugu
rogaan.
Golaha dawladda ma la isweydiinayay in bal isku dayo in la magacaabo ugu
yaraan lix wasiir oo hadda ka tirsan xukuumadda jirta, waxa la dhaafin
waayay afar qudha in laga magaca dhabo, waxaanu fallanqaynta golaha
dawladdu isku biyo shubtay in uu wasiiradda 90% iyo dheeraad aabayaal u
yihiin musuqmaasuqa dalka la sheegayo in uu ka jiro , in ay iyagu
caddaalad darada horseed u yihiin. Mid kastaana ugu takri fallo
masuuliyaddii qaranka uu u hayay sida uu doono , madaxweynahana ay ugu
hanjabaan waxaan geli xisbi hebel iyo reerkaygaan kaa kaxaysan.
Golaha baarlamaanka waxa isu-dul rasaysan boqolaal sharci iyo xeer oo
aanay midna waxba ka qaban, waana waxa ugu weyn ee ragaadiyey, xubnaha
lama garan ujeedadooda iyo ka jeedadooda, inta badan ma arkaan tagarta ku
taagane, wey dhaliil jeedin badan yihiin. Si wada jir ahna uma daneeyaan
danta guud, waxaad moodaa in ay soo horeysiinayaan ku xumeedda.
Arrinka ururka Qaran waxay doodeyaal badani qabeen in ay yihiin is-feeraarin
iyo fallaadh mucaarad oo laga soo jeexay masuuliyiinta mucaaradka,
sidaasaanay xukuumada iyada lafteedu aaminsan. Ururkuna ismuujin laftiisaa
aad uga hordhacdayis xareyntiisa. Sidaas awgeed dawladdu waxay shicibka u
sheegtaa in qaran fidmo yahay, iyaguna waxay ummadda u sheegaan in ay
yihiin urur sharci ah, murankii ka dhex dhashay ee aan laga garqaadinina
waxa uu keenay qaran xadhiggooda qayral-dastuuriga ah, kaasoonay
qayladiisa sii socon doonin wax ka badan 8 cisho, hadaan lagu sii dayn
gudahood.
Waxse gabagabadii doodeyaashu ku gunaanadayeen doodahooda siyaasi qabiil
ma ahee, maxaa innaga inoo dan ah, maxaa inoo wada dan ah, maxaase
dalkeenana u dan ah.
ODHAAHDA
AKHRISTAHA: Dadoow Mayla Aragtaan? |
Maanta waxa taagan ee ka socda wadankeenu
wuxuu iila muuqdaa mid argagax badan leh oo ay ka dhalanayso cawaaqib xumo
weyn oo aan la mahadin doonin hadii ay arrimuhu tubtaa ku sii socdaan.
Waxay xukuumada Rayaale u muuqataa mid aad ugu midab eeg kacaankii
murugada iyo foolxumada lahaa eek u can baxay dilka dhaca cabudhinta iyo
xadhiga muwaadiniinta, kacaankaasi oo ay Rayaale iyo badiba wasiiradiisu
ka soo qalin jabiyeen waxbarashadiisii uu xooga, xabsiga iyo qorugu
kaalinta koowaad ay kaga jireen.Falalka guracan iyo tacadiga lagu hayo
muwaadiniinta ee ay ku hadoodilayso xukuumadu wax-qabad la’aanta hadhaysay
hawlaha dawlada ee curjaamiyey dhaqaalihii iyo horumarkii dalka ayaa u
muuqda qaar sii laba-kaclaynaya maalinba maalinta ka dambaysa.
Ayaamahan iyo dhacdooyinka ka dhacaya dalku waxay ina xuusinaysaa
ayaamihii murugada lahaa ee ay falal noocan maanta dhacaya oo kale ah
lagula kici jiray dad birmageydo ahaa oo ka soo jeeday umada reer
Somaliland sida ay maanta ugu talaabsatay xukuumada Rayaale inay xabsiga u
taxaabto xubnihii umadan xalaaleeyey ee xornimadooda horseedka ka ahaa oo
aanay waxba ka soo qaadin taariikhdoodii wacnayd ee birma geydada lahayd.
Hadaba markaad faaqido sida ay ku yimadeen arrimaha badan ee muwaadiniinta
ka fajiciyey ee ay Rayaale iyo qaar ka liita oo aan dalkan dhismihiisan
iyo xorayntiisii midna hagardaamo mooyee aan waxba ku darsan ay ku kacaan
waxaa kuu soo baxaysa inaan waxba isbedelin oo uu weli dhisan yahay xukun
qarqooshkii Siyaad Barre iyo siidhkiisii garanwaaga ahaa waana isla kuwii
gumaadayey, basaasayey, garaacayey, dilayey, cabudhinayey dad aan waxba
galabsan.
Waa isla xubnihii uu adeegsan jiray Barre oo qaarkood xataa qoxootigana
kaga hadhi waayeen sida Cawilka u basaasi jiray Afweyne ururkii xoraynta
ee SNM iyo Cirro oo ahaa kii basaasi jiray aqoonyahankii ummadan
ruugcadaayadii afgebigana ku hayn jiray selelka jeelka ee arxan darada
qalbigu la madoobaaday.
Waxa ummada mar labaad u dhuumatay kooxdii uu carbiyey taliskii barre ee
dhiigya cabka ahaa oo fulinaya casharadii ay ka soo aflaxeen ee macalinkii
ay dhabtiisa ku soo barbaareen, inay sidaasi tahay waxa kuu cadaynaya
xadhiga loo quudhay Eng. Maxamed Xaashi Cilmi oo ahaa Aasaasihii ururkii
SNM iyo Dr. Maxamed Cabdi Gaboose oo wasiirnimadii iyo lacagtii Afweynaba
ka doortay inuu ka xoreeyyo umadiisii taliskaa madoobaa ee dulaystay
dadkiisa. Iyo nasiibdarada maanta Jamaal Caydiid ku celisay xabsigii ay
shalay geesiyaashii xoraynta ee SNM ka soo jabiyeen isagoo ka mid ahaa
dakii u xidhnaa halgankii umadoodu ugu jirtay inay iskaga xoreeyaan
Afweyne iyo hay’adihiisii cabudhinta ee dabargoynta iyo NSS tii cidkasta
oo nidaamkaa ka aragti duwanaata habeen badhka guryohooda sharci darada
ugu daadan jirtay ee xabsiga dhigi jirtay.
Hadaba dadoow mayla aragtaan foolxumooyinka ina hadheeyey ee ay ku
kacayaan kooxdaasi garmnaqaatayaasha ah ee aan sharci iyo dadnimo midina
qaban ee baaba’satay sharaftii umadan iyo haldoorkeediiba. Dadoow mayla
aragtaan kooxdan sirdoonka ah ee aan la garanayn cida ay u adeegayaan ee
baabiyey hay’adihii ay dawladu ka koobnayd iyo sharcigii dalku ku
dhisnaaba ee meesha ka saartay Golihii wakiilada, Commission-kii Qaranka
iyo distoorkii ay ahayd inay dalka ku dhaqaan.
Su’aashuse waxay tahay waa maxay talaabada kale ee ay isku hanbalyeyn
doonaan kooxdaasi?
Maxamed Cabdi Xasan.
Madaxweyne
Waxaad Doonto Samee, Xabsibaa Ku Huran |
Waxa wax lala yaabo ahaa falkii argagixisada
ahaa ee xukuumadda Rayaale kula kacday madaxdii sar sare ee Urur
siyaasadeedka QARAN ee dhowaanta lagu dhawaaqay. maaha markii ugu
horreysey ee xukuumadda Rayaale ku kacdo fal noocan oo kale ah, balse waa
mid caado u noqotay Rayaale iyo xukuumaddiisa in ay badhtil-maameed ka
dhigtaa dadka magaca iyo xushmadda ku leh bulshada dhexdeeda. sabtidii
ahay ahayd markii ciidamada bileysku ay si fool-xun u soo qab-qabteen qaar
ka mida madaxda Ururka QARAN. loona taxaabay xabsiga Mandheera,mana jirto
cid dacwad ku soo oogtey madaxda Ururka QARAN, marka laga reebo hadalada
liita ee xukuumadda Rayaale miciinsanayso, iyaga oo leh Ururka QARAN waa
sharci-darro wuxuna khal-khalgeilnayaa nabadgelyada. hadaba marka laga
yimaaddo hadalada xukuumadda waxa iska cad in sharci-darro lagu
xidh-xidhay madaxda QARAN, waxa layaab noqotay sababta ay xukuumadda
Rayaale ay awoodda u adeegsatey, iyada oo ay furnaayeen waddooyin kale oo
lagu xalinlahaa arrinta Uurka Qaran, iyada oo aan cidna la xidhin, cidna
loo cago-juglayn, cidna la cabudhin, falkan xukuumadda Rayaale kula kacday
Ururka QARAN waxay wel-wel ku abuurtay shacabka reer somaliland meelkasta
oo ay joogaan. tallaabadan Rayaale xabsiga ugu taxaabay madaxda Ururka
QARAN waxay dhaawac ku tahay hannaanka geeddi-socodka dimuqraadiyaddii
laynaku ammaani-jirey, sidoo kale falkan Rayaale ku kacay wuxu somaliland
ka jeedinayaa indhaha beesha caalamka, sidoo kale falkani wuxu dib-u-dhac
ku keenayaa doorashooyinka foodda inaku soo haya. dalkuna wuxu u
sigo-rogtey mid uu ka taliyo keligii-talis. Runtii talaabadan Rayaale ku
xidh-xidhay Ururka QARAN waa mid baalmarsan xeerarka dalka u yaalla lidna
ku ah xorriyadda muwaadiniinta, dhanna ka ah xuquuqda aadamaha. hadaba
dadban ayaa mad-madaw ka galay is weydiinayana tollow QARAN ma sharcibaa
lagu xidhay mise sharci-darro. xukuumaddu waxay ku doodaysaa in dalka laga
ogol yahay saddexda xisbi Qaran ee maanta jira. halka Ururka QARANNA ku
doodayo in sharci-gu u oggolyahay in muwaadiniintu samaysan karaan Ururro
siyaasadeed oo u tartama doorashooyinka Goleyaasha Degaanka. hadaba waxa
isweydiin leh maxuu dastuurka ka yidhi Ururrada siyaasadda? haddii aan soo
qaato
QODOBKA 22AAD
XUQUUQDA SIYAASADEED, DHAQAALE, BULSHO, IYO XAQA DOORASHADA
1- Muwaadinka kasta wuxu xaq u leeyahay in uu ka qaybgalo hawlaha
siyaasadeed, dhaqaale, iyo hiddaha iswaafaqsan, xeerka dastuurka.
2- Muwaadin kasta oo buuxiya shuruudaha xeerku tilmaamayo wuxu xaq u
leeyahay in la doorto, waxna doorto.
QODOBKA 23AAD
XORRIYADDA DHAQDHAQAAQA IYO IS-ABAABULKA
Qodobkani wuxu si cad u qeexayaa oo uu leeyahay muwaadiniintu waxay xor u
yihiin in ay isu habeeyaan Ururro siyaasadeed. Qodobadaasi waxay ina
tusayaan sida dastuurkeeno u ogolaanayo in la samaysto Ururo siyaasadeed,
waxase is weydiin leh sababta madaxweyne Rayaale isaga indho-tirayo
dastuurka ee uu ugu tumanayo, waxa hubaal ah in sharci-darro lagu
xidh-xidhay madaxda Ururka QARAN, sababta madaxweyne Rayaale falkan ugu
kacayna waxay ahayd sidii dalka fowdo uga dhicilahayd balse waa la fahmey
shir-qoolka uu Rayaale maleegayey ee uu ku doonayey in dalka rabshado ka
dhacaan. madaxweyne Rayaale isaga oo aan waxba xeerinayn ayuu xabsiga
Mandheera u quudhay mujaahid Maxamed Xaashi Cilmi Dr; Maxamed Cabdi
Gaboose iyo muj; Jamaal Caydiid. saddexdan nin waa saddex nin oo
biri-mageydo ah , tusaale ahaan Maxamed Xaashi wuxu ka mid ahaa shantii
nin ee aas-aasay Ururkii SNM ee dalka u soo halgamey, Jamaal Caydiid sidoo
kale wuxu ka mid ahaa raggii dalka u halgamayey, Dr; Gaboose ka mid buu
ahaa Ururkii SNM maantana wuxu dawaynayey oo badbaadinayey boqolaal qof oo
maskaxda wax uga dhiman yihiin. madaxweyne Rayaale wuxu qadarin waayey
ninka ummadda u shaqaynayey. wuxu tixgelin waayey Maxamed Xaashi oo nin
weyn ah magaca bulshada dhexdeeda ku leh. ah muj; dalka u soo halgamey.
Rayaale mahaa nin waxba xeerinaya wuxu ku tumanayaa shuruucdii dalka u
dejisnayd. wuxu ku tagri-falayaa hantidii ummadda, wuxu ku tagri-falayaa
awooddii Qaranka. wuxuna qorshaynayaa sidii aan dalkan doorasho uga
dhacdeen waana sasabta uu u diidan yahay in la soo dhamays tiro Guddida
Doorashooyinka, waa sababta uu xaald abuurka u yahay wuxu ogyahay Rayaale
haddii doorasho xori dhacdo in aanu waxba helayn, wuxuna door-biday in uu
qas-abuuro isaga oo isku halaynaya ciidamada Itoobiya oo imikaba la
sheegayo in ay meelo ugu diyaar yihiin. waxana loo baahan yahay in ummadda
tashato. waxnna leeyahay Madaxweyne waxaad doonto samee xabsibaa ku huran.
Cabdillaahi Axmed Caarshe, Hargeysa Top
|