Haatuf News

Home | Contact Us | Links |  Archives

BADHEEDHA: Dedaalka Cabdilaahi Yare Muujiyey Garab-gal Buu U Baahan Yahay

Maxay Xukuumadda Uga Cadhootay Kaalmada Caafimaad Ee Kulmiye Loo Soo Mariyey Dadweynaha?

Hoos-U-Dhaca Qiimaha Lacagaha Qalaad Oo Sicir Barar Ka Dhalisay Boorama

Kulmiye Oo Ka Hadlay Arimihii Siillaanyo Iyo Jendayi Frazer Isla Soo Qaadeen

Xisbiga UCID Oo Dhaliilay Qaabka Ay Xukuumadu U Waajahday Masiibada Ku Habsatay Degaano Ka Mid Ah Gobolka Awdal

Wararkii U Dambeeyay Ee Musharaxnimada Madaxweynaha Ee Xisbiga

Xukuumadda Oo Komishanka Doorashooyinka Ku Khasbaysa In Mar Keli Ah Dalka Oo Dhan Diiwaan Gelinta Laga Bilaabo Iyo Aragtida Mucaaradka Iyo Deeq-Bixiyayaasha

Faylashii sirta ahaa

Ururka Suxufiyiinta Ee SOLJA Oo Shirweynahoodii Dib U Dhigay

Sheekadii Boqorka Cajaa’ibka Ah
C/laahi Xasan Budul

Wadaadka Angelinkanka ee dalka Ingiriiska oo difaacay in muslimiinta dalkaasi ay helaan maxkamad hoose shareecada islaamka wax ku xukunta

Gabadh Soomaaliyeed Oo Isku Dayday Afduub Diyaaradeed Dalka New Zealand Oo La Sheegay Inay Qabto Xanuun Maskaxda Ah

Hargeysa, February 10, 2008 (Haatuf) – Kalfadhigii 35-aad ee golaha guurtida ayaa shalay si rasmiya uga furmay xarunta golaha guurtida, kadib markii muddo 45 maalmood ah ay mudanayaashu fasax ahaayeen ka soo noqdeen, waxaana fadhigaasi mudanayaasha loogu qaybiyey ajandaha kalfadhiga 35-aad oo ka kooban lix qodob.

Ku-simaha gudoomiyaha golaha guurtida, isla markaana ah gudoomiye ku xigeenka 1-aad ee guurtida Md. Sh. Axmed Sh. Nuux Fure oo furitaankii kalfadhigaasi khudbad kooban mudanayaasha u jeediyey ayaa sheegay in kalfadhigii 35-aad ee goluhu si rasmiya u furmay, isaga dhinaca kalena sheegay in mudadii goluhu fasaxa ku jirayna talaabooyin horumara laga qaaday xaga siyaasada arimaha dibada, isla markaana socdaalo dibadeed loogu kala baxay dalalka Maraykanka iyo Ingiriiska, isaga hadalkiisa sii watana waxa uu soo jeediyey inay lagama maarmaan tahay in wefti ka socda golaha guurtida ay socdaalo ugu kala baxaan gobolada Sool, Buuhoodle iyo Bariga sanaag, si hawlaha halkaasi ka socda ay uga qayb-qaataan.

Intaas kadibna, waxa mudanayaasha fadhigaasi loogu qaybiyey nuqulka ajandaha kalfadhiga 35-aad oo ka koban 6 qodob, kaas oo gudoomiyuhu mudanayaasha ku wargeliyey inay naaqishaad ku soo sameeyaan, fadhiga maantana doodiisa lagu gudo geli doono. waxaanay qodobada ajandahaasi ka koobnaa yihiin:
1. Warbixinta guddida joogtada.
2. Xog-ogaal u noqoshada xaalaadka gobolada Sool, Sanaag iyo degmada Buuhoodle.
3. Arimaha Siyaasadda
b. Gudaha
t. Dibada.
4. Arimaha Nabad-gelyada
B. Gudaha
t. Derisyada
5. Xog-wareysi lala yeesho;
b. Taliyaha Xabsiyada
t. Wasaarada Waxbarashada
j. Wasaarada Caafimaadka
x. wasaarada Arimaha Gudaha.
6. Wax-ka-bedelka xeerka nabadgelyada wadooyinka.
7. Waxyaabo kale (any other bussines).
 

La iskuma hayo in Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Somaliland Cabdilaahi Maxamed Ducaale (C/laahi Yare) uu hawlo mudakar ah soo qabtay mudadii sanadka iyo dhawrka bilood ahayd ee uu soo hayay xilka Wasiirka Arimaha Dibadda, iyada oo mudadaasi kooban uu Cabdilaahi ku guulaystay inuu xidhiidho diblomaasiyadeed oo faa’iido u leh qadiyada Somaliland iyo baadi-goobka ay ugu jirto inay aqoonsi ka hesho beesha caalamkaba.

Hawsha ugu muhiimsan ee uu soo qabtay waxa weeye isaga oo tab iyo xeelad tuu u maraba ka gudbay deyrkii inagaga xeernaa xarunta Midowga Africa (African Union) ee cadawgu ku khuukhin jirey in hadii Somaliland la soo daayo ay Afriki kala go’go’i doonto.

Dabcan midowga Afrika wali si rasmi ah umuu aqoonsan Somaliland, balse waxay hadda iska daayeen dafiraadii qayaxneyd ee ay kula dhaqmi jireen Somaliland, waxaanay waqtu xaadirkan ogolyihiin inay Somaliland kala soo xidhiidho suryooyinka iyo daloolada uu Cabdillaahi ka dhex-baneystay xayndaabkii Somaliland kaga xeernaa inay doodeeda ka dhex dhiibato xarunta weyn ee ay Afrika isugu timaado ee ku taala caasimada dalka Itoobiya ee Addis Ababa.

Dedaalka diblomaasiyadeed ee Cabdillaahi Yare waxa uu dhabaha u xaadhay, isla markaana suurto-geliyey in Madaxweyne Rayaale booqashooyin ku jibaaxo dalal isdaba daadsan Bariga, Badhtamah iyo Galbeedka Afrika, kuwaas oo madaxdooda uu Rayaale afkiisa ula tegay, si uu u fahamsiiyo qadiyada Somaliland iyo gooni-isu-taageeda.

Sababta ay xadhiidhadaa Afrika ay muhiimka u ahaayeen, maadaama aqoonsiga Somaliland ay lama huraan u tahay in marka hore laga soo bisleeyo Midowga Afrika.

Arinta weyn ee iyaduna ku timid dedaalka diblomaasiyadeed ee wasaaradda arimaha dibadu soo hoysay, waxa weeye tan u dambeysay ee madaxweynaha u saamaxday inuu markii ugu horeysay booqdo dalka Maraykanka iyo Jawaabta ka soo baxday oo ah inay Somaliland timaado Kaaliyaha Xoghayaha Arimaha Dibadda ee dawlada Maraykanka u qaabilsan Arimaha Afrika, Jendayi Frazer oo noqonaysa sarkaalkii xukuumadda Maraykanka ka socday ee ugu darajada sareeyey ee booqasho hawleed sidan oo kale ah Somaliland ku yimaadda.

Waxa kale oo dedaalada Wasiirka ka mid ahayd wakiilo calculus oo uu dhowaan u kala magacaabay wadamada Itoobiya, Faransiiska, UK iyo kuwo kale. Inkastoo ay cadahay in hawsha kowaad ee ay siyaasadda arimaha dibada Somaliland ku jihaysantahay oo ay bar-tilmaameed u tahay sidii aqoonsi buuxa dalkan loogu heli lahaa oo beesha caalamka loogu bandhigi lahaa xaqqa ay Somaliland u leedahay la sinaanshaha iyo ka-mid-ahaanshaha dalalka caalamka, hadana marka la arko baaxada hawshaasi leedahay waxa muuqanaysa in wasiirku dedaalkiisa ka sakow u baahanyahay garab-gal iyo wixii u saamixi lahaa gudashada hawshaasi balaadhan ee inagaga xidhan duni aad u baahsan oo duruufaheeda kala duwanna leh.

Haddaba, wasiirka iyo xukuumadda Somaliland-ba waxa la gudboon inay fahmaan in dedaal kasta oo shakhsi ah waxtarkiisu noqonayo mid weyda, arintanina waa mid qof iyo laba toona, ama xataa xukuumadda oo dhan, lagu helayn karayn oo aan laga midho dhalin kareyn hadii aan qaranka oo idili u tafaxaydan oo ahi in aan xisbi, xukuumad iyo wasaarad toona lagu helaynin, balse qofkasta oo inaga mid ah oo af, adin, adduun iyo aqoonba tay doonto ha ahaatee, waa mid haddadan uu u baahan yahay wasiirka arrimaha dibaddu inuu ku faa’iidaysto.

Kolayna ka fursan mayso ambo-qaadka hawshan ictiraaf-raadinta in la hay’adeeyo (Institutionalization) geedi-socodka ictiraaf-raadinta si arintan hinjinteeda iyo hore-u-dhaqaajinteed hadba cidddii joogta iyo hawshii joogta halkaa loooga sii wado.

Sidaas darteed, waxa aanu xukuumadda u soo jeedinaynaa in aanay shuuqsan ama siyaasadeyn arinta ictiraaf-raadinta, balse inay fursado u qoondayso cid kasta oo reer Somaliland oo wax ka riixi karta, taas oo loo mari karo gole la taliyeyaal ah (Board of Consultants) oo u laba dibleysta arinta aqoonsiga oo kaliya, kaas oo wasaaradda arimaha dibadda ka siinaaya talo, tusaale iyo tamarba sidii dalkan loogu heli lahaa ictiraaf buuxa.

Xukuumaddana waxaanu leenahay waxa waajib ah inay xoog iyo xoolaba ay nqafta dul dhigto wixii ku baxaya hawlaha dibilomaasiyadeed ee dunida lagaga xod-xodanayo aqoonsi-u-helista dalka.

Sidoo kale, waxa lama huraan ah in golaha wakiiladdu ay miisaaniyadda ka fuudh-yeelaan kharashka ku bixi kara hawlaha bar-tilmaameedkoodu yahay ictiraafka dalka.

Faallo – Maxamed Cumar, Wariyaha Haatuf Ee Boorama

Somaliland waa dawlad weli ku dhex taalla mandaqadda Geeska Afrika ee ay ka taaganyihiin xaalado deggenaansho la’aaneed. Inkastoo Somaliland ka soo gudubtay xaalado adag oo waxyeelayn lahaa nabadgelyadeeda iyo xasiloonideeda, basle dhinaca kale dawladda haatan ka talisa dalka ayaa dhinaca dadeynihii soo doortay ka dayrinayaan sida ay wax ku waddo.

Deggenaanshaha Somaliland waxa kale oo uu soo jiitay dalal badan oo caalamka ka tirsan, kana mid ah kuwa hore-u-maray, kuwaas oo doonaya inay Dalkan deggen wax la qabtaan, kordhiyaanna maal-gelintooda.

Rajada dalalkaasi ka qabaan inaya Somaliland la yeeshan iskaashi ama maal-gelin ku sameeyaan, ayaa dhinaca kale waxa kuwa badan ka hortaagan wararka aan farxadda lahayn iyo ceebaha laga sheegeyo dawladda Somaliland, kuwaas ama ceebahaas oo maalin walba ku soo baxa bogagga warbaahinta madaxa bannaan ee dalka ka jirta, kuna dhacaya dhegeha diblomaasiyiinta iyo shaqaalaha ajnebiga ah ee dalka jooga.

Waxyaalaha Xukuumadda Somaliland laga sheegeyo, isla markaana aanay waxba ka qabanayn, ama aanay ceebba u haysan ayaa waxa ka mid ah maamulka musuqmaasuqu hadheeyey, waxtar la'aanta iyo tayo xumada wasiirada qaarkood, ku xadgudubka xuquuqda dadweynaha, xadhigga sharci-darada ah, cabudhinta saxaafadda xorta ah iyo arrimo kale oo badan.

Arrimahani waxay keeneen in maanta deeqihii ama tabarucaadkii qurba-joogga reer Somaliland u soo dirayeen dadkeeda lagu sharfo in axsaabta mucaaradku u gudbiyaan dawladda ama ciddii kale ee u baahan, taas oo keeni karta dareen hor leh oo la odhan karo in xxukuumadda Somaliland aan lagu aamini karayn gaadhsiinta deeqahaasi dadkii u baahnaa.

Tusaale ahaan waxa dhawaantan xisbiga Kulmiye hoggaankiisu u qalab caafimaad ku wareejiyey wasaaradda caafimaadka Somaliland, si loogu qaybiyo gobolada dalka.

Deeqda uu xisbigaasi wareejiyey oo ka koobnayd qalabka caafimaadka oo ay iska soo ururiyeen jaaliyadda reer Somaliland ee dalka Canada, gaar ahaan taageerayaasha xisbiga Kulmiye ee ee dalkaasi ee u dhashay Gobolka Awdal; ayaa waxa xitaa ku jiray qalab caafimaad oo loo soo diray shakhsiyaad reer Awdal ah, si ay ugu adeegaan dadka degaankaasi.

Haddaan wax yar ka taabanno dareenka xukuumadda ee arrintaasi, waxaad ogaanaysaa in dareenka xukuumadda ee wareejinta deeqdaasi ay ku beertay cadho aan la koobi karayn. Xukuumadda oo iyadu qalabkan ku darsatay oo keli ah cashuurtii oo ay ka dhaaftay, ayaa waxay u hanqal taagaysay in wasaaradda caafimaadku tahay tan keliya ee xaq u leh inay la wareegto qalabkaasi xisaab la’aan. Laba maalmood ka hor intaan qalabkaasi soo gaadhin dalka waxay xukuumadda iyo wasaaradda caafimaadkuba heegan u galeen sidii ay gacanta ugu dhigia lahaayeen deeqdaasi, balse shakhsiyaad ka wakiil ahaa dadkii qalabkan soo diray ayaa markiiba gacanta ku dhigay, isla markaana dhigay meel la wada arki karo ilaa inta xukuumaddu kala wareegayso.

Waxa kale oo intaa dheerayd iyadoo ciidamada amniga ee gobolada Hargeysa iyo Awdal heegan la geliyey, isla markaana amar lagu bixiyey in qalabkaasi laga soo faramaroojiyo cidda la sheegay inay hayso ama loo dhiibay. Taageerayaashii xisbigaasi ee gacanta ku dhigay qalabkaasi ayaa habeenkii oo dhana laga baadi goobayey magaalooyinka Hargeysa iyo Boorama, waxana aakhirataankii la ogaaday inay magan galeen xarumaha xisbiga Kulmiye ee Hargeysa , isla habeenkiina ay qalabkaasi ku wareejiyeen wasaaradda caafimaadka.

Hawshan lagu hawlgeliyey ciidamada amniga ee gobolada Awdal iyo Hargeysa ayaa sida la sheegeyo waxa ka dambeeyey agaasimayaasha guud ee wasaaradaha Maaliyadda iyo caafimaadka, kuwaas oo u dhiibista qalabkaasi loo dhiibay xisbiga Kulmiye u qaatay ama u ficiltamayey sidii qalab la xaday ama tuug loo dhiibay ayaa aakhirataankii la sheegeyaa inay dhigteen bakhaarka weyn ee wasaaradda, isla markaana ay maamulayaasha caafimaadku diideen inay xitaa iska bixiyaan qayb ka mid ah qalabkaasi oo ay lahaayeen shakhsiyaad reer Awdal ,oo ehelkoodu uga soo diray debedaha, lamana oga sida loo gaadhsiin doono qalabkaasi goboladii iyo degmooyinkii loogu talogalay.

Si kastaba ha ahaatee weerarka xukuumaddu ku qaadday baadigoobka qalabkaasi, ayaa la sheegeyaa inay dabada ku hayso dhawr arrimood oo kala:
Waa tan koowaade wareejinta deeqdaasi laga leexiyey masuuliyiinta dawladda Somaliland oo laf-jab ku noqon karta.

Iyo tan labaad oo ah xaasidnimo iyo cadaawad maamulka dawladdu u hayo xisbigaasi, isla markaana aanu u oggolayn wax magic iyo martabo ah oo uu ku heli karo sumcadda aamminimada masuuliyiinta xisbigaasi lagu aamini karayo deeqiihii jaaliyadaha reer Somaliland, isla markaana shaki gelin karta daacadnimada xukuumadda ee ku saabsan in qalabkaasi gaadhi karo dadkii loogu talogalay ee gobolada Somaliland.

Si kastaba ha ahaatee waa dhacdo kale oo hor leh oo shicibka reer Somaliland iyo taageerayaasha kulmiye tusayaan xukuumadda inuu dhammaaday wakhtigii lagu kalsoonaan lahaa in deeqaha jaaliyaduhu gaadhaan dadkii loo diray iyo in dhexda laga leexsado.

Ilaa imika xukuumadda, gaar ahaanna wasaaradda caafimaadka ayaan ka hadal falalkii dhacay habeenkii qalabkani soo gaadhaya dalka iyo sababta loo raadsanayey taageerayaashii Kulmiye ee qalabkaasi loo dhiibay, waxanse sugi doonaa bal sida xukuumaddu, gaar ahaan wasaaradda caafimaadka ka yeesho qalabka caafimaadka ee dooda weyn kiciyey.

Boorama, February 10, 2008 (Haatuff) – Sarrifka lacagaha qalaad ee magaalada Boorama ayaa markale qiimahoodu hoos u dhacay, halka qiimaha shilinka Somalilandna uu markale kor u kacay, taas oo durba markale laga dareemay suuqyada iyo baakhaarada cuntada laga iibsado.

Isbedelkan ama qiimo-dhacan ku yimi lacagaha ajnebiga ah, sida Doolarka, Birta iyo kuwa kale ee carabta khaliijkaba oo in muddo ah laga raystay qiima-dhacooda, ayaa markale cabsi ku haya nolosha danyarta iyo kuwa kale ee dibedaha lagu quudiyaba.

Inkastoo la ogaa in xukuumadda Somaliland dhawaanta isku-dayday inay hoos u dhigto qiimo bararka maciishadda dadweynaha, balse arrinkeedu ma dhaafin muddo kooban, sababtoo ah iyadoo maamulka dawladdu waxba ka beddelin siyaasaddeedii dhinaca ganacsiga.

Sicir-barakan maciishadda iyo waxyaalaha darruuriga u ah nolosha dadweynaha, sida shidaalka oo kale, ayaa laga yaabaa inay dadweynaha geyeysiiso cidhiidhi dhinaca nolosha ah, isla markaana hoos u dhigi karta wax-soo-saarka.
Arintan, ama sicir-babarkan oo awalba ka jiray suuqyda cuntada iyo shidaalka ayaa la filayaa inuu qiimo babar kale ku soo kordho, taas oo haddii ay dhacdo ama sii xoogeysato ay yaraan doonto cidda ka badbaadaysa, isla markaana culays dhinaca ku soo kordhin karta dadkii ku xoolo beelay roobabkii barafka watay ee dhowaatan ka dhacay Gobolka Awdal.

Arrimaha loo nisbaynayo inay keeneen sicir-bararkan ayaa dad dhaqaalaha wax ka yaqaanaa ii sheegeen inay ka mid tahay lacagta shilin Somaliland ah oo ay dawladdu suuqyada ka sifeynaayso, islaa markaana aanay jirin lacag kale oo wax lagu iibsan karo oo aan ahayn Doolarka iyo Birta Itoobiya oo Gobolkan ama Boorama sida aaadka ah looga isticmaalo.
 

“Waxa La Ogaa In Gudoomiyaha Kulmiye Taageero Iyo Ducaba Ugu Gudbiyey Madaxweynaha Markii Uu Ameerika Ku Maqnaa”
Warsaxaafadeed – K/Simaha Afhayeenka Xisbiga Kulmiye Yuusuf Guruuje

Hargeysa, February 10, 2008 (Haatuf) – Xisbiga Kulmiye ayaa ka hadlay arimihii ay ka wada hadleen gudoomiyaha xisbigaasi Axmed Siilaanyo iyo kaaliyaha xoghayaha arimaha dibada Maraykanka ee Afrika, Jendayi Frazer ee dhowaan booqashada ku timid dalka, iyagoo dhinaca kalena jawaab kulul ka bixiyey warsaxaafadeedkii uu dhowaan soo saaray xoghayaha garabka siyaasada ee xisbiga Udub, Cumar Jaamac Faarax oo ay ku tilmaameen inuu been abuur iyo aflagaado ugu geystay gudoomiyaha xisbiga Kulmiye. Waxa kale oo ay sheegeen in Siilaanyo kulankaasi ka cadeeyey in aqoonsi raadinta Somaliland mawqif midaysan oo aan khilaaf lahayn dawlada, goleyaasha iyo asxaabtuba ay ka wada taaganyihiin.

Xisbiga Kulmiye, waxa uu sidaas ku sheegay warsaxaafadeed uu shalay soo saaray, kuna saxeexnaa ku-simaha afhayeenka Kulmiye Yuusuf Nuur Maxamed (Guruuje), waxaana qoraalkaasi isaga oo dhamaystiran u qornaa sidan:
“Xoghayaha Guddida Siyaasada Xisbiga UDUB, Cumar Jaamac Faarax warsaxaafadeed uu soo saaray 6-dii Bishan, wuxuu sheegay in Jendayi Frazer, kaaliyaha xoghayaha arrimaha dibada ee dawlada Maraykanku inay booqashado ku timid wadankeena si ay u aragto xaalada dhabta ah ee ka jirta dalka.
Haddaba, wuxu yidhi “waxaan aad uga xumahay in aan maanta xuso in xisbiga Kulmiye kala hadlay weftiga arimaha gudaheena”.

Waxa ayaan-darro ah in masuulkaasi afka xisbiga Udub ka hadlayey uu been abuur iyo aflagaado u geysto gudoomiyaha xisbiga Kulmiye, aflagaadada noocaas ah ee ku waajahan guddoomiyaha xisbiga maaha markii ugu horeysay. Waxa arintu u eeg-tahay in intaas uun shaqo looga dhigay Cumar Jaamac, waa ayaan darro inuu maanta sheegto inuu Siillaanyo ka muwaadinsan yahay.
Siilaanyo waa la ogyahay inuu ka hadlay mar walbana si adag oo cad uga hadlo madax-banaanida Somaliland, horumarkeeda, nabadeeda iyo midnimadeeda.
Guddoomiyuhu waxa uu kulankaasi ka cadeeyey, hoostana ka xariiqay in arintaasi aqoonsi raadinta Somaliland, mawqif midaysan oo aan khilaaf lahayn inay dawlada iyo hay’adaha qaranka oo dhami meel ka wada taagan yihiin.
Waxa la wada ogaa oo guddoomiyaha Kulmiye taageero iyo ducaba ugu gudbiyey Madaxweynaha markii uu America ku maqnaa munaasibadii mudaharaadka ee lagu taageerayay madax-banaanida Somaliland ee dhowaan shacbigu isugu soo baxay.

Dawalada Maraykanku, iyaga ayaa casuumay xisbiyada mucaaradka ah iyo Qaran, xukuumadu mana casuumin, inay meesha ka muuqdaana ma jeclayn, xataa casuumadii Madaxweynaha ee Hotel-ka la wada joogeyna waa ka reebeen axsaabta. Maraykanku waa wadan dimuqraadi ah, waa wadan doodihiisa siyaasadeed maalin walba dunida oo dhami kala socoto warbaahinta.
Waxay mucaaridka ugu yeedheen iyagu ee xukuumadu ugu yeedhay wayday, waa inay ogaadaan dareenkooda, cuqdada xukuumadu arintaas ka qabtana iyagu kama qabaan.

Geedi-socodka dimuqraadiyada iyo doorashooyinku, waxa ugu weyn ee ay inta badan ka hadlaysay Jendayi Frazer ayay ahayd. Waxa kaloo ay xageena ula diyaar yihiin inay ka caawiyaan doorashooyinka, horumarinta dalka iyo wax wada qabsi dhinacyo badan leh.

Malaha Cumar wixii lagu hadlaayey ayaanu aad u fahmin.
Waxaase ugu yaab badan, al aan taxno arimaha uu leeyahay gudoomiyaha ayaa soo qaaday, ceebna inagu ahayd sida uu isagu u dhigay;
 In aan dawladu ku dhaqmin miisaaniyadii baarlamaanku gudbiyey sanadkii hore.
 In xukuumadu is-hortaagtay sharciyada ka soo baxa golaha wakiilada.
 In lagu tunto xuquuqal iinsaanka.
 In si sharci darro loo xidh-xidho saxaafada.
 In si sharci darro ah loo xidhay hogaamiyeyaasha Qaran
 In xukuumadu ka dhigtay suuqii ganacsiga xoolaha mid cid gaara u xidhan (monopoly).
Bal hadaba, waxa la yaab leh, haddii Udub u arkayso in waxaasi ceeb inoo soo jidayaan maxay ugu dhaqmayaan.
U fiirso Cumar (udub) ma dafirin in waxaasi jiraan, waxa qudha ee ay leedahay yeynaan sheegin”.

Hargeysa, February 10, 2008 (Haatuf) – Xisbiga UCID ayaa warsaxaafadeed ay shalay soo saareen ku dhaliilay qaabkii ay xukuumada Somaliland ku waajahday dhowaan masiibooyinkii ka dhacay gobolka Awdal, taasi oo ay tilmaameen inuu qaabkaasi ahaa mid aan fiicnayn, isla markaana ay haboonayd in guddi qaran oo ka soo waranta baaxda khasaaraha degaanadaasi loo saaro.

Waxaana xisbiga UCID sidaas ku sheegay war-saxaafadeed ay shalay soo saareen, uuna ku saxeexnaa Afhayeenka xisbigaasi Xasan Xuseen, waxaanu qoraalka warsaxaafadeedkoodaasi isaga oo dhamaystiran u qornaa sidan:
“Xisbiga Cadaaladda iyo Daryeelka (UCID) waxaa u caado ah in Bishiiba mar uu ka soo saaro xaaladda guud ee dalka warsaxaafadeed waxaanu maanta ka hadlayaa arrimaha hoos ku qoran:

Qodoblka 1aad:- Masiibadii dhawaan ku habsatay deegaamo ka mid ah G/Awdal oo ay ku leedeen dad iyo duuniyo fara badan, khasaara culusina ka soo gaadheen roobabkii qabawga iyo duufaanada watay ee ka da’ay jiidahaas oo aan hore looga baran Somaliland.
Arrintaas xisbi ahaan waxaanu u aragnaa in ay u baahnayd in loo wajaho gurmad Qaran, lana ogaado mugga iyo baaxada iyo saamaynta ay ku yeelatay bulshoweynta halkaa ku nool.
Waxay ahayd in loo saaro guddi heer Qaran ah oo soo samaysa baahiyaha ka jira goobahaas, waana laga fiicnaa sida ay xukuumadu u wajahday, wixii ay meesha geeysayna waxaan ku cabiri karnaa dhiigjoojin ee dhabtii lama gaadhin.
Waxaa muddooyinkan dambe marka laga eego isbedalka cimilada ee ilaa hadda la dareemayo jiritankeeda, in ay u baahantahay in loo saaro aqoonyahano ku xeel dheer isbedalka cimilada hadda si aynu uga foojignaano bulshadana looga wacyigeliyo.
Qodoblka 2aad:- Muddooyinkan dambe indhaha caalamku waxay ku soo jeedaan Somaliland mid ina danaynaysa iyo mid inagu aynu danaynaynaba.
Sidaa-darteed waxaa xil inga saaranyahay inaynu ka faa’idaysano aragtida cusub ee ka soo korodhay aduunka, wax ka bedelnna ku samayno qaab dhaqankeenii hore kana fugaano wax kasta oo waxyeelo ku ah himiladeena lana ogaado in iftiinka arrimaha gudaha ka muuqdaa uu hogaaminaayo arrimaha debeda, waana hooyada soo jiidashaa arrimaha debada marka la hagaajiyo arrimaha gudaha.

Gebogebo:-
Xisbiga Cadaaladda iyo Daryeelka (UCID) wuxuu mar labaad ka tacsiyeenayaa masiibadaas ku habsatay deegaamada ka mid ah G/Awdal, waana wax ku yimi qaderka Eebe loona baahanyahay in lagu samro, Ilaahayna talada saarataan cid kasta oo arrintaas wax ka geeysatay Eebe ha ka abaalmariyo. Wuxuu Xisbiga Cadaaladda iyo Daryeelka (UCID) ku boorinayaa xukuumadda JSL in arrintaasi ay u waajahdo si Qaran.
Dhinaca kale waxaa xisbiga UCID tilmaamayaa in la dhawro milgaha iyo sharafta Qaranimada Somaliland, xukuumadduna waa inay la timaadaa barnaamijkii iyo qorshihii ay ku hagi lahayd Dalka oo ilaa hadda qabyo ah, raacdana shuruucda iyo xeerarka Dalka u yaala, si loo gaadho cadaaladd, sinaan iyo horumar”.
Alla Mahad Leh
Afahayeenka Xisbiga UCID ahna
khabiirka arrimaha dhaqaalaha iyo maaliyada
Md, Xasan Xuseen Maxamed Codyare

Top

Dimuqraadiga Ah Xaaskii Clinton Iyo Wiilkii Madoobaa Ee Obama Halkay Kala Marayaan
Washington, February 10, 2008 (Bloomberg) -- Senators Barack Obama iyo Hillary Clinton ayaa olole balaadhan kaga jira guud ahaanba dalka Maraykanka, isaga oo mid waliba doonaya inuu noqdo musharaxa xisbiga Dimuqraadiga Maraykanka uga qayb gelaya tartanka doorashooyinka madaxtinimada Maraykanka ee la filayo inay dalkaasi ka qabsoonto dabayaaqada sannadkan.
Waxaana laga qaban doonaa codbixinta guud ahaanba dalka Maraykanka, min gobolka Washington State ilaa iyo Maine (gobolka ugu galbeedeeya iyo ka ugu bariyeeya ee Maraykanka).

Ugu yaraan 26 jeer oo la qaaday codbixinta hor dhaca ah ilaa iyo bishii January, 2008, Obama iyo Clinton waxa dhexmaray loolan adag, kuwaasi oo mid waliba filayay inuu isagu noqonaya cida noqonaysa musharaxa madaxweynaha xisbiga dimuqraadiga ah ee doorashooyinka uga qayb galaysa xisbigaasi.
Obama ayaa la sheegay inuu helay 825 goob doorasho, halka ay Hillary Clinton-na heshay 839. sida sharcigu dhigayo qofka xisbiga dimuqraadiga ah ee Maraykanku u dooranayo inuu noqdo musharaxa Madaxweynaha waa inuu ka helaa 2,025, goobaha doorashada ee 4,049.

Labada musharaxba waxay shalay ka ololeeyeen gobolka Washington, ka hor intii aanay u baqoolin gobolka Maine. Dadka degan gobolka Washington State shalay ayay codka bixiyeen, halka ay kuwa Maine-na maanta codkooda dhiiban doonaan.

Hillary oo la hadlaysay codbixiyayaasha shalay Jaamacadda Maine waxa ay sheegtay inay wax ka qaban doonto shaqaalaha iyo caafimaadka in ka badan inta Obama, waxaanay sheegtay inay ka guulaysan doonto xisbiga Republican-ka (Jamhuuriga) musharaxiisa Senator John McCain doorashooyinka madaxtinimada ee bisha November.

``Weligiin ka wer-weri maysaan in la iga guulaysto, mana sugi doontaan oo keli ah jalaska dhicistiisa, waxaanan filayaa inaan cagta cagta u saari doono McCain” ayay tidhi Hilary oo ka hadlaysay musharaxa haddii ay ku guulaysato inay xisbiga Dimuqraadiga ku metesho musharaxnimada madaxtinimada Maraykanka ay iskaga horiman doonaan ee xisbiga Republic-ka. Waxaanay intaasi raacisay McCain-ka 71-jirka ah ee ka soo jeeda gobolka Arizona wuxuu sii wadi doonaa uun siyaasadii Bush, waxaanay Hillary oo laga soo doorto gobolka New York tidhi. “Ma sii ahaan karno sidan afarta sannadood ee soo socda”.

Hillary Clinton oo ah gabadh 60 jir ahi waxay ololaheeda ku tagtay gobol kale oo keli ah, inta ka horeysa codbixinta dhammaadka todobaadka, kaasi oo ah gobolka Virginia oo ah xarunta ololaheeda waxay codbixintu ka dhici doontaa 12-ka February, iyada iyo gobolka Maryland iyo District of Colombia oo ay u kala xilsaartay ninkeeda Bill Clinton oo ah Madaxweynihii hore ee Maraykanka gobolka Luoisiana iyo inanteeda Chelsea oo ay u xilsaartay gobolka Nebraska.
Hase yeeshee musharaxa la tartamaya Obama, oo ah 46 jir ka soo jeeda gobolka Illinois, waxa uu doortay inuu booqdo gobolka Nebraska iyo Louisiana isaga laftiisu, waxaanu halkaasi joogay Feb, 07, gelinkii hore, isaga oo ka hadlayDugsiga George Washington Carver Elementary School in New Orleans' 9th Ward, isla markaana dhex lugeeyay in ka badan 350-arday oo midabo kala duwan leh.

“Mar walba sidan may ahayn, labadii wareeg ee ugu horeeyay John Mccain wuxuu dul joogsaday George Bush, waanu ka soo horjeestay cashuuraha la dhimay, waxaanu sheegay inuu mabda’iyan uga soo horjeeda in cashuuraha laga dhimo dadka Maalqabeenada ah, waqtiga dagaalka lagu jiro, taasina waa ficilada dadka wadaniga ah in laga horjeesto, dhammaanteena waynu tixgelinay ereyadan, laakiin wuxuu ka gaabsaday inuu carabka ku dhufto dhinacyada ugu xun ee waqtigii uu Bush xukunka hayay, sidaasi darteed taayiradii waxay u dhaqaaqeen xagga hadalka tooska, sababta oo ah haatan wuxuu taageerayaa in cashuuraha rasmiga ah la dhimo”.

Obama ayaad dabayaaqadii todobaadkii hore isaga oo la hadlaya weriyayaasha waxa uu yidhi. “Waxa aan aad u ixtiraamayaa Senator McCain (Musharaxa Republican) hawshii uu qarankiisa u soo qabtay nus qarni, laakiin haatan Maraykanku uma baahna hogaamiye ku dhaqa siyaasadii kildhiga madaxa u gelisay ee hore, laakiin waxay Maraykanku baahan yihiin inay dhalinyaro cusubi hogaanka qabtaan, taasi oo dib u soo noolaynaysa wixii gaarka ahaa ee lagu yaqaanay, isla markaana meel iskugu keeni kara Dimuqraadiga iyo Republican-kaba in la xoojiyo waxa inaga dhaxeeya, noqda indheer garad aragti fog leh, marka aad taageeraysan [xaaska] Clinton haddii uu guulaysto [McCain] marka la tago wakiilada doorashada, taasi waxay la mid tahay wakiiladii doorashada ee wanaagsanaa waxay waajihi doonaan, in dadkii ay metelayeen ku yidhaahdaan “Mee inankayagii Obama”.


 

“Xukuumaddu faraha ha kala baxdo Komishanka, kordhin dambena ma jirto ee maalinta madaxweynaha waqtigu kaga egyahay, haddii doorashadu qabsoomi weydo, dawlad ku meel gaadh ah ayaa la soo dhisi”

Hargeysa, February 10, 2008 (Haatuf) – Komishanka Doorashooyinka ayaa todobaadkii hore shaaca ka qaaday in hawshii diiwaan gelinta codbixiyayaashu diyaar tahay, isla markaana ay haatan wasaaradda Arrimaha Gudaha wada hadalo kula jiraan sidii ay hawshaasi guda galkeeda u dhaqaajin lahaayeen, hase yeeshee, sida ay Haatuf u sheegeen ilo xog-ogaal ah oo u dhuun daloola arrintani ilaa waqtigan xaadirka ah way taagan tahay, waxaanay caqabadi ka taagan tahay nidaamka diiwaan gelinta oo ay Komishanka, Deeq bixiyayaasha iyo labada xisbi ee mucaaradka ahi iskaga aragti yihiin, halka xisbiga talada haya ee UDUB iyo xukuumadduna aragti taa ka duwan qabaan, arrintani waxay hakisay in la helo dhaqaalihii ku bixi lahaa diiwaan gelinta codbixiyayaasha, ka dib markii deeq bixiyayaashu Komishanka ku wargeliyeen in marka hore ogolaansho looga helo qaabka loo gelayo Wasaaradda Arrimaha Gudaha iyo Madaxweynaha iyo weliba xisbiga UDUB.

“Waxa igu maqaalo ah in habkii la isla gartay ee Komishanka iyo Axsaabtu isla garteen in diiwaan gelinta loo sameeyo ay xukuumadu caqabad ku noqotay oo ay lugta jiidayso, sababta oo ah waxa markii hore la isla gartay in muddo bil gudaheed ah lagu dhameeyo hawsha diiwaangelinta, oo gobol walba mar laga hirgeliyo diiwaangelinta, hase yeeshee waxa is-hortaagay, isla markaana shuruud kaga dhigay in hal maalin la wada qabto diiwaan gelinta codbixiyayaasha xukuumadda iyo Madaxweyne Rayaale, taasina waxaanu u aragnaa inay tahay mid UDUB iyo xukuumaddu lugta ku jiidayaan, waqtigana ku luminayaan. Markii hore waxay caqabad kaga dhigeen 25%-kii ahaa kharashka doorashada ee ay bixin lahaayeen ayay dib u dhigeen, haatana waxa ay diidan yihiin habkaasi la isla gartay”. Sidaa waxa yidhi, Gudoomiyaha Xisbiga Mucaaradka ah ee UCID, Faysal Cali Waraabe oo shalay galabtii khadka telefoonka kula soo xidhiidhay Wargeyska Haatuf, isaga oo booqasho ku maraya dalka Ingiriiska.

Sida ay sheegeen ilo xog-ogaal ah oo la socda arrintani Komishanka Doorashooyinka Qaranku waxay habeen hore mawduucaasi kala kulmeen Madaxweynaha Somaliland Daahir Rayaale Kaahin, waxaanay madaxweynaha uga warameen qaabka ay doonayaan inay u fuliyaan hawsha ay qabanayaan ee diiwaan gelinta codbixiyayaasha oo ay sheegeen inay doonayaan inay ku dhamaystiraan muddo 45 maalmood gudahood ah, iyada oo marka hore gobolada oo dhan loo qaybinayo waraaqo foomam ah oo lagu soo buuxinayo macluumaadka dadka la diiwaangelinayo, ka dibna marka dambe laga hawlgelinayo ilaa 4000 oo shaqaale ah, kuwaasi oo loo tababaray gelinta macluumaadka ee aaladda Computer-ka (kombiyuuutar), isla markaana faraha laga dhigayo qofka marka kaadhka la siinayo, waxaanay shaqaalahaasi ka hawlgeli doonaan gobol walba muddo shan maalmood ah, ka dibna waxa ay u gudbi doonaan gobol kale, iyaga oo sidaasi gobol gobol dalka uga hirgelin doona diiwaangelinta.

Hase yeeshee, waxa ay wararku sheegeen in Madaxweynuhu u yeedhay Wasaaradda Arrimaha Gudaha, isla markaana ay Wasaaradu miiska soo saartay in diiwaangelinta codbixiyayaasha ee gobolada dalka oo dhan hal maalin la wada bilaabo, taasi oo ay Komishankuna sheegeen in shaqaale badan iyo dhaqaale badani ku baxayo, isla markaana aanay deeq bixiyayaasha ka caawinayaa ka ogolaanaynin kharashka intaasi le’eeg ee ku baxaya.

Afhayeenka Madaxtooyadda Somaliland, Siciid Caddaani Mooge oo aanu isagana wax ka weydiinay kulanka madaxweynaha iyo Komishanka iyo weliba arrinta ay isku maandhaafsan yihiin Wasaaradda Arrimaha Gudaha iyo Komishanku waxa uu yidhi. “Komishanku in diiwaan gelinta gobol gobol loo qabto iyo in dalka oo laga wada hirgeliyo, isagaa ayaa awood u leh, xubin ka tirsan Komishankuna waa kii hore ugu sheegay saxaafadda inay gobol gobol u hirgelinayaan, kulanka Madaxweynaha iyo Komishankana ma ogi, waxaanse ogahay in Wasaaradda Daakhiliga iyo Komishanku arrintaasi ka wada hadlayeen, balse Komishanku waa hay’ad madax banaan, dawladduna wax lug ah kuma laha, wax kastana sida ay u qabanayaan iyaga ayaa og, waqtiga ay ku dhawaaqayaan in diiwaan gelintu bilaabmaysana iyaga ayay u taala oo ay ku xidhantahay”.

Hase yeeshee mar afhayeenka la weydiiyay in deeq bixiyayaashu ku xidheen in xukuumadda iyo xisbiga UDUB ogolaadaan qorshaha Komishanku u dejiyay inay diiwaan gelinta codbixiyayaashu u qabsoonto, waxa uu ku celiyay in awoodaasi ay Komishanku leeyihiin, xisbiga UDUB-na aanu isagu wakiil ka ahay, xukuumadduna arrintaasi u daba fadhido Komishanka doorashooyinka.

Sida ay wararku sheegeen Komishanka Doorashooyinka, Axsaabta Mucaaradka ah iyo Deeq Bixiyayaashuba waxa ay doonayaan in waddada ay Komishanku jideeyeen loo raaco diiwaan gelinta codbixiyayaasha, hase yeeshee Wasaaradda Arrimaha Gudaha iyo Xisbiga UDUB iyagu waxay qabaan mid ka duwan oo ah in maalin keli ah ay diiwaangelintu dalka oo dhan ka wada bilaabanto, sababta ay Komishanku habeen hore madaxweynaha ugu tageena waxay ahayd inuu Wasaaradda ku qanciyo habka ay Komishanku u qoondeeyeen ee ah in gobol walba waqti cayiman la diiwaangeliyo.

Laakiin sida ay wararku sheegeen Madaxweyne Rayaale, daboolka uga qaadin Komishanka Doorashooyinka aragtidiisa, hase yeeshee waxa la sheegay inuu u jan-jeedhsaday xagga Wasaaradda Arrimaha Gudaha, waxaana la sheegay inuu Madaxweynuhu ku yidhi, Komishanka anigu talo ayuun baan idin siinayaa, laakiin arrimahaasi waxa aad kala hadlaysaan oo ay khusaysaa Wasaaradda Arrimaha Gudaha.

“Xukuumaddu faraha ha kala baxdo hawl socodka Komishanka ee diiwaan gelinta iyada ayaa caqabad ku ah oo ma jirto cid inaga caawinaysa kharashka faraha badan ee ku baxaya in hal mar ay diiwaan gelintu ka wada bilaabanto dalka oo dhan. Sidaasi darteed waxa aanu u aragnaa inay xukuumaddu caqabad kaga dhigayso doorashooyinka arrintaasi si ay cimriga u dheeraysato, waxaanuse u sheegaynaa Madaxweynaha in aanaan anagu ogolaan doonin in maalin keli ah loogu daro marka ay muddadu ka dhamaatana haddii ay xukuumaddu faraha kala bixi weydo arrimaha doorashooyinka, maalinta uu waqtigiisu ku egyahay Madaxweynaha ka dib waxa la soo dhisi doonaa dawlad ku meel gaadh ah inta doorashada ka horeysa” ayuu yidhi, Faysal Cali Waraabe oo ka hadlayay arrintani.

Komishanka Doorashooyinka Qaranka oo aanu isku daynay in aanu wax ka weydiino arrintan ayaa ka gaabsaday inay wax jawaab ah ka bixiyaan, hase yeeshee sida ay todobaadkii hore warbaahinta u sheegeen waxa ay qireen inay jiraan wada hadalada la sheegay inay Wasaaradda Arrimaha Gudaha kala xaajoonayaan mawduuca diiwaan gelinta codbixiyaasha.

“Xukuumaddu iyada ayaa isku feeraarisay Komishanka oo marna UDUB ah, oo xisbi ahaan Komishankii ula hadlaysa, marna Wasaaradda Arrimaha Gudaha ah, marna madaxweynaha ah, Deeq Bixiyayaashuna waxay ku xidheen kharashka doorashada bixintiisa in marka hore la isla wada ogolaado oo hogaamiyihii dalku ogolaado, haddaba waxa loo baahan yahay in Komishanka ayaa awood u leh wixii farsamo ah ee loo daayo” Sidaa waxa Haatuf u sheegay shakhsi xog-ogaal ah oo arrimahan la socda kana gaabsaday in magaciisa la sheego.

Mar aanu isku daynay inaanu arrinta wax ka weydiino wasaaradda arrimaha gudaha iyo xisbiga UDUB way noo suurto geli weyday ka dib markii ay telefoonada qaban waayeen.
 

Ugu danbayntii siyaasadaasi waxay keentay inay si balaadhan ugu fido gudaha ciidanka.hadafkuna waxa uu ahaa samaynta kacaanyahano xag jir ah si ay uga takhalusaan nidaamkii fadhiidka ahaa ee hore.hase yeeshee kooxdan bacsiyiinta ah looma haysan inay ka tirsan yihiin xisbiga laftiisa sidaa darteed ayaa wadanku galay xaalada joogto ah oo isdaba joog ah.aragti ahaan xisbul bacasku waxa uu waayay taageeristii uu ku lahaa bulshada dhexdeeda sidaa darteed ayaa uu ula kulmay mu’aamaradyo fara badan oo ay kaga soo horjeedaan awoodaha kale ee siyaasiga ah.

Bishii may ee sanadkii 1963 kii bacsiyiintu waxa ay qaadeen talaabooyin ay ku tirtirayaan mid ka mid ah muaamaradaha ay hogaaminayeen dadka taageersan Jamaal cabdi naasir.

1964 kii dadka suniyiinta ah ku kacay nidaamkoodii ay gacanta ku hayeen dadka laga tirada badan yahay gaar ahaan imaamyadii masaajidada oo u nisbo sheeganayay ururkii ikhwaanul muslimiinka ayaa ku baaqay in laga hortago nidaamka xisbul bacaska cilmaaniga ah iyaga oo ugu baaqay qaybaha kala duwan ee bulshada in ay jihad kala horyimaadaan kooxdaasi cilmaaniyiinta ah.

Magaalada ximaata oo ka mid ah xarumaha ikhwaan al muslimiinka ayaa la soo baxay dhamaan noocyada hubka ee ay haysteen.waxaanay bilaabeen in ay weeraro ku soo qaadaan xubnihii xisbul bacaska,kuwaasi oo tiro badan kaga laayay muddo maalmo ah gudahood. Talaabooyinkaasi waxa ay keeneen in xisbigu ciidamadiisa ku amro in ay wadooyinka u soo dhaadhacaaan,ka dib markii sideed iyo afartan saacadood gudahood laga dilay todobaatan qof.

Ka dib markii uu gaadhay kacdoonkaasi ay hogaaminayeen ikhwaanku ilaa xad aad u adag, xisbul bacasku waxa uu bilaabay in uu naftiisa ka nadiifiyo uun,markaas oo micheal caflaq saalax al baydaal iyo xubno kale oo ka mid ahaa dadkii aasaasay xisbul bacasku ay ku biireen dawlada.

Arintaasi oo iyana sii keentay in uu laba qaybood oo waaweyn u qaybsamo xisbul bacaskii kuwaasi oo kala ahaa koox uu hogaaminayay micheal caflaq oo isagu ahaa kuwa ugu waaweynaa xisbiga iyo koox kale oo hogaaminayo xaafid al asad.
Hase yeeshee marka la eego micheal caflaq waxa uu rumaysnaa in uu xisbigu yahay meelaha ugu mihiimsan fikirka iyo saqaafada carbeed sidoo kale al xaaris as saahir isna waxa uu rumaysnaa in ay haboon tahay siyaasada iyo ideologiyada dawlada, halka uu xaafid al asad u arkayay in uu xisbigu yahay hanaan siyaasadeed oo ah in dalka oo dhan wax lagaga badalo.

Aragtidayda ayaa ay tidhi Sandra maki kala tagsanaanta xaga fikirka ah ayaa ahayd ayaa ahayd ubucda khilaafka dabada dheeraaday.
Intii lagu gudo jiray jaho wareerka siyaasiga ah ee suuriya, dhalinyar beero qodoto ah oo ku jiray ciidanka ayaa sameeyay mudaharaadyo waaweyn.sanadkii 1966kii 23 February,waxaanay qabteen saalax al beydaar oo ay ku rideen jeelka halka micheal caflaq ay u suurto gasho in uu baxsado magaalada beyruut,arintaasi oo keentay in ay mar kale sii cakiranto xaaladii xisbigu.

Intaa wixii ka danbeeyay arimuhu waxa ay gacanta u galeen dadkii aqaliyaadka ahaa,sida calawiyiinta iyo duruusta hase yeeshee arintu waa ay sii socotay ilaa ay calawiyiintii meesha ka saareen dadkii duruusta ahaa,arimihii oo dhamina waxa ay isugu soo wada biyo shubteen daaifada calawiyiinta loo yaqaan oo xaafid al asad uu ka soo jeedo.

Isla markiiba waxa uu ku dhaqaaqay in uu nadiifiyo cid kasta oo uu ku tuhmayo in ay wax u maleegayaan ama cadho raagtay, waxaana iskugu soo hadhay isaga iyo taageerayaashiisii oo kali ah.

16kii November ayaa uu ka nastay dhacdooyinkii isdaba jooga ahaa waxaana uu ku dhawaaqay in uu la wareegay xukunka dalka.
Kornayl mucamar al qadaafi oo ahaa nin dhalinyaro kacaan yahan ah ayaa magaalada dimishiq ku yimid booqasho kadis ah si uu u taageero xaafid al asad kaasi oo uu soo dhoweeyay isaga oo ah madaxweynaha cusub ee suuriya.
Sida muuqata waxa dagay xukunkii dalka waxa uu dhagta si hoos ah ugu sheegay mid ka mid ah dadka ugu dhow (maxaa aynu u aaminsanayn in ay adag tahay in dadka la maamulaa.arinku aad ayuu u fudud yahay.kii aan haysan gaadhi waxa uu doonayaa in uu helo,inaguna waa in aynu siinaa mid kasta dalabkiisa.hadii aynu sidaa samayno heli mayno cid inala tartanta oo ina mucaarida,tiro yar oo aan boqol gaadhayn mooyee kuwaasi oo ah dadka siyaasada sida xooga ah ula socda sidaa darteed waan iska daynaya jeelasha aan dartood loo dhisayo…).

Hase yeeshee duufaanku waxa uu kaga dhuftay doontii uu saarnaa xaafid al asad meel aanu dareen sanayn waxaana uu ka war helay adayga uu leeyahay maamulida dalku. Marka aynu sheekadan dib u eegno waxa inoo muuqanaysa in uu xaafi al asad iska dhaga tirayay ama uu mooganaa in uu ka tirsanaa dadka laga tirada badan yahay.waxa uu isku dayay in uu xukunka ku soo daro dhamaan qaybaha uu dadku ka kooban yahay hase yeeshee waa uu ka noqday fikirkaas ka dib markii uu ogaaday khatarta ay u leedahay xukunkiisa.arintaasina waxa ay ku kaliftay in uu talada oo dhan gacanta u galiyo dadka uu ka soo jeedo ee calawiyiinta.

Intaa ka dib Sandra maki waxa ay soo bandhigaysaa dhacdooyin isdaba joog ah oo mudo qaatay oo lagaga horjeeday nidaamka calawiyiinta oo ay ka hor yimaadeen ururka ikhwaan al muslimiin kaasi oo ka turjumayay dareenka aqlabiyada dadka lacagta leh iyo ganacsatada.

Hargeysa (Ogaal)- Ururka Suxufiyiinta Somaliland ee SOLJA, ayaa dib u riixay shirweynihiisii middp 18 maalmood ah, kaas oo ku beegnaa inuu qabsoomo maanta oo bishu tahay 10/02/08, isla markaana waxa loo mudeeyay in uu qabsoomo shirwaynahaasi 28/02/08.

Sidaana waxa lagu sheegay qoraal wargalin ah oo ay si wada-jir ah u soo saareen xubnaha Guddida qaban-qaabada shirweynaha 3aad ee Ururka. Qoraalkaasina waxa uu u dhignaa sidan
Ururka Suxufiyiinta Somaliland ee “SOLJA”
Ku xubnaha Ururka
Mudaynta qabsoomida Shirwaynaha
ka dib markii ay xubnaha qaban-qaabada shirweynaha ee Ururka Suxufiyiinta Somaliland ee “SOLJA” ay shir isugu yimaadeen waxa ay isla qaateen in muddada uu shirweynaha 3aad ee Ururku qabsoomayo in ay noqoto 28/02/08.
Hadaba waxa lagu wargalinayaa in xubnaha ururku ay sidaasi ula socdaan.
magacyada xubnaha Guddida qaban-qaabada/
1- Mustafe Cabdi Ciise (Shiine)
2- Xariir Faarax Ducaale.
3- Muuse X. Muxumed (Muuse-inji).
4- Xasan Siciid Yuusuf.
5- Axmed Ismaaciil (Ciro.
6- Cabdi-raxmaan Cismaan Muuse.
7- Cabdi-weli Faarax Jaambiir.
8- Saleebaan Ibraahim (Saleebaan-guray)
9- Cabdi-risaaq Dubad.
 

Qaybtii: 15-aad

Intaa wixii ka dambeeyay boqorku ilayn xog buu ururinayay oo daraasad ku samaynayay ogaanshaha amuuraha jinka jasiirada degan, gabadhiisuna waxay u sheegtay boqorka arrimo badan oo ku saabsan dhaqamadooda iyo waxyaabaha ku xeeran.
Intaa ka dib boqorku waxa u helay macluumaad jinka ah oo u beryanaaba baadhayay oo wax badan ka ogaaday.

Maalinta Jinka ay ciiddayaan oo ku beegan beri oo kale ayaa boqorka waxa gurigiisa loo sii dhigay warqad uu siday nin ka mid ah qolada jinka ah waxanu u dhiibay gabadhiisa oo yidhi boqorka gaadhsii marka uu yimaado iyo waayahay, oo odayaasha qoladaasi ay la socodsiinayeen beri iyo goobta u imanayo ee marti qaadka xuska ciidda jinka ee boqorka lagu casuumay.

Boqorku markii u gurigiisa yimi waxa dhacday in xaaskiisu isla markiiba ay u dhiibtay warqadii, ka bacdi markii u furay ee jeexay ee akhriyey isaga oo Illaahay ka baryaya inuu ka nabad geliyo sharka shaydaanka, jinka iyo ka insiga, nuxurka qoraalka warqada jinku u soo direen waxa ay ahayd uun marti qaadka munaasibada beri ay leeyihiin inuu kala soo qayb galo.

Aroornimadii hore isaga {boqorka}iyo gabdhiisuba waxa ay u diyaar garoobeen marti qaadka jinku u fidiyeen ka bacdina waxa halkaas ugu yimi gaadhi yar oo sida dayuurada oo kale u samaysan, marka aanu magaalo dhex marayna duulla, intaa ka dib markay raaceen cabaar kolkuu la socday ayaa laga furay albaab weyn oo dhismaha xarunta jinka jasiiradu leeyahay oo birro macdana ka samaysan, waxanu la dhex galay dhul sida marmarka oo kale u eeg oo meelo ka mid ahi ciiddii dhulku muuqato oo dhirtii leh.
Intaa ka dib waxa la fadhiisiyey hoolka loogu talo galay martida ee lagu casuumay dadka xuska kala soo qayb galay.

Maalintaa waxa boqorka iyo haweenaydiisu ku arkeen goobtaa arrimo layaab leh, markii ka dib markay laba oday oo ka mid ah jinku qudbadihii soo dhoweynta ciidda iyo soo dhoweynta martida insiga ee kala soo qayb gashay munaasibada ay jeediyeen ka bacdi ayaa waxa bilaabmay dhoolo tus jinku ay ugu talo galeen inay dadka daawadsiiyaan oo sida caadada u ah dhawrkii sanadoodba ciiddan oo kale ay qabtaan taasoo ay uga jeedaan inay ku cabsi geliyaan dadka sida ay u dhigayaana tahay kolba heerka farsamadooda qalab casriya soo saaranba inay soo bandhigaan.

Intaa wixii ka dambeeyay markii laga soo dareeray hoolkii qudbadaha laga jeediyay ayaa jinku waxay durba bilaabeen qaybo ka mid ah bandhig ay duulimaadyo samaynayaan, oo dadkuna dariiqyada ka daawanayaan, jinku iyaga oo xidhan kabo birra ah iyo baalal oo garbaha kaga yaala ayay kabaha birraha ka samaysan meel yar oo loogu talo galay oo badhan ah la taabanayaa kolkaasay kula ordayaan ka dibna duulaan oo baalashuna kala baxaan sida shimbiraha duulaya oo kale.

Intaa dabadeed goor duhur ku dhowaad ah ayaa boqorku isaga oo daawanaya raga duul-duulaya ee jinka ah ilayn kuwan jasiiradani lama mid ahayn kuwii xagoodii oo kale, wax u daawadaba mar dambe ayuu arkay nin ka mid ah jinka oo u yaqaanay oo ah kuwa ay isbarteen oo markaa doonayay inuu duulo, ayuu boqorku jeclaystay inuu isna hawada u baxo oo saaxiibkii la duulo ka dibna inta uu u soo dhowaaday ayuu ku yidhi ‘waxaan saaxiib doonayaa inaan kula duulo ee ka waran”kolkaasu u celiyey, waxba ma leh ee waxaad yeelaysaa inta u kabo birro khafiifa ka samaysan u dhiibay ayuu ku yidhi “gasho kabahan waxay kuu fududaynayaan duulista, bacdina aniga raadkayga soo raac.
Boqorku sidii buu sameeyay in masaafad ah oo sii fogayn markuu raadkii ninka jinka ah daba socday ayuu gaadhay ninkii oo meel taagan oo sugaya.

Ka dib ayuu ninkii boqorka ku yidhi “labada baal ee garbahayga ku dhegsan dhexdooda gacmahaaga ku qabso lugahana saar birahan , indhahana isku qabo ilaa aan ku idhaahdo kala qaad mooyee, mana hadli kartid haddii aad iska hadasho intaa aan hawada ku jirno duulimaadka ayaa iga xumaanaya oo xaga dhulka ayaynu dhacaynaa, weliba hadalada qaarkood hadaad ku hadasho khatar bay nagu yihiin oo afkaba soo mariso.
Arrimahaa markuu u sheegay ka dib ee hawada galeen ayaa boqorku indhaha kala qaaday waxanu arkay iyaga oo meel sare maraya, hareehahoodana socdaan oo hawada dhex sabaynayaan kuwo kale oo jin ahi, saacad in yar la’ markay hawada ku jireen ayuu boqorku xaga dhulka hoos u soo eegayaa waxana u arkay dhulkii oo ka fog.
La soco

London, February 10, 2008 (WNT) – (Haatuf) – Baaderiga Mad-Habta Angelinkanka ee dalka Ingiriiska Dr Rowan Williams ayaa difaacay xuquuqda dadka muslimiinta ah ee ku dhaqan dalka Ingiriisku inay helaan maxkamad shareecada Islaamka wax ku xukunta.

Wadaadkan oo lagu magacaabo Dr Rowan Williams, waxa kale oo uu intaas ku daray in guud ahaan dadka muslimiinta ahi ay helaan maxkamad hoose oo arimahooda ku go’aamisa sharciga Islaamka, mana ah in la cabudhiyo.

Arintaan oo muran siyaasadeed dhalisay dalka Ingiriiska ayaa dadka diidani sheegeen in DR Williams uu galay siyaasad aan ka dhinac shaqayn karin laba sharci oo iska soo horjeeda, tanina ay meel ka dhac ku tahay sharciga u dhigan dalka Ingiriiska iyo kaniisada uu ka taliyo.

Mar Muslimiinta Ingiriiska arinta wax laga weydiiyey ayaa inta badani aad u soo dhoweeyeen, waxaase arintaa mid aan haboonayn ku tilmaamy shaqsiyaad siyaasada iyagu ku jira, waxaana ka muuqatay inayna ku qanacsanayn hadalka ka soo yeeray Dr Williams, iyadoo uu jiro dareen ah inuu ku yaryahay fahanka diinta islaamka.
Arintaa ayaa sidaas oo kale hore waxaa u soo jeediyey Maayorka magaallada London King Livingston oo ay isaga muslimiinta London aad isugu dhow yihiin, inta aanu masuulka Lamparka Palace ka dhawaajin, waxaana dadka Ingiriisku ka cabsi qabaan in shareecadu ay u soo talaabto dhanka Yurub dhaqamduna ay is-hirdiyaan, waxaana iyana ay qabaan in dadku ku kala go' doomayaan dhaqan guurna uu ku dhacayo dalalka Yurub, waxaa kale oo ay ka cabsi qabaan in tani wax u dhimayso is dhexgalka bulshooyinka Muslimka iyo reer Yurubka aan muslimka ahayn.

Aqoon yahayn Muslim ah oo lagu magacaabo DR Dariq Ramadam ayaa isagu qaba in sababta uu Wadaadka Angelican-ku u soo qaatay arintaan ay tahay inuu qaybna ka qaato qaybna ka tago diinta islaamka,waxaase isagu aad u soo dhoweeyey mid ka mid ah iimaamada dalka Ingiriiska uga magaca dheer.

BBC-da ayaa Kaniisadu ku tilmaantay inay arinta buun buunisay iyadoon hoos u eegin arinta wadaadka kaniisadu uu ka hadlay iyo sharraxadii uu ka bixiyey,waxaana ay sheegeen inay laab la kac ku sheqeeyeen, iyadoo BBC ay soo soo daysay qoqobka u dhexeeya muslimiinta iyo galbeedka oo ah shareecada oo aysan iskeeni karin waxaana ay tusaale u soo qaateen dilka shareecada ee laga fuliyo dalka Saudiga iyo gobolo ka tirsan Nigeria,sawirada foosha xumaa ee laga sameeyey nebiga (SCW) iyo haweenay dhowaan lagu xiray dalka Sudaan.

Dalalka galbeedka qaarkood ayaa leh maxkamado hoose oo ay muslimiintu ku maamushaan xeer hoosaadkooda sida guurka furiinka iyo dhaxalka,iyadoon maxkamadahaasi aysan awood u lahayn inay fuliyaan xukun wey sida dil iyo ciqaab,waxaana ka mid ah dalalka laga isticmaalo dalka Canada.

Christchurch, February 10, 2008 (Haatuf) - Gabadh Soomaaliyeed ah oo isku dayday inay diyaarad ka afduubto dalka New Zealand ayaa la sheegay inay maskaxda ka xanuunsanayso ka dib markii la horkeenay maxkamad ku taala meesha magaceeda Christchurch Court.

Gabadhan oo magaceeda la yidhaahdo Caasha Cabdile, da’deedana lagu sheegay 33 jir waxa la sheegay in lagu soo eedeeyay dambiyad ah isku day afduub, halis gelin iyo dhaawac, kuwaasi oo haddii ay ku cadaato ay ku mutaysan karto in lagu xukumo xabsi daa’im.

Waxa kale oo la sheegay in sidoo kale lagu soo eedaynayo ruux dumar ah oo ka mid ahayd lix rakaab ah oo saarnaa diyaaradaasi oo ay iyadana dhaawac u geysatay.

Waxa la sheegay inay gabadhani mindi ku weerartay duuliyihii diyaaradda Beechcraft Aircraft, isla markaana ay ka dalbatay inuu duulimaadkiisa ku tago dalka Australia.

Hase yeeshee Kabtanka diyaaradda 19-ka qof qaada ayaa lagu amaanay xirfad yaqaanimada uu diyaarada ku fadhiisiyay intii lala tacaalayay gabadhaasi.
Waxa la sheegay inuu haatan caafimaadkiisu soo wanaagsanaanayo, ka dib markii cusbitaalka Christchurch uu ka galay dhaawacyo ka soo gaadhay labadiisa gacmood.

Maxkamadda la horgeeyay Caasha Cabdille ayaa amartay in aan la daabicin magacyada duuliyayaasha iyo magacyada dadkii rakaabka u ahaa diyaarada afduubkeeda loo haysto Caasha.
Dhacdadani waxa ay keentay in baaqyo badan laga soo saaro in la adkeeyo ammaanka diyaaradaha iyo madaarada gobolada.

Garoonka diyaaradaha ee degmada Christchurch ayaa ugu yaraan laba saacadood la xidhay, ka dib markii ay diyaarada Caasha isku dayday inay afduubtaa soo fadhiisatay, waxaana isku xeeran bileyska ka hortaga waxyaabaha qarxa, kuwaasi oo ka raadinayay inay ku jiraan waxyaabaha qarxaa, laakiin markii la baadhay waxa la ogaaday in aanay jirin haba yaraatee walax waxyaabaha qarxa ahi.

Waa markii ugu horeysay ee inta taariikhda la ogyahay qof Soomaali ahi isku dayo inuu diyaarad afduubo, waxaanay tani walaac ku abuurtay bulshada Soomaalida ah ee ku dhaqan wadamada Australia iyo New Zealand, hase yeeshee masuuliyiinta qawmiyadaha u qaabilsan wadamadaasi ayaa sheegay in aan dadka isirkoodu Soomaaliga yahay loo ciqaabin dambi qof keli ahi galay.

 

Top