Hargeysa (Haatuf): Xisbiga UDUB ayaa si kulul uga jawaabay dhawaaqii iyo jawaabtii uu maalintii shalay xisbiga KULMIYE ka bixiyay doorashooyinkii madaxtinimada ee ka dhacay dalka iyo natiijooyinkii rasmiga ahaa ee laga soo saaray.

War-saxaafadeed uu soo saaray xisbiga UDUB oo uu ku saxeexnaa af-hayeenka xisbigaasi Axmed Xaashi Cabdi waxa uu ku eedeeyay xisbiga KULMIYE iyo hoggaankiisa inay dalka ka wadaan falal wax u dhimi karaya nabadgelyada, isla markaana waxyeelaya qaranimada Somaliland iyagoo shardi uga dhigay wadahadal ay la yeeshaan xisbiga KULMIYE inuu marka hore aqbalo natiijadii kasoo baxday doorashooyinkii dalka ka dhacay.

War-saxaafadeedka xisbiga UDUB soo saaray waxa uu u qornaa sidan:

“Marka hore waxa aan u hambalyeynaynaa ummadda reer Somaliland guulihii isdabajoogga ahaa ee ay soo hooyeen uguna dambaysay tii doorashada Madaxtooyada. Marka kale, annaga oo tixraacayna bayaankii uu soo saaray Hoggaanka KULMIYE ee ku taariikhaysnaa 24-kii May 2003, markii aanu derisnay nuxurkii uu xambaarsanaa bayaankaasi waxa ay nala noqotay in aanu jawaab cad ka bixino, iftiiminana mowqifka Hoggaanka KULMIYE taas oo ah:.

In Hoggaanka KULMIYE abuurayo fawda, khalkhal siyaasadeed, xasilooni darro, iyo kala qaybin ummada reer Soomaaliland;

In Hoggaanka KULMIYE si cad oo badheedh ah uga hor yimid Dastuurka Qaranka, Xeerka Doorashooyinka, Hay’adaha Dastuuriga ah, iyo jiritaanka xukuumada Soomaaliland;

In Hoggaanka KULMIYE ka dhigay Doorashadii xalaasha u dhacday xaaraan, taas oo shaki iyo tuhun ku abuuraysa beesha caalamka ee u hanweynayd Dimuqraadiyadii ka hirgashay Jamhuuriyadda Somaliland. Sidaa darteed, Xisbiga UDUB waxa uu u arkaa in Xisbiga KULMIYE lumiyay sharciyaddii xisbinimo, madaama uu si badheedha uga hor yimid Jiritaanka Qarannimada Somaliland, sida uu dhigayo Dastuurka Qoddobka 23aad, faqraddisa 4aad:

“Waxa reebban Urur kasta oo leh ujeedooyin lid ku ah danaha ummadda ama qarsoodi ah ama leh qaab ciidan ama hubeysan amaba kuwo kale oo khilaafsan xeerka waji kasta ha lahaadeene.”

Waxaanu dadweynaha Soomaaliland ku boorinaynaa in ay ilaashadaan nabadgelyadooda, midnimadooda, iyo dowladnimadooda, si wada jir ahna uga hor tagaan wax kasta oo wiiqaya Qaranimadooda. Marnaba xisbiga UDUB iyo shacbi weynaha reer Soomaaliland ogolaanmaayo in dalka laga abuuro hogaamiye kooxeedyo.

Xisbiga UDUB isaga oo dhowraya midnimada iyo wadjirka umada reer Soomaaliland, waxa uu aaminsan yahay in wada hadal kasta oo lala galo xisbiga KULMIYE ay fure u tahay aqbalaada Natiijadii Doorashadii Madaxtooyada Soomaaliland.”

Top

Hargeysa (Haatuf): Ciidanka Booliska Somaliland ayaa shalay xabsiga u taxaabay Cabdi-casiis Aadan Habane oo ahaa xil-dhibaan ka tirsan golaha dhexe ee xisbiga mucaaradka ah ee KULMIYE, kana mid ahaa Mujaahidiintii SNM. Waxay ciidanku gacanta ku dhigeen isagoo doonayay inuu ka dhoofo garoonka diyaaradaha ee magaalada Hargeysa.

Sida ay xalay fiidkii noo sheegeen eheladiisii, wuxuu ninkaasi u socday hawlo ganacsi oo uu u tegi lahaa dalka Ingiriiska, wuxuna ku qornaa diyaarad ay leedahay shirkadda Diyaaradaha ee Daallo. laakiin waxa gacanta ku dhigay ciidanka Booliska ee joogay madaarka, waxaana lagu xidhay saldhiga dhexe ee Hargeysa.

C/casiis qoraal uu eheladiisa ugu soo dhiibay Haatuf wuxuu ku sheegay inay ciidanka Boolisku ku qabteen madaarka isagoo doonayay inuu hawlo ganacsi u tago dalka Ingiriiska, wuxuuna qoraalkiisa ku xusay inaanu garanayn waxa lagu xidhay isagoo yidhi, “Waxa layga soo xidhay madaarka Hargeysa anigoo u dhoofayay dalka Ingiriiska una socday hawlo ganacsi.”

Top

Washington (Haatuf): Dr. Axmed Xuseen Ciise oo ah aqoonyahan u dhashay Somaliland, isla markaana u ololeeya qaddiyadda Somaliland ayaa ka hadlay, wakhtigana ku sugan dalka Maraykanka, aragtidiisa siyaasadeed ee xaaladda Somaliland, iyo murankii ka dhashay natiijaddii doorashada, wuxuuna qoraal dheer oo uu soo diray, qoraalkaasuna wuxuu qornaa sidan:

“Doorashooyinkii ka dhacay Somaliland bishii Abril 14dii waxay abuureen xiiso cusub. Dhamaaan goobjoogayaashii debedda ka yimid waxay siiyeen amaan buuxda sidii u dadku u codeeyey iyo nabadgelyada lagu codeeyey. Dadka reer Somaliland ee qurbaha joogaa meel ay tahayba waxa ka muuqata dardar cusub iyo ficil dheeraad ah, waxana muuqata inay diyaar u yihiin inay soo celiyaan dadaalkoodii waagii dagaalkii SNM uu socday oo ay meel walba kaga jireen dedaal. Sidaa idaacadaha laga wada maqlayba Sanadguuradii 13ad ee bishan May 18dii waxa dadka reer Somaliland meel walba uga ciideen si aan baryahan la arag. Waxaan anigu ka qayb galay xafladii ka dhacday gobolka Minnesota ee dalka Maraykanka halkaas oo in ka badan 700 oo qof ku ciideen.

Hase yeshee natiijadii dorashooyinku waxay abuureen muran iyo xurguf iyada oo labada xusbi ee UDUB iyo Kulmiye aad isugu barbar dheceen.

Wadamo badan oo soo jireen doorashooyin leh ayuu ka dhacaa murankaas oo kale marka laba xusbi sidaas isugu barbar dhacaan. Murankaasu ma aha mid lala yaabo.

Laakinse waxa muhiim ah in murankaas laga baxo lagagana baxo si toosan oo haboon. Sida ka cad natiijadii dorashooyinka labada xusbi way isku barbar dheceen, mid weliba wuxuu helay 42%, midna dadku may siin kalsooni buuxda. In kasta oo Maxkamadu xukunku u riday xusbiga UDUB, haddana dhawr dhinac marka laga eego ma aha inuu UDUB u qaato xukunkaa guul buuxda:

1) Xusbiga UDUB wuxuu ahaa xusbigii maamulka dawladda hayey muddo 7 sanadood ka badanna madaxda UDUB waxay ahayd madaxdii dalka u talinaysay. In lagu barbar dhaco iyo in kalsooni buuxda la siin waayo waxay ku tahay canaan iyo dhaliil dadku usoo jeediyeen.

2) Lixdii gobol ee laga codeeyey 4 baa lagaga horeeyey.

3) Guusha loo xukumay UDUB waxa ku jira madmadow qancinwaayey dadbadan iyo xusbiga Kulmiye.

Wadamada soo jireenka doorashooyinka leh ama dimoqraadinamadooda sal adagi u dhisan yahay, si hawl yar baa lagaga bixi karaa isku barbardhaca natijooyinka iyo muranka ka yimaada. Hase yeshee, dawladnimada Somaliland waa curdin waxayna u baahan tahay isu dulqaadasho iyo wada tashi joogta ah.

Somaliland wanaaga ka jira iyo nabadgelyada ka jirtaa waxa lagu soo gaadhay talo wanaagsan, xurgufta maanta jirtana waxa lagaga bixi karaa talo wanaagsan. Madaxda labada xusbi ee Kulmiye iyo UDUB waxa hortaagan arrimo culus oo ka muhiimsan kursiga lagu loolamay.

1) Qadiyada Somaliland oo ka weyn labadoodaba

2) In la weydeeyo iyo in kale ficilkii fiicnaa ee dadka reer Somaliland muujiyeen markii ay u baxeen codbixintii kuna codeeyeen hufnaan iyo nabadgelyo.

3) In dadaalkii dadka reer Somaliland sameyeen 13kii sanadood ee ina soo dhaafay lumo iyo in kale.

Dhinaca aduunka, xiiso badan oo dheeraad ah ayaa imika loo hayaa Somaliland. Bishan June 2da waxa ka dhacaya magaalada Washington shir lagaga hadli doono horumarinta dimoqraadiyada Somaliland oo ay hogaamin doonaan saddex safiir oo dawladda maraykanka u joogi jiray geeska Afrika. Sidoo kale, waxaad moodaa in indha aduunku u furayo Somaliland oo la arkayo wanaaga badan iyo dadaalka ka jira. Dhamaan intaasi way lumi doonaan haddaan xal laga gaadhin muranka UDUB iyo Kulmiye horyaal.

Sidaa daraadeed, waxa lagama maarmaan ah, muhiimna ah, in Kulmiye iyo UDUB gartaan danta dalkooda Somaliland. Inay labaduba isku dayaan inay xal u helaan muranka dhexdooda yaala. Ma joogno meel la ismaquuniyo suuragalna ma aha maamul aan lagu qanacsanayne inuu horumar ina gaadhsiiyo. Dhibaato walba si lagaga baxaa jirta, tan hortaagan UDUB iyo Kulmiyana ma aha mid aan xal loo heli karayn haddii niyadsamiye jirto.”

Top

Sheffield (Haatuf): Xisbiga UDUB oo dhawaan ku guulaystay natiijaddii rasmiga ahayd ee doorashooyinkii madaxtooyadda, ayaa shalay xaflad dabaal-deg ah oo ku saabsan guushaa ay gaadheen ku qabtay Magaalada Shefield ee Cariga Ingiriiska. Sida lagu sheegay warbixintan oo naloogu soo diray khadka email-ka waxa xafladaasi khadka telafoonka kaga qaybqaatay madaxweynaha soomaaliland Daahir Rayaale kaahin isaga oo ka waramay arrimo ay ka midyihiin xaalada dalka iyo rajada uu ka qabo ictiraaf uu dalku helo.warbixintan oo uu noo soodiray C/raxmaan Cismaan qootaali xafladaasi goobjoog ka ahaana waa tan (Xafladan oo ahayd xaflad aad u heer saraysay oo baryahnba abaabulkeeda la waday ayaa waxay kudhamaatay si quruxbadan.

Munaasibadan oo ay ka soo qayb galeen masuuliyiin, siyaasiyiin iyo taageerayaasha Xisbiga waxay udhacday si quruxbadan. Waxa xafladaaasi lagu furay ayadaha quraanka kariimka ah waxana shirka ku soo dhaweeyay gudoomiyaha jaliyada Somaliland ee gobolka Yorksher ee uu shirku ka socday Cismaan Cali Abokor Berbaraawi, isaga oo xusay in aan maanta loo kala fadhiyin beel beel ee loo kala socdo xisbi xisbi taasi oo uu Barbaraawi uu aad iyo aad ugu dheeraaday.

Waxa isna halkaasi ka hadlay xoog hayaha UDUB/UK Mr Ibrahim Maxamed oo isagu mahadnaq usoo jeediyay dhamaan xubnah udub/uk iyo sida fiican ee ay uga soo qayb galeen shirka waxa uu aad ugu dheeraaday hawsha xisbiga iyo sida looga sugaayo wax qabad umadeena ku dhaqan UK  iyo xoojinta xisbiga udub.

Waxa iyana si gooni gooni ah uga hadlay gudoomiy yaasha jaaliyadaha magaalooyinka UK.

Waxa iyna halkaasi ka hadlay madax ka mid ah hay'adha ajanabiga ah ee ka hawl gala Somaliland iyo saraakiil sar sare oo shisheeye ahaa waxa aanay aad u amaaneen Somaliland shicib ahaan dad ahaan iyo dawlad ahaan waxa aanay balan qaadeen in ay laba laabi doonaanaan wax qabadkooda iyo wada shaqaynta ay la leeyihiin Somaliland.

Waxa isna khadka telefoonka soo galay madaxwaynaha Somaliland oo isagu shirka kaga qayb qaadanaayay Telefoon ahaan waxaanu ka jeediyey khudbadan oo koobnayd waxa aanu ku bilaabay sida tani:

(Waxa aan hanbalyaynayaa dhamaan shicibka Somaliland meel kasta oo ay joogaan gaar ahaan waxa aan hanbalyo u soo dirayaa idinka iyo sida aad u qabsateen xafladiinaasi waxa aan idinkula dar daarmayaa in aad ilaalisaan midnimada iyo wada jirka Somaliland waxa aan idinka codsanayaa in aad dalka u shaqaysaan idinkuna waa in aydun qaybtiina ka qaadataan hawsha wadanka iyo wax qabadkiisa), mar uu Madaxweynuhu taabtay xagga aqoonsiga wuxuu yidhi "waxaa jirta in ay Qaramada Midoobay ay ciidamo Afrikaana usoo dirayaan Somalia laakiin inaga (Somaliland) laga reebay, taasina waa bushaaro waxanaan kuraja weynahay in dhawaan layna aqoonsandoono".

Waxa shirkaasi amaan gaar ah looga soo jeediyay gudoomiye ku xigeenka UDUB/UK MUDANE Hassan Arab oo isagu qayb laxaadleh ka qaatay isu imaatinkan  waxa iyana halkaasi ka tiriyay gabayo aad uwanaagsanaa abwaan Ibrahin Wacays iyo Yasin Osmaan  oo isagu soo bandhigay gabay la yidhaa‘Maandeeq, ka bacdi waxa isna halkaasi war bixin aad u dheer ka soo jeediyay Abdi/risaaq Maxamuud Saleebaan oo ku magac dheer Mingiste.

Mingiste waxa uu aad u maanay habkii ay u dhaceen doorashooyinkii isaga oo isagu markii horena ka qayb qaatay doorashooyinkii ka dhacaayay Togdheer markii danbana Sanaag waxa uu amaanay sidii ay xisbiyadau u soo bandhigeen tartankooda waxa aanu xusay in ay yihiin dhamaan xisbiyadu kuwo walaalo ah oo wax uun wada doonaayay ee kaliyaata ee lagu tar tamaayay ay ahaayeen uun in la kala guulaysto waxa aana tarytankaasi ku guulaystay xibiga UDUB isaga oo ka hadlaayay Mingiste waxa uu sheegay in musharax kastaa uu ku guulaystayu magaaladii uu u dhashay hadii aan eegno magalada Burco waxa ku guulaystay Siilaanyo xaga magaalada Booramena uu ka soo jeedo madaxwayne Riyaale uu helay aqlabiyad badan laakiin kama uu hadal Faysal Cali Waraabe iyo magaaladiisa Hargaysa iyo inuu helay aqlabiyadii magaaladiisa xaga uu ka carbaabay Rayaale iyo Silaanyo.

Mingiste waxa uu sheegay in uu wadanka wax yar oo maal mo ah uun uu ka soo sokeeyay isla markaana aanu isagu qabin in ay jiraan wax wal wal ah oo laga qabo jiritaanka iyo xasiloonida nabada ee Somaliland oo wax kastba laga hortagay oo aanay dhici karin wax iska hor imaado ah waxa aanu dadwaynaha dibada jooga ugu baaqay in aanay hab yaraatee aanay wax walaac ah ka muujin tagi taankooda ay tagayaan ee meesha ay taalo sharci iyo kala danbayni aanu sidoo kale dhici karin waxyaabo uu ku tilmaamay iska hor imaadyo meeshuna ay tahay meel ay jirto sharci iyo kala danbayni sida hal;kani oo kalaba aad iyo aadna waxa uu u manaay dawlada Somaliland iyo xisbiyadaba iyo waliba shicibka.

Waxa isna halkaasi ka hadlay gudoomiyaha UDUB/UK Mr Casoowe oo isaga laftiisu sheegay in uu dhawaan dalkii ka soo laabtay waxa aanu dadwaynihii u sheegay in lala shaqeeyo dadka dhalinta yar waa madaxwaynaha iyo ku xigeenkiisa oo uu sheegay in ay yihiin kuwo dalka lagu aamini karo oo isla markaasna ah asxaabu salaad oo aan salaadina dhaafin una heelan in ay dalka iyo dadkaba wax u qabtaan isla markaasna ah dhiig fir fircoon oo wadi kara wadanka iyo umada.)

Wareye: Cabdiraxman Cisman Qotaali.

Top